چالش‌های آموزش تلفیقی علوم پزشکی در دوران کرونا
25 تیر 1399 ساعت: 10:4
25 تیر 1399 ساعت: 10:4
وزارت بهداشت اعلام کرده است که از 15 شهریور، آموزش تلفیقی در دانشگاه‌ها را آغاز خواهد کرد، اما برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که زیرساخت‌های آموزش تلفیقی علوم پزشکی فراهم نیست
حدود یک ماه دیگر به آغاز سال تحصیلی دانشجویان رشته‌های مختلف علوم پزشکی باقی مانده است. با توجه به اینکه شواهد علمی نشان می‌دهد که بیماری کرونا به این زودی از بین نخوهد رفت، بسیاری از این دانشجویان علوم پزشکی نسبت به شیوه تحصیل در دوران کرونا ابهام دارند.
شاید بتوان در رشته‌های علوم انسانی یا حتی برخی رشته‌های فنی، کلاس‌های دانشگاه را کاملا به صورت مجازی برگزار کرد، اما در اغلب رشته‌های علوم پزشکی، چنین امکانی وجود ندارد. تدریس در بیشتر رشته‌های علوم پزشکی، کاملا عملی است و آموزش در کنار بالین بیمار صورت می‌گیرد.
حال در این شرایط، این سوال پیش می‌آید که چطور می‌توان هم آموزش رشته‌های علوم پزشکی را متوقف نکرد و هم پروتکل‌های بهداشتی در دانشگاه‌ها رعایت شود؟ نکته دیگر این است که اگر قرار باشد حتی برخی از دروس رشته‌های علوم پزشکی به صورت مجازی برگزار شود، آیا در این صورت با افت کیفیت آموزش پزشکی مواجه نخواهیم شد؟
باید در نظر داشت که جنس رشته‌های علوم پزشکی با اغلب رشته‌های دانشگاهی متفاوت است. هرگونه افت کیفیت آموزشی در رشته‌های علوم پزشکی می‌تواند نوعی بازی کردن با جان بیماران باشد، در حالی که در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی، این میزان حساسیت در خصوص حفظ کیفیت آموزشی وجود ندارد. در حقیقت، مساله حفظ کیفیت آموزش پزشکی، خیلی اوقات مساله مرگ و زندگی است، اما این درجه از اهمیت و حساسیت را تقریبا در هیچ رشته دانشگاهی نمی‌توان پیدا کرد.
در چنین شرایطی، علی اکبر حق‌دوست، معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خبر داده است که ترم آینده دانشگاه‌های علوم پزشکی به صورت تلفیقی (مجازی - حضوری) برگزار خواهد شد و کلاس‌های آموزشی نیز از ۱۵ شهریور آغاز می‌شود. به گفته او، دانشجویان جدیدالورود نیز با تاخیر حدود دو هفته‌ای کلاس‌های درس خود را شروع خواهند کرد.
حق دوست به تشریح نحوه آموزش دانشگاه‌های علوم پزشکی برای ترم آینده می‌پردازد و می‌گوید: «ما سناریوهای مختلفی را برای ترم تحصیلی آینده طراحی کردیم و بر این اساس به این نتیجه رسیدیم که ترم آینده نیز باید تلفیقی از آموزش حضوری و ترکیبی باشد. به همین دلیل، دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در تلاش هستند تا زمینه را برای ارائه این نوع آموزش (ترکیبی) آماده کنند تا اگر مشکلی ایجاد شد بتوانند آموزش‌های مجازی را بهتر از ترم جاری ارائه دهند.»
او در ادامه تصریح می‌کند: «مقررات آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی از الان قابل پیش بینی نیست، اما به طور کلی دانشگاه‌های علوم پزشکی در ترم آینده فعال خواهند بود و علاوه بر ارائه نقش آموزشی، خدمات نیز ارائه می‌دهند. امیدواریم شرایط آموزش ما در ترم آینده بهتر از ترم جاری باشد. همانطور که عنوان کردم آموزش تلفیقی خواهیم داشت، اما با توجه به شرایط موجود ممکن است در نحوه آموزش دانشگاه‌ها در استان‌های مختلف، تغییراتی ایجاد شود.»
معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خاطرنشان می‌کند: «در واقع برای ترم آینده استان‌هایی که از نظر ابتلا به کرونا ویروس آلوده‌تر باشند، آموزش مجازی در دانشگاه‌های این استان‌ها پررنگ‌تر خواهد بود و بالعکس، آموزش‌های مجازی در سایر استان‌ها به همان شیوه تلفیقی ادامه خواهد داشت.»
بازنگری آئین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی
وزارت بهداشت اعلام کرده است که با تمام توان تلاش خواهد کرد که دانشگاه‌های علوم پزشکی، فعالیت‌های آموزشی ترم آینده را از ۱۵ شهریور شروع کنند. حق‌دوست، معاون آموزشی وزیر بهداشت نیز خاطرنشان می‌کند: «بسته به اینکه نتایج نهایی کنکور چه زمانی اعلام شود، کلاس‌های آموزشی این دانشجویان نیز برگزار خواهد شد، اما احتمالا کلاس‌های آموزشی این دانشجویان با تاخیر حدود دو هفته‌ای از میانه مهر ماه آغاز شود.»
او همچنین از بازنگری آیین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی خبر می‌دهد و می‌گوید: «ما در حال حاضر تک تک این آیین‌نامه‌ها را مرور می‌کنیم. بعد از درسی که از شرایط ناشی از شیوع کرونا گرفتیم، بسته به شرایط تصمیم می‌گیریم تا مشکلاتی که در کریکلوم‌های آموزشی داشتیم را برطرف کنیم، اما حتما آموزش بعد از کرونا با آموزش قبل از شیوع کرونا متفاوت خواهد بود.»
معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص وضعیت دانشجویان مبتلا به کرونا که امکان حضور در امتحانات پایان ترم جاری دانشگاه‌ها را نداشتند نیز عنوان می‌کند: «تصمیم‌گیری در این زمینه بر اساس شرایط دانشجو و درس مربوطه صورت می‌گیرد، اما بطور کلی اگر این‌گونه تصور شود که به دلیل شیوع کرونا باید تمام استانداردهای آموزشی خود را زیر پا بگذاریم، اینچنین نیست. ما در کنار اینکه سختی‌های آموزش ترم جاری را درک می‌کنیم و در جریان فشارهای ایجاد شده به دانشجویان هستیم، اما به شدت اصرار داریم که کیفیت آموزش‌های پزشکی حفظ شود.»
وی در خصوص برنامه وزارت بهداشت برای برگزاری ترم تابستانی در دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز یادآور می‌شود: «کلاس‌های ترم تابستانی در بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی شروع شده است و دانشجویان به صورت مجازی می‌توانند در این کلاس‌ها شرکت کنند. واحدهایی به دانشجویان داده خواهد شد که بتوانند به صورت تمام مجازی در کلاس‌ها حضور داشته باشند.»
حق دوست در خصوص وضعیت آموزش واحدهای عملی دانشجویان برای نیمسال تحصیلی جاری نیز عنوان می‌کند: «دانشجویانی که نتوانستند در شرایط فعلی در کلاس‌های آموزشی حاضر شوند، نمره آنها به صورت ناتمام ملاک خواهد شد و دانشجویان در ترم آینده می‌توانند این آموزش‌های خود را پاس کنند.»
معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص وضعیت احتمالی ابتلای دانشجویان علوم پزشکی به ویروس کرونا نیز تصریح می‌کند: «هنوز آماری در این زمینه ندارم، اما تا کنون هیچ مرگ و میری به دلیل ابتلا به کرونا در بین دانشجویان علوم پزشکی نیز گزارش نشده است.»
موانع آموزش پزشکی باکیفیت در ترم‌های آینده
در شرایطی که وزارت بهداشت اعلام کرده است که با تلفیق شیوه حضوری و مجازی، آموزش رشته‌های علوم پزشکی را در ترم‌های آینده دنبال خواهد کرد، اما برخی استادان دانشگاه‌های علوم پزشکی در گفتگو با سپید نسبت به کیفیت این آموزش‌ها ابراز نگرانی می‌کنند.
