نان همواره یکی از محصولات اساسی در سفره ایرانیان بوده است. از دیرباز مردمان این مرز و بوم استفاده از نان را به اشکال مختلف به منظور رفع نیازهای روزانه خود و در کنار سایر محصولات غذایی داشتهاند. اگر به پیشینه نان در ایران توجه کنیم متوجه می شویم که در گذشته ای نه چندان دور ارزش غذایی نان به میزان غنی بودن این محصول انواع مختلف ویتامینها و املاح برمیگشت اما با توسعه زندگی شهری و به وجود آمدن دستگاههای مختلف پخت نان یکی از امتیازهای اصلی در پخت نان ظاهر جذاب و در برخی اوقات میزان سفید بودن این محصول گردید. درحالی که با گذشت چندین سال از این اتفاق امروزه تحقیقات نشان داده که اگر میزان سفیدی آرد مورد استفاده در تهیه نانها کمتر و میزان سبوس در این محصول بیشتر باشد خطر افزایش بیماریهای دستگاه گوارش، سرطان و دیابت افزایش کاهش پیدا می کند. از اینرو امروزه بیشتر کشورها درحال بازنگری در استاندارد سبوس موجود در نانها هستند.
آنگونه که زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در گفتوگو با ایرنا میگوید این وزارت بهداشت هم درحال تدوین استانداردی جدید برای سبوس موجود در نانها است. عبداللهی در این زمینه میگوید: «بهمنظور پیشگیری از بیماریها، بازنگری در استاندارد سبوس نان در دستورکار وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد قرار گرفته است.» وی میافزاید: «سبوسگیری از آرد نانواییها در سالهای اخیر افزایش یافته و این مسئله خطر افزایش بیماریهای دستگاه گوارشی، سرطان و دیابت را افزایش داده است بنابراین بازنگری در استاندارد سبوس نان در دستور کار وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد قرار گرفته است.»
وی درباره غنیسازی آرد نانواییها با آهن و اسیدفولیک اظهار میکند: «غنیسازی آرد نانواییها با این دو ریزمغذی مهم از سال 86 در کشور شروع شد و در این سالها میزان پوشش غنیسازی آرد نانواییها گاهی کم و گاهی بیشتر میشد.» عبداللهی میگوید: «اکنون حدود 85 درصد آرد نانهای لواش، تافتون و بربری با آهن و اسیدفولیک در کشور غنی میشود اما کافی نیست و باید 100 درصد آرد تولیدی این نانها غنیسازی را داشته باشند.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ادامه میدهد: «مشکلی که اکنون در کیفیت تولید آرد نانواییها وجود دارد، میزان بالای سبوسگیری آن است که متاسفانه به بهانه ذائقه مردم و با این استدلال که مردم نان سفیدتر دوست دارند، کارخانههای تولید آرد به سمت سبوسگیری بیشتر حرکت کردهاند و آردهایی را روانه نانواییها کردهاند که به نفع سلامت مردم نیست.» وی گفت: «افزایش سبوسگیری نان سیاست غلطی است که از حدود سه سال پیش در کشور شروع شده، برخی مسئولان تصمیم گرفتند که آرد سفیدتری را روانه بازار کنند که این تصمیم برخلاف نیازهای سلامت مردم است.»
عبداللهی اضافه میکند: «میزان سبوسگیری آرد نان تافتون که باید حداکثر حدود 13 تا 13.5 درصد باشد اکنون به 15 تا 18 درصد و در برخی کارخانهها به حدود 23 درصد رسیده است، این تصمیم اشتباهی است که به بهانه تولید نان سفید انجام شده است و سلامت مردم را به خطر میاندازد.» وی گفت: «درمورد نان سنگک درصورتیکه آرد استاندارد سنگک را داشته باشد و سبوسگیری آن 7 درصد باشد نیازی به غنیسازی با آهن و اسیدفولیک نیست اما متاسفانه شاهد این هستیم که در مورد آرد نان سنگک نیز سبوسگیری بیش از این میزان انجام میشود و بهانه سفیدتر شدن نان سنگک آردهایی به 18 درصد سبوسگیری وارد نانواییها سنگک میشود.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تاکید دارد: «با توجه به گسترش چاقی و اضافهوزن و نیز افزایش بیماریهای گوارشی، سرطان دستگاه گوارش و دیابت، افزایش سبوسگیری نان به زیان سلامت مردم است و باید هر چه سریعتر این سیاست بازنگری شود.» وی گفت: «براساس دستور شورای عالی سلامت و امنیت غذایی که ریاست آن با رئیسجمهوری است و 9 وزیر عضو آن هستند، وزارت بهداشت با همکاری سازمان ملی استاندارد، کار بازنگری و اصلاح استاندارد سبوسگیری آرد نانوایی را شروع کردهاند و جلسات کارشناسی این اقدام بهطور مستمر بین دو دستگاه برگزار میشود.» عبداللهی میافزاید: «پیشنهاد وزارت بهداشت این است که استاندارد سبوس آرد نانها به استاندارد قبلی برگردد و برای نان سنگک هفت درصد، برای نان تافتون 13.5 درصد باشد. در مورد آرد نان بربری استاندارد قبلی 18 درصد سبوسگیری بود که پیشنهاد وزارت بهداشت این است که این استاندارد نیز بازنگری شود و میزان سبوسگیری آرد بربری نیز کاهش یابد.»
وی در پایان تاکید دارد: «البته ذائقه مردم و تقاضای بازار هم مهم است بنابراین انتظار نداریم در زمان کوتاه و یکدفعه نانهای با سبوس بالاتر وارد بازار شود، زیرا ممکن است بسیاری از مردم نانهای تیرهتر را دوست نداشته باشند و تقاضای نان سفید داشته باشند، اما باید فرهنگسازی شود تا مردم بدانند که نان هر چه تیرهتر باشد به نفع سلامت آنها است و نانهای سفید، برای سلامت آنان مفید نیست.» مدیرکل تغذیه وزارت بهداشت تاکید کرد: «کار افزایش میزان سبوس نان، یک کار تدریجی است و باید گامبهگام میزان سبوس آرد نانها را افزایش دهیم تا به استانداردی برسیم که هم سلامت مردم را تامین کند و هم ذائقه و نیاز بازار را داشته باشد.»