محققان آمریکایی در آخرین مطالعات خود یک الگوریتم 5 متغیره را معرفی کردهاند که میتواند به شناسایی افرادی کمک کند که در معرض خطر متوسط برای ابتلا به نئوپلازی پیشرفته کولورکتال قرار داشته و نیازی به انجام غربالگری با کولونوسکوپی هم ندارند. این نتایج از یک مطالعه مقطعی به دست آمده است.
مناسب کردن غربالگری سرطان کولورکتال براساس خطر موجود، میتواند اثربخشی کلی غربالگری را بالا ببرد. در افرادی با خطر کمتر که در گروه خطر متوسط قرار میگیرند، غربالگری میتواند با تستهای خون مخفی مدفوع یا سیگموئیدوسکوپی یا هر دو انجام شود که هم، کمتر تهاجمی بوده، و علاوه بر خطر کمتر، هزینهاش از کولونوسکوپی کمتر است.
در این مطالعه، محققان 4460 بیمار را که قرار بود برای نخستینبار در فاصله دسامبر 2004 و سپتامبر 2011، تحت کولونوسکوپی قرار گیرند، مورد بررسی قرار دادند. برای امتیازدهی از نظر ارزیابی خطر، چند متغیر در نظر گرفته شده است: سن (0 امتیاز: سن کمتر از 55 سال، 1 امتیاز: سن 55 تا کمتر از 60 سال، 2 امتیاز: سن 60 تا کمتر از 65، 3 امتیاز: سن 65 تا کمتر از 70 و 4 امتیاز: سن 70 و بیشتر)، جنس مذکر (1 امتیاز)، سابقه سرطان کولورکتال در بستگان درجه اول (1 امتیاز)، سابقه مصرف دخانیات (صفر امتیاز: غیرسیگاری، 2 امتیاز: بیشتر از صفر تا کمتر از 30 بسته در سال، 4 امتیاز: بیشتر یا مساوی 30 پاکت در سال)، و دور کمر (صفر امتیاز: کوچک، 1 امتیاز: متوسط، 2 امتیاز: بزرگ). امتیازی که فرد در این سیستم امتیازدهی کسب میکند، بین صفر تا 12 است و براین اساس، 4 گروه خطر برای ابتلا به نئوپلازی پیشرفته کولورکتال تعریف شد: بسیار کم (صفر)، کم (1 تا 3)، متوسط (4 تا 6) و بالا (7 تا 12). سپس، کولونوسکوپی در همه گروهها انجام شد که از این مدل حمایت میکرد. به طوریکه، میزان نئوپلازی پیشرفته کولورکتال در گروه بسیار کم و کم خطر، به ترتیب، 92/1 و 88/4 درصد، و 9/24 درصد در گروه با خطر بالا.
نویسندگان اظهار میدارند که استفاده از سیگموئیدوسکوپی به تنهایی در گروه با خطر کم، قادر است 73 تا 5/87 درصد از تمامی نئوپلازیهای پیشرفته را با یک بار استفاده مشخص کند.
این سیستم امتیازدهی ممکن است برای افراد در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان کولورکتال مفید باشد، اما تا زمان در دسترس قرار گرفتن شواهد قویتر علمی، توصیه میشود این سیستم برای انتخاب نوع غربالگری در این دسته از افراد مورد استفاده قرار گیرد. در واقع، استفاده از الگوریتمهای خطر برای انتخاب شخصی تستهای غربالگری، خود نوعی غربالگری محسوب شده و باید در جمعیتهای مختلف و برای تصمیمگیری حساسیت بالایی داشته باشد.
Annals of Interna- Medicine