علی یعقوبی جویباری، استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با سپید از نبود زیرساخت‌های مورد نیاز برای آموزش تلفیقی، سخن می‌گوید و هشدار می‌دهد: «با زیرساخت‌های فعلی، آموزش تلفیقی علوم پزشکی چندان جواب نخواهد داد. درواقع، زیرساخت دیجیتال کشور برای این آموزش تلفیقی، مهیا نیست. در عین حال گاهی برخی دانشجویان به صورت مجازی به کلاس درس وصل می‌شوند، اما حضور موثری در کلاس‌های آنلاین ندارند و بهره‌ای هم از آموزش‌ها نمی‌برند. گاهی هم در حین کلاس‌های مجازی به کارهای دیگر خود رسیدگی می‌کنند. زیرساخت فعلی نمی‌تواند نحوه حضور دانشجو در کلاس مجازی را بررسی کند. شرایط نصفه و نیمه آموزش پزشکی در مقطع فعلی نمی‌تواند چندان پاسخگوی نیازهای علمی دانشجویان باشد.»
او تاکید می‌کند: «زیرساخت‌های آموزش مجازی در رشته‌های پزشکی فراهم نیست و این زیرساخت‌ها اصلا تعریف نشده است. در این راستا نیاز است که وزارت بهداشت و وزارت علوم، نرم افزار و بستر اینترنتی مناسبی فراهم کنند تا امکان ارتباط موثرتر بین استاد و دانشجو وجود داشته باشد. بالاخره ما در کلاس‌هایمان اسلاید پخش می‌کنیم، جلسات پرسش و پاسخ داریم، اما در شیوه فعلی آموزش پزشکی در دوران کرونا، خیلی اوقات هیچ کدام از این گزینه‌ها وجود ندارد. در شیوه فعلی، استاد به عنوان متکلم وحده سخن می‌گوید، اما معلوم نیست دانشجو با چه سطحی از تمرکز در کلاس درس حضور دارد. بنابراین با توجه به اینکه بحران کرونا به این زودی‌ها نخواهد رفت، باید زیرساخت آموزشی مناسبی با همکاری وزارت ارتباطات، وزارت علوم، وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش ایجاد شود.»
یعقوبی جویباری خاطرنشان می‌کند: «آموزش بالینی دانشجویان پزشکی در مراکز درمانی متوقف نشده است و این آموزش‌ها همچون گذشته ادامه دارد، اما بحث کیفیت آموزش علوم پایه رشته‌های مختلف علوم پزشکی در این شرایط آسیب می‌بیند. از آنجا که ما در دوران کرونا، بدون برنامه‌ریزی وارد گود آموزشی شده‌ایم، همه به صورت نصفه و نیمه یک سری آموزش‌های علوم پزشکی را دنبال می‌کنند، اما هیچ کدام از این آموزش‌ها به صورت درست، اصولی و اساسی انجام نمی‌شود. در مدت باقی مانده تا شروع ترم تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی باید همفکری شود تا ببینیم که چطور می‌توانیم بازدهی این آموزش‌ها را افزایش دهیم تا هم اساتید بتوانند کیفیت آموزش را بالاتر ببرند و هم دانشجویان از این کلاس‌ها بیشتر بهره ببرند.»
این استاد دانشگاه، تصریح می‌کند: «به نظرم قبل از شروع ترم تحصیلی آینده در دانشگاه‌های علوم پزشکی باید به این نکته مهم توجه کنیم که برای تحقق آموزش باکیفیت در شرایط کرونا، هم استادان و هم دانشجویان به آموزش نیاز دارند. یعنی اینطور نیست که فقط دانشجو به آموزش نیاز داشته باشد. به هر حال استاد دانشگاه نیز باید آموزش ببیند که چطور از زیرساخت‌های آموزشی برای تدریس بهتر، بهره ببرد. مثلا ممکن است برخی اساتید، آمادگی لازم برای استفاده از زیرساخت‌های آموزشی در دوران کرونا را نداشته باشند. درواقع حرفم این است که قبل از شروع یک ترم تحصیلی تازه، باید زیرساخت‌های آموزشی آن فراهم شود.»
