سلامت

به گزارش سپید، سعید نمکی، روز دوشنبه ۶ اردیبهشت در بیست و سومین آیین پویش ره سلامت و آغاز فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن کرونا، (انستیتو پاستور ایران_انستیتو فینلای کوبا) که در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: «بحران کرونا گاهی آنقدر سختی داشت که نمی‌توان گفت. گاهی آنقدر کسالت بار شد که واژه‌ای نمی‌توان برای آن یافت. تلخ‌ترین و سخت‌ترین لحظات زمانی بود که خبر شهادت همکاری می‌رسید که در راه یاری رساندن به بیماران نفس خودش بند آمده بود.»

وی افزود: «اولین کشوری در منطقه بودیم که شروع به رصد و بیماریابی کردیم. اوایل کیت تشخیص نداشتیم و بعد از شیوع پیک در گیلان و قم، تعدادی کیت را یکی از همکاران ما با کیف دستی از سازمان جهانی بهداشت آورد. پس از آن کیت ساختیم و دانشجویان ایرانی ووهان را با این کیت‌ها آزمایش کردیم.»

وزیر بهداشت با عرض تشکر از دکتر بیگلری و مجموعه بسیار مقتدر علمی پاستور درخواست کرد که همه کمک کنند و شبانه روز تلاش شود تا دستیابی به این موفقیت‌ها زودتر محقق شود.

نمکی با بیان اینکه انستیو پاستور لیدر شیپ آزمایشگاه‌های تشخیصی کرونا شد، اظهار کرد: «امروز یکی از موثرترین و پویاترین واکسن‌های جهان در اختیار مجموعه انستیو پاستور است. زمانیکه کرونا آمد، یک ماه قبل از ورود به کشور خود را آماده کردیم و یکی از ظریف‌ترین و علمی‌ترین شیوه‌های مدیریت کووید در جهان در کشوری با دست‌های بسته اما چشم‌های باز انجام شد و در این اقیانوس بلا شنا کردیم.»

وی با بیان اینکه در کشور به همه جنبه‌ها پرداخته شد، تاکید کرد: «اینکه ۵۶ روز طول کشید تا از وارد کننده شوینده، ماسک و لباس محافظ به تولید کننده و بعد صادر کننده تبدیل شدیم، یک حماسه است و شوخی نیست.»

وزیر بهداشت گفت: «اینکه چه شد تا این اتفاق افتاد؟ فقط لطف خدا و عشق بود. بیستون را عشق کند و شهرتش فرهاد برد.»

نمکی با بیان اینکه افراد عاشق در این سرزمین کارهای بسیاری کرده‌اند، افزود: «خیلی‌ها می‌خواستند ما زمین بخوریم و فکر می‌کردند کرونا تیر آخر به نظام جمهوری اسلامی است، اما نتوانستند. مدعی خواست که از بیخ کند ریشه ما /غافل از آنکه خدا هست در اندیشه ما.»

وی با اشاره به اینکه یکی از زمینه‌هایی که از روز اول به آن پرداختم، واکسن بود، تصریح کرد: «از تک تک دوستان دعوت کردم بیایند فکری برای واکسن کنیم. کوواکس قرار بود ۸ میلیون دوز به ما بدهد چانه زنی کردیم و به ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز رساندیم، اما تعداد تولیدکنندگان، ‌میزان تولید و زور کوواکس را می‌دانستم و قلدرانی که واکسن را به دست گرفته‌اند و اینکه بهداشت جهانی حریف آنها نمی‌شود را می‌دانستم، اما راهی نداشتیم و شروع کردیم.»

وزیر بهداشت ادامه داد: «۴ ماه برای انتقال پول ما را اذیت کردند و مانند آوارگان که سفره خودمان را باید کوچه به کوچه می‌بردیم تا یک جا پهن کنیم و نان خودمان را بخوریم، دنبال واکسن بودیم.»

نمکی افزود: «در این شرایط می‌دانستیم که نیاز به تولید داخلی واکسن داریم و رایزنی با کشورهای مختلف را شروع کردیم. ۳ هزار و ۱۲۰ صفحه مکاتبه دارم، به عنوان نمونه اردیبهشت ۹۹ با وزیر بهداشت روسیه صحبت کردم. بگذریم از اباطیلی که می‌گویند، بگذارید بگویند تا خسته شوند. با هند، چین و ... صحبت کردیم و ۹ ماه طول کشید با روسیه صحبت کنیم و ۱۱ ماه طول کشید تکنولوژی واکسن را بیاوریم.»

