سپید: افسردگی فصلی، نوعی افسردگی است که عمدتاً با آغاز برخی فصول سال بروز و از الگوهای فصلی تبعیت میکند. افراد مبتلا به این افسردگی علاقه شدید به مواد قندی یا شکلات پیدا میکنند و در ماههای زمستان نیاز شدید به خواب در آنها ایجاد میشود.
علت دقیق این اختلال کاملا مشخص نیست اما یک فرضیه این است که در زمستان با کاهش نور خورشید، ساعت بیولوژیکی که خلقوخو، خواب و هورمونها را تنظیم میکند، به نوعی عقب میماند و کندتر عمل میکند.
تئوری دیگر این است که مواد شیمیایی مغز که اطلاعات را بین اعصاب منتقل می کنند در افراد مبتلا دستخوش تغییراتی میشوند و قرار گرفتن در معرض نور خورشید این عدم تعادل را اصلاح میکند.
شیوع افسردگی فصلی نوع زمستان با توجه به اقلیم، سن و جنسیت متفاوت است. همچنین میزان شیوع در اقلیم های مرتفع (نواحی کوهستانی) بیشتر است. افسردگی فصلی در برخی از افراد حساس شایع است و شدت افسردگی آنها از حد خفیف و ملایم فراتر رفته و علائم آنها با آغاز پاییز و زمستان بیشتر میشود. کوتاه شدن روز و کاهش اشعه خورشید و به دنبال آن کاهش تولید ملاتونین در ایجاد این نوع افسردگی نقش دارد و زمینه بروز افسردگی فصلی را خصوصاً در افرادی که آسیب پذیری بیولوژیک بیشتری دارند، ایجاد میکند. احساس غم و اندوه، تمایل به گریه، احساس پوچی، عدم تصمیم گیری صحیح، کسالت و یکنواختی، کاهش انرژی و خود ملامت گری از جمله مهمترین علائم این بیماری است و گاهی در درجات شدیدتر فرد تصمیم به خودکشی میگیرد. تغییر در الگوهای خواب و تغذیه از دیگر علائم افسردگی فصلی است و در این حالت فرد دچار کم اشتهایی و کمخوابی میشود. سطح عملکرد اجتماعی افرادی که به افسردگی فصلی مبتلا هستند کاهش مییابد و در روابط روزمره خود دچار مشکل میشوند و معمولاً با احساس یاس شدید عقاید منفی را در مورد گذشته و حال خود دنبال میکنند.
امکان ابتلا به افسردگی فصلی در تمام سنین وجود دارد اما این بیماری بیشتر در دهه سوم و چهارم زندگی رخ میدهد و در زنان تا حدودی بیشتر از مردان است. استفاده از فوتوتراپی(نوردرمانی) در کنار درمان دارویی در مراحل اولیه توصیه میشود و در این حالت فرد چند ساعت در روز در معرض نور مهتابی قرار میگیرد.
شناخت و درمان به موقع افسردگی فصلی می تواند فرد را سریعتر به زندگی عادی برگرداند.
نشانههای افسردگی فصلی
افسردگی فصلی در افراد مختلف میتواند نشانههای مختلفی به خود بگیرد اما نشانه های زیر در بیشتر موارد به چشم می خورد:
از راست به چپ:
بیحالی، خواب مقطع یا حملههای خواب
خستگیای که اغلب موجب ناتوانی فرد میشود
پرخوری و نیاز مبرم به خوردن کربوهیدراتها و غذاهای شیرین
دشواری در تمرکز و به یاد آوردن
مشکلات اجتماعی همچون دشواری در جمع بودن
اندیشه های منفی و احساس گناه
درمان افسردگی فصلی
اگر شما هم جزو افرادی هستید که نشانههای افسردگی فصلی یا غمگینی زمستانی را تجربه میکنید، با پزشکتان درباره روشهای درمانی زیر مشورت کنید:
سعی کنید هر روز زمانی را در فضای بیرونی بگذرانید
ورزشهای منظم و متعادل و فعالیتهای جسمی را دربرنامه روزانه خود بگنجانید.
از رژیم غذایی مناسب و متعادل بهره ببرید.
تکنیکهای آرامسازی را یاد بگیرید.
زمانی که در فضای داخلی هستید، نزدیک پنجره بنشینید.
ازنوردرمانی برای افسردگی فصلی بهره ببرید.