او یادآور می‌شود: «وزارت بهداشت تاکنون هیچ بازخوردی درباره آموزش تلفیقی از اساتید دانشگاه درخواست نکرده است. شاید این مشورت و همفکری در سطوح بالاتر اتفاق افتاده باشد، اما تاکنون تلاشی برای مشورت و ارتباط مستقیم با اساتید دانشگاه‌ها انجام نشده است. در نظر بگیرید که یک دستورالعمل آموزشی به اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی داده‌اند و گفته‌اند که فایل‌های آموزشی خود را بارگذاری کنید؛ بدون اینکه حتی گفته شود که این آموزش‌ها کجا بارگذاری شود. مثلا گاهی پاورپوینت آموزشی آماده می‌شود، صداگذاری آن صورت می‌گیرد و در گروه آموزشی قرار داده می‌شود، اما گاهی متوجه می‌شویم که برخی اوقات حتی تا 90 درصد از دستیاران هم این آموزش‌ها را اصلا نمی‌بینند. درواقع، فقط به ما گفته شده است که آموزش‌ها را بارگذاری کنیم، اما اینکه چه کسی از این آموزش‌ها بهره می‌برد و یا چقدر بازخورد دارد، سوالاتی است که پیگیری نشده است. به طور کلی، گویی یک فرآیند آموزش نصفه و نیمه علوم پزشکی در دوران کرونا آغاز شده که تاکنون نتوانسته است کارایی چندانی داشته باشد.»
پیشتر نیز مهدی موسوی زاده، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به مشکلات آموزش پزشکی در دوران کرونا اشاره کرده و به سپید گفته بود: «در نظر بگیرید که اگر بخواهیم یک وبینار در حوزه علوم پزشکی برگزار کنیم و یا بخشی از آموزش‌های پزشکی را به شکل مجازی ارائه دهیم، با قطع و وصل‌های مکرر مواجه خواهیم شد. پایین بودن کیفیت انتقال اطلاعات در بستر اینترنت ایران، موجب خستگی و بی‌حوصلگی استاد و دانشجو می‌شود. در این شرایط، انتقال مفاهیم بسیار دشوار خواهد شد. وقتی انتقال مفاهیم در بستر اینترنت به شکل مکرر قطع و وصل شود، کم کم رشته کلام از دست استاد یا سخنران خارج می‌شود. اینها مشکلات جدی در حوزه آموزش مجازی علوم پزشکی است که تا وقتی این مشکلات حل نشود، نمی‌توان کیفیت آموزش مجازی در رشته‌های علوم پزشکی را در دوران کرونا تضمین کرد.»
به گفته این استاد دانشگاه «اگر با توجه به شرایط کرونا، قرار باشد که آموزش مجازی علوم پزشکی ادامه پیدا کند، قطعا با افت کیفیت آموزش پزشکی مواجه خواهیم شد. بخصوص این افت کیفیت آموزشی در رشته‌هایی بیشتر خواهد بود که مبنای آنها بر اساس مباحث بالینی شکل گرفته است.»
اعلام تاریخ جدید آزمون‌های وزارت بهداشت
علاوه بر اعلام زمان دقیق شروع سال تحصیلی در دانشگاه‌های علوم پزشکی، تاریخ جدید برگزاری آزمون دکتری تخصصی و پژوهشی (Ph.D) و پنج آزمون دیگر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز اعلام شده است.
به دنبال به تعویق افتادن آزمون دکتری تخصصی و پژوهشی (Ph.D)، آزمون زبان انگلیسی و آزمون غربالگری المپیاد علمی دانشجویی علوم پزشکی، تاریخ‌های جدید این آزمون‌ها از سوی مرکز سنجش آموزش پزشکی اعلام شد.
آزمون دکتری تخصصی علوم پایه پزشکی و بهداشت ،دندانپزشکی و داروسازی (Ph.D) که پیش از این قرار بود در روزهای ۲۷ تا ۳۰ تیرماه برگزار شود، در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه ۱۰، ۱۱ و ۱۲ مردادماه ۹۹ برگزار خواهد شد.
زمان آزمون زبان انگلیسی MHLE (دوره ۵۷) با چند روز تاخیر به جای ۲ مرداد در روز سه شنبه ۷ مرداد برگزار می‌شود.
همچنین آزمون‌های «سیزدهمین دوره آزمون ملی دانش آموختگان دندانپزشکی خارج از کشور»، «نوزدهمین دوره آزمون ارزشیابی دانش آموختگان داروسازی خارج از کشور» و «هفتمین دوره آزمون ارتقای دانش‌آموختگان کارشناسی و کارشناسی ارشد داروسازی خارج از کشور به دکتری عمومی داروسازی» که قرار بود ۱۰ مرداد برگزار شوند، به چهارشنبه ۸ مردادماه موکول شد.
