سلامت

به گزارش خبرنگار سپید، تقی رستم‌وندی، معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی ظهر روز چهارشنبه در یک نشست خبری به مناسبت هفته دولت که در وزارت کشور برگزار شد، با اشاره به درگیری شش‌ ماهه‌ با ویروس کرونا به تاثیرات اجتماعی این ویروس در کشور پرداخت و اظهار کرد: «بیش از ۶ ماه است که با ویروس کرونا درگیر هستیم برخی از کارشناسان معتقدند که ما وارد عصر جدیدی شده‌ایم و لازم است تا سازگاری اجتماعی برای هماهنگی با این اتفاقات کسب کنیم.»

وی تصریح کرد: «آثار کرونا را می‌توان در دو حوزه سبک زندگی و مدیریت عمومی کشور و جامعه یا الگوی حکمرانی جامعه بررسی کرد. براساس پیش بینی‌ها ممکن است حدود ۳ میلیون فرصت شغلی در کشور ما از دست برود. بروز کم‌تر عواطف و احساسات و بیماری‌های روانی مانند افسردگی، نبود شادی، استرس و اضطراب، اختلال‌های ارتباطی از جمله پیامدهای شیوع کرونا در کشور است.»

معاون وزیر کشور، با بیان اینکه جامعه ایرانی علاوه بر فشار کرونا، فشارهای دیگری مانند تحریم و بلایای طبیعی را نیز تجربه می‌کند، گفت: «ما جزو ۱۰ کشور حادثه خیز جهان هستیم و طی چند سال گذشته نیز شاهد وقوع بلایای طبیعی متعدد بوده‌ایم. این فشارها در هر جامعه‌ دیگری در وجود داشت منجر به فروپاشی آن می‌شد، اما جامعه ایران به دلیل وجود لنگرهایی مانند دین و خانواده، تاب‌آور شده و در مقابل این فشارها مقاومت کرده‌اند. برخی معاندین نظام به تسلیم جامعه ایرانی در برابر این فشارها امید بسته بودند، که خوشبختانه این جامعه ایران تسلیم فشارها نشد. ما ظرف ۶ ماه اخیر نهایت همراهی را در جامعه ایرانی مشاهده کردیم.»

تاثیر کرونا بر ‌آسیب‌های اجتماعی

معاون وزیر کشور با بیان اینکه برخی انتظار داشتند آسیب‌های اجتماعی و جرایم همزمان با شیوع کرونا افزایش پیدا کند، گفت: « خوشبخانه این انتظار برآورده نشد، در جرایم و آسیب‌هایی ازجمله شرارت، جرایم مالی و اقتصادی، فرار از خانه، طلاق و خودکشی نسبت به سال گذشته کاهش آمار را داشته‌ایم.»

رستم‌وندی افزود: «در بهار ۹۹ نسبت به بهار ۹۸، هشت درصد کاهش آمار طلاق را داشته‌ایم. البته شاهد کاهش ۱۱.۵ درصدی ازدواج بوده‌ایم. براساس آمار وزارت بهداشت از اسفند ۹۸ تا خرداد ۹۹، میزان خودکشی نسبت به مدت مشابه ۴.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. در حوزه اعتماد عمومی نیز طی ۶ ماه گذشته شاهد افزایش اعتماد به سیاست‌های اجرایی کشور بوده‌ایم. جامعه در حوزه مشارکت و همدلی با نظام بیش از ۸۳ درصد همراه بوده‌اند.»

رستم وندی در ادامه به ماموریت‌های این سازمان پرداخت و تصریح کرد: «سازمان امور اجتماعی سه وظیفه کلی برعهده دارد. نخست راه‌اندازی مرکز رصد آسیب‌های اجتماعی به منظور جمع آوری داده‌های اجتماعی دیده‌بانی آنها، دوم هماهنگ سازی همه دستگاه‌های فعال در حوزه اجتماعی و سوم سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اجتماعی نیز از دیگر وظایف و اقدامات سازمان امور اجتماعی است.»

وی تاکید کرد: «یکی از توفیقات دولت یازدهم در الویت دادن به مسئله آسیب‌های اجتماعی و ایجاد نهادی به نام سازمان امور اجتماعی است این امر موجب افزایش هماهنگی دستگاه‌ها در موضوع آسیب‌های اجتماعی شده است.»

