سلامت

محمدرضا رضایتمند در گفت‌وگو با «سپیدآنلاین»گفت: اقتصاد سلامت زیرمجموعه‌ای از علم اقتصاد است که از سال 1963 در دنیا مطرح شده است. یکی از دلایل استقلال این شاخه از اقتصاد این است که حوزه سلامت مختصاتی دارد که به‌خاطر وجود آنها تئوری‌هایی که در علم اقتصاد برای تولیدکننده و مصرف‌کننده مطرح می‌شود، آن‌طور که باید و شاید در حوزه سلامت پاسخگو نیستند. مثلا قبلا بیمار را به عنوان یک «مصرف‌کننده» و ارائه‌کننده خدمات بهداشتی درمانی را یک «تولید‌کننده» به شمار می‌آوردند و بر این اساس به تحلیل مسائل می‌پرداختند اما بعدا معلوم شد که نه بیمار و نه ارائه‌دهنده خدمت، هیچ‌کدام به عنوان مصرف‌کننده و تولیدکننده تیپیک عمل نمی‌کنند و بنابراین به تئوری‌های جدیدی نیاز است. از این رو بحث اقتصاد سلامت شکل گرفت و به سرعت هم رشد کرد.»
این متخصص اقتصاد سلامت به بحث «بی‌اطمینانی» در حوزه اقتصاد سلامت اشاره کرد و در تشریح این ویژگی اظهار داشت: «بی‌اطمینانی در اقتصاد سلامت یعنی اینکه فرد نمی‌داند کی بیمار می‌شود، نمی‌داند که وقتی بیمار شد، به چه خدمتی احتیاج دارد و وقتی که خدمت را دریافت کرد، نمی‌داند که این خدمت،‌ سلامتی او را افزایش خواهد داد یا نه.» وی افزود: «نکته دوم این است که تقاضای خدمات سلامت، یک «تقاضای اشتقاقی» است. یعنی اینکه در حوزه اقتصاد وقتی که یک خدمتی مطالبه می‌شود، فرض بر این است که آن چیزی که خریداری می‌شود،‌ مطلوبیت خریدار را افزایش خواهد داد. به عنوان مثال ما به این دلیل چیزی را خریداری می‌کنیم، که مطلوبیتمان را افزایش می‌دهد. یعنی به ما احساس شادی و رضایت می‌بخشد. ولی ما به مطب دکتر نمی‌رویم که مطلوبیتمان افزایش پیدا کند.» رئیس مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت دانشگاه اصفهان ادامه داد: «حتما شنیده‌اید که می‌گویند: «انشالله پولت صرف دوا و دکتر نشود.» این دیدگاه معروف است. چون کسی در بیمارستان بستری نمی‌شود که مطلوبیتش افزایش پیدا کند. پس چرا به بیمارستان می‌رویم؟ برای اینکه سلامتی ما افزایش پیدا کند. درواقع تقاضایی که ما برای خدمات سلامتی داریم، برای خود آن خدمات نیست، بلکه «مشتق‌‌شده» از نیازی است که ما برای افزایش سلامتی خودمان داریم. وقتی که تقاضای ما در حوزه سلامت، «اشتقاقی» شد، فرمول‌های خاص خودش را هم خواهد داشت.»