آزمون غربالگری المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی کشور نیز در روز جمعه ۱۷ مردادماه برگزار خواهد شد. مرکز سنجش آموزش پزشکی نیز اعلام کرده است که سایر آزمون‌ها طبق برنامه قبلی تقویم آزمون‌های علوم پزشکی برگزار خواهند شد.
شاید بتوان در رشته‌های علوم انسانی یا حتی برخی رشته‌های فنی، کلاس‌های دانشگاه را کاملا به صورت مجازی برگزار کرد، اما در اغلب رشته‌های علوم پزشکی، چنین امکانی وجود ندارد. تدریس در بیشتر رشته‌های علوم پزشکی، کاملا عملی است و آموزش در کنار بالین بیمار صورت می‌گیرد.
حال در این شرایط، این سوال پیش می‌آید که چطور می‌توان هم آموزش رشته‌های علوم پزشکی را متوقف نکرد و هم پروتکل‌های بهداشتی در دانشگاه‌ها رعایت شود؟ نکته دیگر این است که اگر قرار باشد حتی برخی از دروس رشته‌های علوم پزشکی به صورت مجازی برگزار شود، آیا در این صورت با افت کیفیت آموزش پزشکی مواجه نخواهیم شد؟
باید در نظر داشت که جنس رشته‌های علوم پزشکی با اغلب رشته‌های دانشگاهی متفاوت است. هرگونه افت کیفیت آموزشی در رشته‌های علوم پزشکی می‌تواند نوعی بازی کردن با جان بیماران باشد، در حالی که در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی، این میزان حساسیت در خصوص حفظ کیفیت آموزشی وجود ندارد. در حقیقت، مساله حفظ کیفیت آموزش پزشکی، خیلی اوقات مساله مرگ و زندگی است، اما این درجه از اهمیت و حساسیت را تقریبا در هیچ رشته دانشگاهی نمی‌توان پیدا کرد.
در چنین شرایطی، علی اکبر حق‌دوست، معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خبر داده است که ترم آینده دانشگاه‌های علوم پزشکی به صورت تلفیقی (مجازی - حضوری) برگزار خواهد شد و کلاس‌های آموزشی نیز از ۱۵ شهریور آغاز می‌شود. به گفته او، دانشجویان جدیدالورود نیز با تاخیر حدود دو هفته‌ای کلاس‌های درس خود را شروع خواهند کرد.
حق دوست به تشریح نحوه آموزش دانشگاه‌های علوم پزشکی برای ترم آینده می‌پردازد و می‌گوید: «ما سناریوهای مختلفی را برای ترم تحصیلی آینده طراحی کردیم و بر این اساس به این نتیجه رسیدیم که ترم آینده نیز باید تلفیقی از آموزش حضوری و ترکیبی باشد. به همین دلیل، دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در تلاش هستند تا زمینه را برای ارائه این نوع آموزش (ترکیبی) آماده کنند تا اگر مشکلی ایجاد شد بتوانند آموزش‌های مجازی را بهتر از ترم جاری ارائه دهند.»
او در ادامه تصریح می‌کند: «مقررات آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی از الان قابل پیش بینی نیست، اما به طور کلی دانشگاه‌های علوم پزشکی در ترم آینده فعال خواهند بود و علاوه بر ارائه نقش آموزشی، خدمات نیز ارائه می‌دهند. امیدواریم شرایط آموزش ما در ترم آینده بهتر از ترم جاری باشد. همانطور که عنوان کردم آموزش تلفیقی خواهیم داشت، اما با توجه به شرایط موجود ممکن است در نحوه آموزش دانشگاه‌ها در استان‌های مختلف، تغییراتی ایجاد شود.»
معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خاطرنشان می‌کند: «در واقع برای ترم آینده استان‌هایی که از نظر ابتلا به کرونا ویروس آلوده‌تر باشند، آموزش مجازی در دانشگاه‌های این استان‌ها پررنگ‌تر خواهد بود و بالعکس، آموزش‌های مجازی در سایر استان‌ها به همان شیوه تلفیقی ادامه خواهد داشت.»