کاهش نرخ باروری و عدم رسیدن به اهداف سیاست‌های کلی جمعیت

رئیس سازمان امور اجتماعی کشور با ارائه گزارشی از عملکرد این نهاد طی سال‌های گذشته، اظهار کرد: «افزایش مهاجرت به شهرها موجب برهم خوردن توازن و تعادل شده و برای آسیب‌ها را برعهده داشته است. متاسفانه در حال حاضر و با بررسی سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی از سوی رهبر انقلاب مشخص است که در اهداف این سیاست‌ها موفق نبوده‌ایم.سیاست حفظ جوانی و بالندگی جمعیت و تلاش برای افزایش نرخ باروری برای رسیدن به سطح جانشینی یکی از اهداف سیاست‌های کلی جمعیت بوده است که متاسفانه ما نتوانستیم از پنجره جمعیتی استفاده مناسب را کنیم و نرخ باروری نیز کاهش یافته است.» رستم‌وندی ادامه داد: «سیاست دیگر نیز رفع موانع ازدواج و افزایش ازدواج بوده است. متاسفانه سن ازدواج بالا رفته، تک خانواری رشد کرده و خانواده‌های پر جمعیت نیز کاهش یافته‌اند. سیاست بعدی برای حمایت از خانواده در راستای اختصاص تسهیلات به مادران بوده که اقدامات چندانی در این راستا صورت نگرفته است.»

رستم‌وندی با بیان اینکه سال ۸۹ بیشترین میزان ازدواج در کشور صورت گرفته است، گفت: «کاهش موالید از سال ۹۴ آغاز شده و نرخ رشد جمعیت برای اولین بار به زیر ۱ درصد رسیده است. به علاوه میانگین سن ازدواج نیز از سال ۹۲ تا ۹۸ تقریباً ثابت مانده است و این نکته‌ای مثبت است به طوری که سال ۹۲ میانگین سن ازدواج برای مردان ۲۷.۳ بوده که سال ۹۸ به ۲۷.۵۹ درصد رسیده است. سن ازدواج زنان نیز از ۲۱.۱ به ۲۳.۴۴ رسیده است. آمار موالید نیز روندی کاهشی داشته است.» وی افزود: «ظرف دو سال اخیر در موضوع طلاق با کاهش روبرو بوده‌ایم. سال ۹۷، بیش ۱۷۶ هزار طلاق داشته‌ایم این در حالی است که سال ۹۸ این رقم به بیش از ۱۷۴ هزار طلاق رسیده است. به علاوه طی سال‌های گذشته طلاق توافقی کاهش یافته به طوری که سال ۹۳ شاهد وقوع ۱۶۳ هزار طلاق توافقی و سال ۹۸ شاهد ۱۴۴ هزار مورد بوده‌ایم. به علاوه مطالبه مهریه نیز کاهش یافته و این رقم سال ۹۳، ۱۳۹ هزار مورد مطالبه مهریه و سال ۹۸، ۹۰ هزار مورد داشته‌ایم.»
رئیس سازمان امور اجتماعی با تاکید بر اینکه شواهد نشان می‌دهد که اقدامات انجام شده در حوزه خانواده تا حدودی مثبت بوده است، گفت: «میانگین مدت زندگی ظرف ۶ سال گذشته افزایش پیدا کرده است تا سال ۹۲ میانگین دوام زندگی حدود ۷.۳ دهم سال بوده اما سال ۹۸ به ۹.۲ سال رسیده است.»

وی یادآور شد: «به طور کلی در حوزه خانواده شاخص‌هایی داریم که افزایشی بوده‌اند به عنوان مثال خشونت خانگی شامل همسر و کودک آزاری رو به افزایش است و این امر نگران کننده است. به علاوه ۴۶.۸ درصد زنانی که سال ۹۲ طلاق گرفته بودند مجدداً ازدواج کرده‌اند و این امر اتفاق خوبی است.»

رستم‌وندی با اشاره به اینکه سرقت، جرایم علیه اشخاص، مفاسد اخلاقی، مفاسد مالی و قاچاق جزو ۵ جرم شاخص کشور است، گفت: «جمعیت کیفری ما از سال ۹۰ تا به امروز بین ۲۰ الی ۲۵ درصد کاهش یافته است. پرونده‌های کیفری قضائی اما با رشد روبرو بوده‌اند. اما سال گذشته این پرونده‌ها سال گذشته ۱۴ درصد کاهش پیدا کرده‌اند. در حوزه نزاع، پرخاشگری و خشونت نیز اتفاقات خوبی رخ داده است. میزان نزاع طی یک دهه گذشته 17.5درصد کاهش پیدا کرده است. آمار قتل نیز طی یک دهه گذشته علاوه بر اینکه افزایشی نداشته که حتی کاهش هم داشته است.»

