ورزش تنها یک شیوه مناسب برای حفظ سلامت نیست، ورزش میتواند درمان موثری برای بسیاری از مشکلات مفاصل زانو و لگن باشد. تقویت عضلات اطراف مفصل آسیبدیده لگن یا زانو باعث میشود این عضلات از مفاصل آسیبدیده حمایت کنند و به این ترتیب فشار کمتری بر آنها وارد آید. برای مثال اگر عضلات چهارسر جلوی ران، عضلات گلوتئال (باسن) و عضلات هامسترینگ (سه سر پشت ران) و عضلات شکم قدرتمندتر شوند، مفاصل لگن برای تحمل وزن بدن کمتر تحت فشار قرار میگیرند. عضلات قدرتمند چهار سر جلوی ران میتوانند نقش خنثی کردن اثر ضربات را که بهطور معمول منیسک یا غضروف زانو انجام میدهد، به عهده بگیرند.
نکته مهم این است که عضلات اطراف این مفاصل بهطور متعادلی تقویت شوند تا مفصل در وضعیتی قرار گیرد که بیشترین کارکرد را داشته باشد و شما کمترین درد را احساس کنید. هنگامی که دچار مشکلات مفصل زانو یا لگن هستید، اولین عضلاتی که قدرت را خود را از دست میدهند، بزرگترین عضلات تحملکننده وزن یعنی عضلات چهارسر جلوی ران و عضلات گلوتئال هستند، بنابراین برنامه ورزشی که انتخاب میکنید باید بر این عضلات متمرکز باشد. عضلات اطراف مفاصل بهطور زوجی عمل میکنند- هنگامی یک عضله منقبض میشود، عضله دیگر شل میشود. برای مثال هنگامی زانویتان را راست میکنید، عضله چهار سر جلوی ران که انتهای پایینی آن به مفصل زانو متصل است، منقبض میشود، و عضلات هامسترینگ در پشت ران شل میشوند. عدم تعادل در کارکرد این عضلات جفتی ممکن است باعث اشکال در کارکرد مفصل و آسیب دیدن آن شود. اگر عضلات هامسترینگ شما انعطافناپذیر و سفت باشند، عضلات چهارسر شما نمیتوانند بهطور کامل منقبض شوند و ممکن است در نهایت تضعیف شوند.
بنابراین باید عضلات چهارسر و هامسترینگ (عضلات مخالف) را بهطور یکسان تمرین دهید. تمرینهای انعطافپذیری (کشش دادن و شل کردن عضلات خاص) بخش مهمی از برنامه ورزشی برای بهبود کاربرد مفصل است.
تمرینات زنجیره بسته
فیزیوتراپیستها بر تمایز میان تمرینهای «زنجیره بسته» در مقابل تمرینهای «زنجیره باز» تاکید میکنند.
«زنجیره» در این اصطلاح به معنای رشتهای از بخشهای از بدن، مانند مفصلهای لگن، زانو، قوزک و پنجه پا است. در تمرینات «زنجیرهباز» بدن ثابت است و اندامها (دستها و پاها) فعال هستند. در تمرینات «زنجیرهبسته» اندامها (دستها و پاها) ثابت هستند، اما بدن فعال است. برای مثال چمباتمبه زدن یک تمرین زنجیرهبسته است زیرا پاهای شما ثابت میمانند، درحالیکه عضلات چهارسر جلوی ران فعال هستند. در مقابل بازکردن زانو در حالت نشسته یک تمرین «زنجیرهباز» است زیرا بدن شما در حالت نشسته بیحرکت است، اما هنگامی که زانویتان را باز میکنید، ساق پایتان حرکت میکند. تمرینهای زنجیرهباز ممکن است برای اهداف درمانی خاص مانند افزایش قدرت عضلات چهارسر جلوی ران پس از آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) (که در جلوی زانو قرار دارد) موثرتر باشند. اما متخصصان فیزیوتراپی معمولا بیشتر تمرینهای زنجیرهبسته را در برنامههای توانبخشی وارد میکنند و این تمرینها را برای افراد دچار درد مفصل توصیه میکنند، زیرا این نوع تمرینها عضلات و مفاصل بیشتری را به کار میاندازند و به ایجاد پایداری مفصل کمک میکنند.
ادامه دارد...