بازنگری آئین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی
وزارت بهداشت اعلام کرده است که با تمام توان تلاش خواهد کرد که دانشگاه‌های علوم پزشکی، فعالیت‌های آموزشی ترم آینده را از ۱۵ شهریور شروع کنند. حق‌دوست، معاون آموزشی وزیر بهداشت نیز خاطرنشان می‌کند: «بسته به اینکه نتایج نهایی کنکور چه زمانی اعلام شود، کلاس‌های آموزشی این دانشجویان نیز برگزار خواهد شد، اما احتمالا کلاس‌های آموزشی این دانشجویان با تاخیر حدود دو هفته‌ای از میانه مهر ماه آغاز شود.»
او همچنین از بازنگری آیین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی خبر می‌دهد و می‌گوید: «ما در حال حاضر تک تک این آیین‌نامه‌ها را مرور می‌کنیم. بعد از درسی که از شرایط ناشی از شیوع کرونا گرفتیم، بسته به شرایط تصمیم می‌گیریم تا مشکلاتی که در کریکلوم‌های آموزشی داشتیم را برطرف کنیم، اما حتما آموزش بعد از کرونا با آموزش قبل از شیوع کرونا متفاوت خواهد بود.»
معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص وضعیت دانشجویان مبتلا به کرونا که امکان حضور در امتحانات پایان ترم جاری دانشگاه‌ها را نداشتند نیز عنوان می‌کند: «تصمیم‌گیری در این زمینه بر اساس شرایط دانشجو و درس مربوطه صورت می‌گیرد، اما بطور کلی اگر این‌گونه تصور شود که به دلیل شیوع کرونا باید تمام استانداردهای آموزشی خود را زیر پا بگذاریم، اینچنین نیست. ما در کنار اینکه سختی‌های آموزش ترم جاری را درک می‌کنیم و در جریان فشارهای ایجاد شده به دانشجویان هستیم، اما به شدت اصرار داریم که کیفیت آموزش‌های پزشکی حفظ شود.»
وی در خصوص برنامه وزارت بهداشت برای برگزاری ترم تابستانی در دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز یادآور می‌شود: «کلاس‌های ترم تابستانی در بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی شروع شده است و دانشجویان به صورت مجازی می‌توانند در این کلاس‌ها شرکت کنند. واحدهایی به دانشجویان داده خواهد شد که بتوانند به صورت تمام مجازی در کلاس‌ها حضور داشته باشند.»
حق دوست در خصوص وضعیت آموزش واحدهای عملی دانشجویان برای نیمسال تحصیلی جاری نیز عنوان می‌کند: «دانشجویانی که نتوانستند در شرایط فعلی در کلاس‌های آموزشی حاضر شوند، نمره آنها به صورت ناتمام ملاک خواهد شد و دانشجویان در ترم آینده می‌توانند این آموزش‌های خود را پاس کنند.»
معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص وضعیت احتمالی ابتلای دانشجویان علوم پزشکی به ویروس کرونا نیز تصریح می‌کند: «هنوز آماری در این زمینه ندارم، اما تا کنون هیچ مرگ و میری به دلیل ابتلا به کرونا در بین دانشجویان علوم پزشکی نیز گزارش نشده است.»
موانع آموزش پزشکی باکیفیت در ترم‌های آینده
در شرایطی که وزارت بهداشت اعلام کرده است که با تلفیق شیوه حضوری و مجازی، آموزش رشته‌های علوم پزشکی را در ترم‌های آینده دنبال خواهد کرد، اما برخی استادان دانشگاه‌های علوم پزشکی در گفتگو با سپید نسبت به کیفیت این آموزش‌ها ابراز نگرانی می‌کنند.
علی یعقوبی جویباری، استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با سپید از نبود زیرساخت‌های مورد نیاز برای آموزش تلفیقی، سخن می‌گوید و هشدار می‌دهد: «با زیرساخت‌های فعلی، آموزش تلفیقی علوم پزشکی چندان جواب نخواهد داد. درواقع، زیرساخت دیجیتال کشور برای این آموزش تلفیقی، مهیا نیست. در عین حال گاهی برخی دانشجویان به صورت مجازی به کلاس درس وصل می‌شوند، اما حضور موثری در کلاس‌های آنلاین ندارند و بهره‌ای هم از آموزش‌ها نمی‌برند. گاهی هم در حین کلاس‌های مجازی به کارهای دیگر خود رسیدگی می‌کنند. زیرساخت فعلی نمی‌تواند نحوه حضور دانشجو در کلاس مجازی را بررسی کند. شرایط نصفه و نیمه آموزش پزشکی در مقطع فعلی نمی‌تواند چندان پاسخگوی نیازهای علمی دانشجویان باشد.»