رستم‌وندی با بیان اینکه به دلیل مسائل اقتصادی سرقت افزایش پیدا کرده است، گفت: «۴۳ درصد از سرقت‌ها مربوط به وسایل نقلیه، ۲۷ درصد مربوط به اماکن و ۱۰ درصد نیز کیف‌قاپی است. خودکشی نیز با شیب ملایم ظرف یک دهه گذشته افزایشی بوده و سال ۹۸ به ۶.۱ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر بوده است البته خود کشی در جهان رو به افزایش است.»

رئیس سازمان امور اجتماعی یادآور شد: «طی سال‌های اخیر یک شبکه بزرگ آموزش و مشاوره در کشور ایجاد شده و این امر موجب کاهش و کنترل طلاق شده است. این سامانه با نام سامانه «تصمیم» با همکاری قوه قضائیه، بهزیستی و سازمان امور اجتماعی ایجاد شده که حدود ۱۵ درصد صلح و سازش را ایجاد کرده و در حدود ۲۰ استان نیز فعال است.»

وی ادامه داد: «۷۰ هزار زوج طلاق گرفته کشور که دارای فرزند بودند، فرزند خود را در مراکز مهر خانواده ملاقات کرده‌اند و طی ۳ سال گذشته نیز این امر موجب ۶.۵ درصد صلح و سازش دوباره شده است. قوه قضائیه طی سه سال گذشته همکاری فراوانی با ما داشته است. آموزش‌های پیش از ازدواج نیز در دانشگاه‌ها افزایش یافته، بیش از ۶۰۰ مرکز مشاوره در دادگاه‌های خانواده تشکیل شد و این موارد تاثیری مثبتی بر کاهش طلاق داشته است. پروژه سفیران اجتماعی در مساجد، مشارکت روحانیون، سازمان بهزیستی و سازمان تبلیغات اسلامی نیز همکاری خوبی با ما در این زمینه داشته‌اند.» رئیس سازمان امور اجتماعی در رابطه با وضعیت کودکان کار نیز گفت: «حدود دو سوم از کودکان کار به ویژه در تهران از اتباع خارجی بوده و ایرانی نیستند. برخی از این افراد بدون مجوز وارد می‌شوند یا والدین ندارند. در ابتدای شروع طرح ساماندهی کودکان کار گفته شد که مردم به آنها کمک نکنند اما کمک‌های مردم که از روی دلسوزی است منجر به افزایش درآمد این کودکان و خانواده‌های آنها و ادامه فعالیت آنها به عنوان کودکان کار شده است.»

وی با اشاره به راه‌اندازی دفاتر تسهیل‌گری گفت: «این دفاتر با حضور ۶ کارشناس جوان در حوزه مددکاری، آسیب‌های اجتماعی، حقوقی و غیره در ۲۳۵ محله حاشیه نشین و در ۲۲ استان تشکیل شده‌اند. این دفاتر اعتماد اجتماعی را کسب کرده و یک بانک از آسیب‌های اجتماعی محلات حاشیه نشین ایجاد شده است و این دفاتر انتقال دهنده مشکلات به نهادهای دولتی هستند. ظرف ۳ سال گذشته این دفاتر ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان پروژه‌های اجتماعی و رفاهی ایجاد کرده‌اند.»
رستم وندی تصریح کرد: «۱۱.۵ میلیون نفر در مناطق حاشیه‌ای و ۸ میلیون نفر در مناطق فرسوده شهری زندگی می‌کنند و دفاتر تسهیلگری منجر به کمک به این افراد شده است.»

نگرش‌های مردم نسبت به مواد مخدر

رئیس سازمان امور اجتماعی درباره مواد مخدر در کشور نیز گفت:« ۲۷ درصد مردم ما نگرش مثبت نسبت به مواد مخدر دارند و به عنوان مثال تصور می‌کنند که تریاک باعث کاهش دردها می‌شود و ۱۷ درصد مردم نیز میل به مصرف مواد مخدر دارند. شبکه‌های انتقال مواد مخدر به کشور همیشه یک قدم از ما جلوتر هستند به همین دلیل ما باید بر روی کاهش تقاضای مواد مخدر کار کنیم. برخی از جوانان از روی کنجکاوی یا بیکاری به سمت مواد می‌روند و ما باید تفریحات جایگزین را برای آنها ایجاد می‌کردیم که متاسفانه انجام ندادیم.»