وی گفت: «یک نفر تماس گرفت که کسی واکسن اسپوتنیک دارد و می‌خواهد به ایران بفروشد، شبکه مخوفی شکل گرفته بود و در این دام نیفتادیم و خودمان به طور مستقیم وارد عمل شدیم. پس از آن دنبال واردات رفتیم، اما واردات واکسن غیر از کوواکس همین است که می‌بینید یعنی قطره چکانی! ۸۵ درصد را چند کشور مصرف کردند و اگر سفره سر ریز شد برای بقیه می‌ریزند.»

وزیر بهداشت با بیان اینکه اگر راهی باز باشد تولید داخلی با تکیه بر دانشمندان این مرز و بوم است که یکی از اینها پاستور است، تصریح کرد: «۳۰ سال پیش مسئول بهداشت این کشور بودم همیشه دنبال این بودم کشور باید تکان بخورد. اعتقاد ندارم باید دانش بومی را نفی و دست به بیرون دراز کرد.»

نمکی گفت: «اعتقاد داشتم حداقل ۳ سال گرفتار کووید هستیم، هر ۶ ماه باید واکسن بزنیم، موتاسیون‌های سرزمینی داریم که از موتاسیون‌های دیگر کشورها متفاوت است، ما باید موسساتی داشته باشیم که برای این موتاسیون‌ها گام به گام قدم بردارند البته نیاز به زیرساخت خوب دارد.»

وزیر بهداشت با بیان اینکه ۳۰ سال پیش با دیدن انستیتو پاستور بغض کردم، چراکه بوی مرگ می‌داد، تصریح کرد: «در آن زمان گفتم باید این ظرفیت را فعال کرد. برخی عاشق‌اند، عاشق کاسب نمی‌شود اگر هم چیزی بدست آورد، رزق حلالی است که پای عشق‌شان بدست می‌آورند. بعد که از وزارت‌خانه رفتم تقریبا این زنجیره رها شد و وقتی کرونا آمد گفتم خدایا کمک کن زیرساخت واکسن کشور را به عنوان یک سرمایه ملی فعال کنیم.»

نمکی گفت: «واکسن چهار راه تبادل علوم پزشکی و غیرپزشکی وابسته است و اگر کشوری واکسن ساز شد خیلی از زیرساخت‌ها و قدرت‌ها را خواهد داشت. روزی واکسن را به نازل‌ترین قیمت آوردند گفتم این توطئه است. جمع شدند با صهیونیست‌ها و می‌گویند کشوری که واکسن می‌سازد بمب میکروبی هم می‌تواند بسازد. زیر بار این فریب نروید دو روز دیگر ورشکست می‌شوید و این‌ها دیگر شما را رها می‌کنند.»

وی ادامه داد: «۹ میلیون ارز وزارت بهداشت را به جهاد کشاورزی دادم که خط تولید واکسن راه بیفتد. ۵ بورس دادیم اما متاسفانه هم در رازی و هم پاستور اتفاقی که باید می‌افتاد نیفتاد. اکنون یک بار دیگر این خودباوری را در کشور زنده کردیم. خیلی‌ها به ریش ما خندیدند اما مگر به این سادگی است، گفتیم به سادگی نیست اما مسیر است.»

وزیر بهداشت اضافه کرد: «اگر خود را باور داشته باشیم و عاشق این سرزمین باشیم می‌توانیم، امروز کشورمان از سرافرازترین‌ها در عرصه واکسن است. چند ماه پیش گفتم و خیلی‌ها تفسیر به خالی بندی کردند اما راه خود را ادامه دادیم.»

نمکی افزود: «امروز نه به عنوان وزیر بهداشت، بلکه عاشق این سرزمین و معلم علم ایمونولوژی می‌گویم ایران درخشان‌ترین کشور در عرصه تولید واکسن کووید در دنیا است.»

نمکی افزود: «امروز دیگر من باشم یا نباشم ژنرال‌های عرصه تولید کار خود را کرده‌اند و دیگر نمی‌شود آنها را متقف کرد. دیگر ترمزی برای این قطار نیست و راه افتاده است. اکنون با ۶ پلتفرم متفاوت در کشور کار می‌کنیم و هرکسی کار خودش را می‌کند. هر ۶ مورد به نتیجه نزدیک شده‌اند. یک کار زیباتری در آینده نزدیک در پاستور پرده برداری می‌کنیم که از این کار هم زیباتر و شکیل‌تر است.»