او تاکید می‌کند: «زیرساخت‌های آموزش مجازی در رشته‌های پزشکی فراهم نیست و این زیرساخت‌ها اصلا تعریف نشده است. در این راستا نیاز است که وزارت بهداشت و وزارت علوم، نرم افزار و بستر اینترنتی مناسبی فراهم کنند تا امکان ارتباط موثرتر بین استاد و دانشجو وجود داشته باشد. بالاخره ما در کلاس‌هایمان اسلاید پخش می‌کنیم، جلسات پرسش و پاسخ داریم، اما در شیوه فعلی آموزش پزشکی در دوران کرونا، خیلی اوقات هیچ کدام از این گزینه‌ها وجود ندارد. در شیوه فعلی، استاد به عنوان متکلم وحده سخن می‌گوید، اما معلوم نیست دانشجو با چه سطحی از تمرکز در کلاس درس حضور دارد. بنابراین با توجه به اینکه بحران کرونا به این زودی‌ها نخواهد رفت، باید زیرساخت آموزشی مناسبی با همکاری وزارت ارتباطات، وزارت علوم، وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش ایجاد شود.»
یعقوبی جویباری خاطرنشان می‌کند: «آموزش بالینی دانشجویان پزشکی در مراکز درمانی متوقف نشده است و این آموزش‌ها همچون گذشته ادامه دارد، اما بحث کیفیت آموزش علوم پایه رشته‌های مختلف علوم پزشکی در این شرایط آسیب می‌بیند. از آنجا که ما در دوران کرونا، بدون برنامه‌ریزی وارد گود آموزشی شده‌ایم، همه به صورت نصفه و نیمه یک سری آموزش‌های علوم پزشکی را دنبال می‌کنند، اما هیچ کدام از این آموزش‌ها به صورت درست، اصولی و اساسی انجام نمی‌شود. در مدت باقی مانده تا شروع ترم تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی باید همفکری شود تا ببینیم که چطور می‌توانیم بازدهی این آموزش‌ها را افزایش دهیم تا هم اساتید بتوانند کیفیت آموزش را بالاتر ببرند و هم دانشجویان از این کلاس‌ها بیشتر بهره ببرند.»
این استاد دانشگاه، تصریح می‌کند: «به نظرم قبل از شروع ترم تحصیلی آینده در دانشگاه‌های علوم پزشکی باید به این نکته مهم توجه کنیم که برای تحقق آموزش باکیفیت در شرایط کرونا، هم استادان و هم دانشجویان به آموزش نیاز دارند. یعنی اینطور نیست که فقط دانشجو به آموزش نیاز داشته باشد. به هر حال استاد دانشگاه نیز باید آموزش ببیند که چطور از زیرساخت‌های آموزشی برای تدریس بهتر، بهره ببرد. مثلا ممکن است برخی اساتید، آمادگی لازم برای استفاده از زیرساخت‌های آموزشی در دوران کرونا را نداشته باشند. درواقع حرفم این است که قبل از شروع یک ترم تحصیلی تازه، باید زیرساخت‌های آموزشی آن فراهم شود.»
او یادآور می‌شود: «وزارت بهداشت تاکنون هیچ بازخوردی درباره آموزش تلفیقی از اساتید دانشگاه درخواست نکرده است. شاید این مشورت و همفکری در سطوح بالاتر اتفاق افتاده باشد، اما تاکنون تلاشی برای مشورت و ارتباط مستقیم با اساتید دانشگاه‌ها انجام نشده است. در نظر بگیرید که یک دستورالعمل آموزشی به اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی داده‌اند و گفته‌اند که فایل‌های آموزشی خود را بارگذاری کنید؛ بدون اینکه حتی گفته شود که این آموزش‌ها کجا بارگذاری شود. مثلا گاهی پاورپوینت آموزشی آماده می‌شود، صداگذاری آن صورت می‌گیرد و در گروه آموزشی قرار داده می‌شود، اما گاهی متوجه می‌شویم که برخی اوقات حتی تا 90 درصد از دستیاران هم این آموزش‌ها را اصلا نمی‌بینند. درواقع، فقط به ما گفته شده است که آموزش‌ها را بارگذاری کنیم، اما اینکه چه کسی از این آموزش‌ها بهره می‌برد و یا چقدر بازخورد دارد، سوالاتی است که پیگیری نشده است. به طور کلی، گویی یک فرآیند آموزش نصفه و نیمه علوم پزشکی در دوران کرونا آغاز شده که تاکنون نتوانسته است کارایی چندانی داشته باشد.»
