سلامت

بروز چاقی در دوران کرونا از سه مسیر به وقوع پیوسته است. اول اینکه عواملی مثل اقامت در منزل و داشتن وقت اضافه‌تر، وسوسه ایجاد کرده و موجب شده است تا افراد تمایل زیادتری برای مصرف خوراکی‌های بیشتر و متنوع‌تر داشته باشند. در کنار آن بیشتر شدن انجام پخت و پزهای خانگی به جهت فراهم‌آوری مایحتاج روزانه و پرهیز از خرید از بیرون نیز در بروز چاقی موثر بوده است.

دامنه این اتفاق به پخت نان و انواع شیرینی در منزل هم رسیده است. همین موضوع موجب تشدید وسوسه‌ها و مصرف افزون‌تر مواد غذایی در داخل منزل شده است. به همه این تغییرات قرنطینه‌ای، تغییر الگوی خواب را هم اضافه کنید که منجر به دیرتر بیدار شدن و دیرتر خوابیدن شده است. این امر عمدتا باعث حذف وعده اصلی صبحانه و ریزه خواری‌های ساعات پایانی شب می‌شود که خود زمینه را برای افزایش وزن مهیا کرده است.

عامل دوم که در این ایام به افزایش بروز اضافه وزن دامن زده، باورهای غلط و توصیه‌های نادرست تغذیه‌ای است که در طی این دوره به سرعت از منابع غیرمعتبر علمی منتشر می‌شود و دهان به دهان می‌گردد که در نهایت تبدیل به باورهای عمومی نادرست شده است. ضرورت مصرف کالری بیشتر جهت تقویت سیستم ایمنی و یا خوردن خوراکی‌های به اصطلاح با طبع گرم با هدف پیشگیری از ابتلا به کرونا از جمله توصیه‌های نادرستی است که پیروی از آنها به افزایش اضافه وزن و چاقی دامن زده است. نقصان سواد سلامت عمومی نیز در این میان به کمک این باورهای غلط آمده و با تغییر در سبد مصرفی افراد و خانواده‌ها زمینه‌ساز دریافت بیشتر کالری را فراهم آورده است. مثال بارز این نمونه، مصرف بیشتر آب میوه‌های صنعتی است که افراد به منظور دریافت ویتامین و پیشگیری از ابتلا به کرونا مصرف می‌کنند. درحالی که این خوراکی‌ها به دلیل شکر اضافه‌تر نه تنها تامین کننده میزان ویتامین مورد نظر نیستند، بلکه خود عاملی برای اضافه وزن و چاقی محسوب می‌شوند.

عامل سوم که می‌توان از آن به عنوان برهم زننده این توازن از آن یاد کرد، کاهش فعالیت فیزیکی به دلیل در خانه ماندن افراد است. رعایت فاصله اجتماعی، تعطیلی اماکن ورزشی و لزوم اقامت در قرنطینه موجب شده که میزان فعالیت بدنی روزمره افراد هم به شدت کاهش پیدا کند که خود این عامل منجر به موازنه مثبت انرژی و در نهایت اضافه وزن شده است.

برای مقابله با این معضل در درجه اول توصیه به تنطیم ریتم خواب می‌شود که خود این قضیه به حفظ نظم در خورد و خوراک به عنوان مخرج مشترک مقابله با این پدیده کمک می‌کند.

دانستن این نکته ضروری است که رعایت اصول تغذیه برمبنای هرم استاندارد تغذیه، یگانه نسخه غذایی است که نیازمندی‌های بدن برای تقویت سیستم ایمنی را مهیا کرده و تا حدی می‌تواند اثر پیشگیری کننده از ابتلا به کووید 19 داشته باشد.

داشتن یک برنامه غذایی منظم با کمک کارشناسان این حوزه و مدیریت محتویات یخچال و خوراکی‌های موجود در منزل به نحوی که غذاهای پروتئینی نظیر گوشت‌ها و حبوبات، میوه‌ها و‌ سبزیجات کم کالری بیشتر در دسترس باشد و در مقابل خوردنی‌های چرب و شیرین و پرکالری در دسترس نباشند، از راهکارهای موثر در کنترل کالری دریافتی و درنتیجه کنترل وزن خواهد بود. هرچند باید دانست که حتی مصرف بیش از حد میوه‌ها هم می‌تواند منجر به انباشت کالری اضافه و افزایش وزن شود.

درنظر گرفتن یک برنامه منظم برای فعالیت بدنی در منزل نیز از جمله راهکارهای الزامی است که ضمن تنظیم سطح سوخت و ساز بدن، عاملی موثر در پر کردن اوقات بیکاری است. ورزش کردن به دلیل مصرف کالری در مقابله با افزایش وزن موثر است. هرچند که انجام فعالیت ورزشی نبایستی به عنوان مجوزی برای خورد و خوراک بیشتر به حساب آید و افراد بایستی این نکته را درنظر بگیرند تا مبادا آثار مطلوب ورزش را از بین ببرند.

درنهایت اینکه باید بدانیم گرچه همه‌گیری کرونا مهلک و خطرناک است، اما غفلت از دیگر وجوه بهداشتی و ابتلا به اضافه وزن و چاقی در طول زمان، بیش از آن سلامتی را تهدید می‌کند. چاقی با تبعات بلندمدت آن نظیر دیابت، فشارخون، بروز بیماری‌های قلبی عروقی و سایر بیماری‌های غیرواگیر، به صورت همیشگی و مادام‌العمر در سلامتی و درنهایت کیفیت زندگی افراد، اختلال ایجاد می‌کند. بنابراین باید به نحوی رفتار کنیم که پس از فروکش کردن همه‌گیری کرونا، تندرستی خود را از جنبه دیگری به مخاطره نینداخته باشیم.