وزیر بهداشت گفت: «عده‌ای ما را تخطئه کردند چرا فاز سوم کارآزمایی بالینی بقیه را استفاده نکردید که تحت پوشش آن واکسن بزنید. نکردیم، نامه‌ها موجود است که اگر راضی می‌شوید در این سرزمین بسازیم من مردم را راضی می‌کنم، اما به این حقارت وا نمی‌دارم برای یک ماه زودتر، عامل آزمایش واکسن کشور دیگری شوند.»

نمکی گفت: «گزارش فاز یک و دو کوبا را تا ۳ بامداد خواندم و یک شبه همه جزئیات را به خاطر سپردم. به پاستور گفتم واکسن خوبی است. فاز یک و دو به خوبی انجام‌شده است. وقتی واکسن غریبه‌ها را داریم چرا خودمان این کار را نکنیم. اینکه می‌گویم بعد از اردیبهشت تحولی خواهیم داشت برای همین است.»

وزیر بهداشت با بیان اینکه امیدوارم این فاز آغاز یک حرکت بزرگ واکسن سازی باشد، تصریح کرد: «امیدوارم در آینده نزدیک مردم بتوانند افتخار کنند با واکسن ایرانی ایمن شده‌اند.»

با شبکه مخوفی در حوزه واکسن روبرو هستیم
خیلی‌ها می‌خواستند زمین بخوریم
به گزارش ایسنا، سعید نمکی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: «از همه اساتید و بزرگوارانی که زحمت کشیدند تشکر می‌کنم. همچنین از عزیزانی که امروز به عنوان اولین نفرها این واکسن را تزریق کردند تا به دنیا و مردم مملکت بگویند که ما به کارمان ایمان داریم. همچنین از اصحاب رسانه تشکر می‌کنم که از روز نخست مدیریت بیماری، در کنارمان بودند. از دکتر بیگلری- رییس انستیتو پاستور ایران نیز تشکر می‌کنم که دانشمندی بی ادعا اما پرکار است.»

وی افزود: «در این مدت غیر از لطف الهی، مدیون خیلی‌ها هستم. علی‌رغم همه سختی‌ها و صعوبتی که این ایام داشت و نفس‌گیر بود، گاهی آنقدر نفس‌گیر که نمی‌توان گفت؛ گاهی آنقدر کسالت‌بار که نمی‌توان با واژه‌ای بیان کرد. تلخ‌ترین و سنگین‌ترین این لحظات وقتی بود که خبر از داغ عزیز همکاری را می‌دادند که شبانه‌روز تن بر این آتش زده بود و برای گشودن راه‌های نفس دیگران خواب و خوراک نداشت و متاسفانه در دقایق آخر نفس خودش بسته شد. عزیزانی بودند که خیلی کمک کردند که یکی از آن‌ها دکتر بیگلری است.»

نمکی ادامه داد: «ما اولین کشوری در منطقه بودیم که ۳۶ معبر را رصد و بیماریابی کردیم. در ابتدا ما کیت تشخیص بیماری را نداشتیم. بعد از شیوع پیک در گیلان و قم یکی از همکاران ما چمدانی مقداری کیت به ما رساند. من از دکتر بیگلری و مجموعه مقتدر علمی پاستور خواستم که کمک کنید و شبانه‌روز تلاش کردند و کیت ساختند و ما آن ۵۷ دانشجویی را که از ووهان آوردیم، با همین کیت‌ها تست کردیم. پاستور یکه‌تاز این قضیه بود و در اشاعه آن هم کمک کرد که رهبری آزمایشگاه‌ها را برعهده داشت. امروز هم یکی از بهترین، موثرترین و پویاترین نوع واکسن‌های جهان را در دستان توانمند مجموعه پاستور می‌بینیم.»

نمکی گفت: «ما وقتیکه کووید یا کرونا آمد، یک ماه قبل از اینکه به کشور پا بگذارد، خودمان را آماده کردیم. معتقدم یکی از ظریف‌ترین و علمی‌ترین شیوه‌های مدیریت کووید در جهان در کشوری بود که با دست‌های بسته اما با چشم‌های باز در اقیانوس بلا شنا کرد. ما به همه جنبه‌های آن اعم از دارو، ماسک و تجهیزات و... پرداختیم. اینکه یک کشور ۵۶ روز طول کشید تا از واردکننده ماسک، شوینده و لباس محافظتی به تولیدکننده و بعد به صادرکننده بدل شد، شوخی نیست. این کار یک حماسه است. همواره معتقدم یک عامل داشت، لطف خدا و عشق. افراد عاشق در این سرزمین این کارهای بزرگ را انجام می‌دهند.»

وی افزود: «خیلی‌ها می‌خواستند ما زمین بخوریم. در دنیا فکر کردند که تیر خلاص جمهوری اسلامی کووید است. کشور تحریم‌زده، وامانده در همه فشارها و مصیبت‌های اقتصادی و فشارهای ناجوانمردانه و کرونا هم تیر آخر است. اما غافل از اینکه لطف خدا شامل ما می‌شود. یکی از حوزه‌هایی که از فروردین ۹۹ به آن پرداختم بحث واکسن بود. دوستان را تک تک صدا کردم که فکری برای واکسن کنیم. چند راه داشتیم؛ یکی بحث سهمیه کوواکس بود که قرار بود به ما بدهند. ابتدا قرار بود هشت میلیون بدهند که چانه‌زنی کردیم و به ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز رساندیم. من می‌دانستم که تعداد تولیدکننده‌ها چقدر است، میزان تولید چقدر خواهد بود، تقاضای بین‌المللی چقدر است و زور سازمان جهانی بهداشت و کوواکس در برابر قلدرهای دنیا که تکنولوژی را در دست گرفته، چقدر است. آنها نمی‌توانند حق عضویت‌شان را از قلدرهایی چون آمریکا بگیرند، چطور می‌خواهند واکسن بگیرند؟. البته ما راهی جز تبعیت از این شیوه و سازوکار بین‌المللی نداشتیم. چهار ماه برای انتقال پول ما را اذیت کردند. از این بانک به آن بانک می‌شدیم. ما این سازوکار را رفتیم.»

وزیر بهداشت گفت: «سازوکار دوم این بود که فکر کردیم که ما برای واکسیناسیون این جمعیت کثیر به غیر از منابع کوواکس هم نیاز داریم. بر این اساس با هندی‌ها و چینی‌ها مکاتبه کردیم که ۳۱۲۰ صفحه مکاتبه دارم. اردیبهشت ۹۹ با وزیر بهداشت روسیه مذاکره کردم. بگذریم از اباطیلی که برخی می‌گویند. بگذارید بگویند تا خسته شوند. این راه را با هندی‌ها، چینی‌ها و روس‌ها رفتیم و ۹ ماه طول کشید تا توانستیم با روس‌ها قرارداد ببندیم و ۱۱ ماه طول کشید تا قرارداد انتقال تولید مشترک و انتقال دانش فنی ببندیم که حالا عده‌ای در حسرت این تولیدها می‌سوزند و مانند قارچ ناگهان پیدایشان می‌شود. من می‌دانم این‌ها کجا ضربه می‌خورند.»

وی افزود: «فردی زنگ زده که یکی از دوستان که خیلی مملکت را دوست دارد، ۲۰ میلیون واکسن روسی که اسمش را هم بلد نبود، دارد و می‌خواهد این ۲۰ میلیون را به فلان کشور دهد، اما می‌گوید کجا بهتر از مملکت خودم. گفتم این واکسن را از کجا آورده، گفت خریده است و دوزی ۱۹ یا ۲۰ دلار می‌فروشد. گفتم به این آقا بگویید که اولا این مسجد جای این حرف‌ها نیست، دوما اینکه ما واکسن را ۹.۷ دلار از روس‌ها می‌خریم و سوما اینکه کل اسپوتنیکی که روسیه تولید کرده، ۲۶ میلیون دوز است که ۱۳ میلیون دوز را صادر کرده و ۶۲۰ هزار دوزش را ما خریدیم و ۶۰ میلیون هم به ما تعهد دارد. این دام بر مرغ دگر نه. ما با چنین شبکه مخوفی روبرو هستیم.»

وی ادامه داد: «با این حساب این‌ها با خودشان می‌گویند که این وزیر را نه می‌توان خرید، نه می‌توان با او کنار آمد و نه می‌شود راهی باز کرد، او محکم‌تر از این حرف‌هاست. بنابراین تخریبش می‌کنیم و خسته‌اش می‌کنیم و می‌گوییم استیضاح وزیر کلید خورد و...  که البته نمایندگان این حساسیت را درک کرده و به موقع ورود کردند. بنابراین ما دنبال واردات رفتیم اما واردات واکسن غیر از کوواکس هم همین است که می‌بینید، یعنی قطره‌چکانی است. ۸۵ درصد واکسن را هفت کشور مصرف می‌کنند و اگر سفره‌شان سرریز شد، به بقیه هم می‌دهند.»

نمکی تاکید کرد: «اما راهی که می‌شود به عنوان راه پایدار به آن تکیه کرد، تولید داخلی است. این راه را با جسارت و شجاعت و با تکیه بر دانشمندان متعهد این مرز و بوم، همان آرش‌های کمانگیر عرصه علم آغاز کردیم. ۳۰ سال قبل مسئول بهداشت مملکت بودم و همیشه دیوانه آن بودم که مملکت روی پاهای خودش بایستد. ایران سرافرازتر از آن است که بخواهد دست گدایی به خارج از مرزها دراز کند. من اعتقاد ندارم که برای یک لیوان شیر باید گاو خرید، اما اعتقاد هم ندارم که باید تا ابد دانش بومی را نقض کرد و دست به بیرون دراز کرد.»

وی افزود: «اعتقاد من این بود که کووید حداقل سه سال آینده، ما را گرفتار می‌کند و حداقل شش ماه یکبار باید واکسن بزنیم، اعتقادم بر این بود که برای موتاسیون‌ها خودمان باید طراحی کنیم. ما موتاسیون‌های درون سرزمینی خواهیم داشت که متفاوت است با موتاسیون‌های آفریقایی و برزیلی و انگلیسی و... . ما در درون این سرزمینی با گستردگی اقلیم و نژاد و ژنتیک مختلف موتاسیون‌های درون سرزمینی خواهیم داشت و باید موسساتی داشته باشیم که بتواند برای این موتاسیون گام به گام قدم‌های تند بردارد. این کار زیرساخت می‌خواهد. من ۳۰ سال قبل که مسئول بهداشت این کشور بودم، پاستور و رازی را دیدم و به شدت غصه خوردم که سال ۱۲۹۹ پاستور را ایجاد کردیم و ۱۳۰۳ رازی را ایجاد کردیم، اما آن زمان بوی مرگ می‌داد. بغض گلویم را گرفت. اقدامات زیادی کردم. به سراغ یکی از افرادی رفتم که شاگرد پاستور بود و فرد بسیار برجسته‌ای بود که عاشق بحث واکسن بود. برخی عاشق‌اند، کاسب نیستند، عاشق کاسب نمی‌شود اگر هم چیزی بدست آوردند، رزق حلالی است که پای عشق شان بدست آوردند. این فرد یک پسری داشت که به او گفت کمک ایران کن، اما آن پسر کمک نکرد. بعد سراغ بلژیکی‌ها رفتم. قبلا ما در پاستور با استفاده از پلاسما واکسن هپاتیت می‌ساختیم و من دنبال نوع دیگری از تکنولوژی برای ساخت این واکسن بودم که آن را وارد کشور کنم. بعد که از وزارت‌خانه رفتم تقریبا این زنجیره رها شد. وقتی کرونا آمد گفتم خدایا کمک کن تا یکبار دیگر بتوانیم زیرساخت واکسن کشور را به عنوان یک سرمایه ملی فعال کنیم.»

نمکی با بیان اینکه واکسن به چهار راه تبادل علوم پزشکی و غیرپزشکی وابسته است، گفت: «اگر کشوری واکسن‌ساز شد، بسیاری از زیرساخت‌ها و قدرت‌ها را خواهد داشت. روزی واکسن‌سازهای دنیا بر آن بودند تا کارخانه‌های واکسن‌سازی کشورهایی مانند ما تعطیل شود و بر این اساس واکسن را با نازل‌ترین قیمت عرضه می‌کردند. من اعلام کردم که این یک توطئه است. این‌ها با صهیونیست‌ها جمع شدند و می‌گویند کشوری که واکسن می‌سازد بمب میکروبی هم می‌تواند بسازد. گول این حرف را نخورید چند روز دیگر که ورشکسته شدید، قیمت‌ها را ۱۰ برابر می‌کنند. بعد هم به پروفسور میرشمسی مراجعه کردم و گفتم چه می‌توانم بکنم، گفت اینجا خوارک اسب‌هایم هم درنمی‌آید. بر این اساس ۹ میلیون دلار ارز وزارت بهداشت را به جهاد کشاورزی دادم که انستیتو رازی برای آنها بود تا خط تولید واکسن بزنند. ۵ بورس به عنوان بورس میرشمسی دادم، اما متاسفانه هم در رازی و هم پاستور اتفاقی که باید می‌افتاد، نیفتاد. تمام سیستم هواسازهای پاستور پوسیده بود. وقتی دکتر بیگلری رییس پاستور شد، پاستور فسیل شده بود. ما بچه‌ها را جمع کردیم و یکبار دیگر این خودباوری را ایجاد کردیم. هرچند که خیلی‌ها به ریش ما خندیدند که مگر به این سادگی است که شما واکسن کووید بسازید. به این سادگی نیست، اما میسر است.»

قطار تولید واکسن کرونا در کشور راه افتاد و ترمزی برای آن نیست

نمکی ادامه داد: «امروز ایران ما از سرافرازترین کشور ها در عرصه واکسن می‌شود. چند ماه قبل این را گفتم، اما خیلی‌ها با ریشخند، تفسیر به خالی‌بندی کردند، اما من یقین داشتم که در آینده جز شرمساری نصیب آنها نمی‌شوند و راهمان را ادامه دادیم. امروز نه به عنوان وزیر بهداشت بلکه به عنوان یک شهروند عاشق این سرزمین و به عنوان یک معلم 32 ساله در علم ایمونولوژی می‌گویم که ایران درخشان‌ترین کشور در عرصه تولید واکسن کووید-19 در منطقه است. امروز من باشم یا نباشم، این ژنرال‌های عرصه تولید کار خودشان را کردند و دیگر نمی‌توان آنها را متوقف کرد. نه با توئیت، نه با بلوا و غوغا و نه با مسخره و ریشخند. دیگر این قطار راه افتاد و ترمزی برای آن نیست.»

وی تاکید کرد: «ما با شش پلتفرم متفاوت در کشور کار می‌کنیم و جزیره‌ای هم کار نمی‌کنیم، بلکه هر کس کار خودش را انجام می‌دهد. هر شش تا هم دارند به نتیجه می‌رسند که یکی از بهترین‌های آن کار بزرگی است که انستیتو پاستور انجام داده است. در عین حال از یک کار بسیار زیباتر هم در آینده در پاستور پرده‌برداری خواهیم کرد که متفاوت از این است. همچنین اقدامی که بچه‌های برکت انجام دادند. با جسارت اعلام می‌کنم که عده‌ای ما را تخطئه کردند که چرا فاز سوم کلینیکال ترایال واکسن‌های دیگران را انجام ندادید که تحت آن پوشش ما هم واکسن بزنیم؟. خیر انجام ندادیم. زیرا نباید انجام می‌دادیم. یک شرط داشت که اعلام کردم که اگر راضی می‌شوید که انتقال دانش فنی کنید و در کشور ما با هم بسازیم، در این صورت می‌توانم به شهروند ایرانی بگویم که در مطالعه بالینی فلان محصول مشترکی که نیمی از آن برای ماست، شرکت کن، اما من مردم سرزمینم را به این حقارت دچار نمی‌کنم که برای یک ماه واکسیناسیون زودتر، عامل آزمایشگاهی دیگری باشند.»

وی گفت: «با افتخار اعلام می‌کنم که گزارشات فاز یک و دو این واکسن را که در کوبا انجام شده، تا سه بامداد خواندم و گفتم واکسن بسیار خوبی است و فاز یک و دو و حیوانی آن به خوبی انجام شده، اما شما برای خیال راحتی این اقدامات را انجام دهید و اجازه دادم که فراخوان کنند و استمرار فاز سوم را برای این واکسن انجام دهیم. اینکه اعلام کردم که ما در آینده نزدیک و بعد از اردیبهشت تحولی خواهیم داشت، به این صورت است.»

نمکی با بیان اینکه از این حوصله و صبوری تشکر می‌کنم و از اینکه دوستانم این کار عظیم را ساماندهی کردند، گفت: «امیدوارم این فاز سوم آغاز حرکتی بزرگ در امر واکسن‌سازی باشد و در آینده نزدیک مردم این سرزمین بتوانند با واکسن ایرانی افتخار کنند که آنتی بادی علیه کووید دارند. هیچ ایرانی نیست که آنتی بادی واکسن‌های رازی و پاستور را نداشته باشد و انشاالله آنتی بادی واکسن کووید هم در آینده در بدن مردم این سرزمین جاری باشد. امروز دکتر گویا و دکتر بیگلری داوطلب اولین تزریق واکسن هستند تا برای اعتمادبخشی به دیگران این حرکت را آغاز کردند.»