پیشتر نیز مهدی موسوی زاده، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به مشکلات آموزش پزشکی در دوران کرونا اشاره کرده و به سپید گفته بود: «در نظر بگیرید که اگر بخواهیم یک وبینار در حوزه علوم پزشکی برگزار کنیم و یا بخشی از آموزش‌های پزشکی را به شکل مجازی ارائه دهیم، با قطع و وصل‌های مکرر مواجه خواهیم شد. پایین بودن کیفیت انتقال اطلاعات در بستر اینترنت ایران، موجب خستگی و بی‌حوصلگی استاد و دانشجو می‌شود. در این شرایط، انتقال مفاهیم بسیار دشوار خواهد شد. وقتی انتقال مفاهیم در بستر اینترنت به شکل مکرر قطع و وصل شود، کم کم رشته کلام از دست استاد یا سخنران خارج می‌شود. اینها مشکلات جدی در حوزه آموزش مجازی علوم پزشکی است که تا وقتی این مشکلات حل نشود، نمی‌توان کیفیت آموزش مجازی در رشته‌های علوم پزشکی را در دوران کرونا تضمین کرد.»
به گفته این استاد دانشگاه «اگر با توجه به شرایط کرونا، قرار باشد که آموزش مجازی علوم پزشکی ادامه پیدا کند، قطعا با افت کیفیت آموزش پزشکی مواجه خواهیم شد. بخصوص این افت کیفیت آموزشی در رشته‌هایی بیشتر خواهد بود که مبنای آنها بر اساس مباحث بالینی شکل گرفته است.»
اعلام تاریخ جدید آزمون‌های وزارت بهداشت
علاوه بر اعلام زمان دقیق شروع سال تحصیلی در دانشگاه‌های علوم پزشکی، تاریخ جدید برگزاری آزمون دکتری تخصصی و پژوهشی (Ph.D) و پنج آزمون دیگر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز اعلام شده است.
به دنبال به تعویق افتادن آزمون دکتری تخصصی و پژوهشی (Ph.D)، آزمون زبان انگلیسی و آزمون غربالگری المپیاد علمی دانشجویی علوم پزشکی، تاریخ‌های جدید این آزمون‌ها از سوی مرکز سنجش آموزش پزشکی اعلام شد.
آزمون دکتری تخصصی علوم پایه پزشکی و بهداشت ،دندانپزشکی و داروسازی (Ph.D) که پیش از این قرار بود در روزهای ۲۷ تا ۳۰ تیرماه برگزار شود، در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه ۱۰، ۱۱ و ۱۲ مردادماه ۹۹ برگزار خواهد شد.
زمان آزمون زبان انگلیسی MHLE (دوره ۵۷) با چند روز تاخیر به جای ۲ مرداد در روز سه شنبه ۷ مرداد برگزار می‌شود.
همچنین آزمون‌های «سیزدهمین دوره آزمون ملی دانش آموختگان دندانپزشکی خارج از کشور»، «نوزدهمین دوره آزمون ارزشیابی دانش آموختگان داروسازی خارج از کشور» و «هفتمین دوره آزمون ارتقای دانش‌آموختگان کارشناسی و کارشناسی ارشد داروسازی خارج از کشور به دکتری عمومی داروسازی» که قرار بود ۱۰ مرداد برگزار شوند، به چهارشنبه ۸ مردادماه موکول شد.
آزمون غربالگری المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی کشور نیز در روز جمعه ۱۷ مردادماه برگزار خواهد شد. مرکز سنجش آموزش پزشکی نیز اعلام کرده است که سایر آزمون‌ها طبق برنامه قبلی تقویم آزمون‌های علوم پزشکی برگزار خواهند شد.
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد