سلامت

به گزارش سپید آنلاین به نقل از ایسنا، پیمان عشقی در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، ضمن تبریک روز تالاسمی، ‌ گفت: سازمان انتقال خون به دنبال وظایفی که دهه‌ها است دارد دنبال می‌کند، همچنان در خدمت جامعه تالاسمی بوده و هست. با اقدامات پیشگیری کننده‌ای که صورت می‌گیرد امروز تولدهای مبتلایان به تالاسمی به زیر ۱۵۰ مورد در سال کاهش یافته است، ولی هنوز۲۰ درصد خون اهدایی کشور توسط این بیماران عزیز مصرف می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه کیفیت خون‌هایی که در اختیار بیماران تالاسمی قرار می‌گیرد، بسیار خوب است، ‌ افزود: سلامت و ایمنی این خون بررسی می‌شود و از لحاظ ویروسی و بیماری پالایش می‌شود و سعی می‌کنیم خونی به بیماران برسانیم که حداقل عوارض را برای آنها ایجاد کند.

برای اهدای خون تنها به شب های قدر اکتفا نکنید
وی با اشاره به اینکه شب‌های قدر پیش رو قرار دارد، گفت: پایگاه‌های انتقال خون در شب‌های قدر آماده خدمت به مردم هستند، اما از مردم می‌خواهیم برای اهدای خون تنها به شب‌های قدر اکتفا نکنند و از اکنون به فکر باشند تا مراکز شلوغ نشوند و فاصله‌گذاری اجتماعی و فیزیکی رعایت شود.

بهبودیافتگان کرونا، برای اهدای پلاسما اقدام کنند
عشقی همچنین از بهبودیافتگان کرونا خواست به شکرانه سلامتی خود اقدام به اهدای پلاسمای خون خود کنند و تصریح کرد: فرایند اهدای پلاسما  حتی از اهدای خون هم راحت‌تر است و با اهدای پلاسما می‌توانید به بازیابی سلامت هموطنان مبتلا به کرونای خود که بستری هستند کمک کنید.

ایران بر روی کمربند تالاسمی
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه ایران بر روی کمربند تالاسمی قرار دارد، گفت: علی‌رغم کاهش موارد تولد مبتلایان به تالاسمی اما با بزرگ شدن، ‌ وزن گیری و...  در این بیماران نیاز به دریافت خون کاهش چشمگیری نداشته است.

وی با اشاره به اینکه سعی می‌کنیم مشکلاتی مانند تحریم‌ها باعث دغدغه برای بیماران نشود، تصریح کرد: در بحران کرونا تمام جهان با مشکل کمبود خون مواجه شد ولی ما مشکلی نداشتیم و این توفیق وابسته به همت مردم عزیز بود. ما در این شرایط تمام اقدامات را  انجام دادیم که پایگاه‌های انتقال خون پس از خانه‌های مردم امن ترین نقطه باشد.

ذخایر خون تمامی استان ها در حد قابل قبول است
وی با بیان اینکه اهدای خون در هفته اول ماه رمضان امسال ۱۰ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است، ‌ گفت: خوشبخانه این روند در هفته دوم ماه مبارک بهبود یافت به شکلی که ذخایر خونی تمامی استان‌ها در حد قابل قبول ۵ تا ۷ روز است و اهدای خون متناسب با مصرف، شده است و توانستیم ۹۵ درصد خون درخواست شده را در اختیار مراکز قرار دهیم.

ادامه جمع آوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونا
عشقی با تاکیدبر اینکه برنامه جمع‌آوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونایی با قدرت ادامه دارد، ‌ اظهار کرد: در تمام ۱۶ مرکز جامع اصلی در استان‌های اصلی پایگاه‌های ما فعال هستند. بدون آنکه ذره‌ای از خط قرمز خود برای دریافت خون و پلاسما کاهش دهیم، ‌ بهبودیافتگان کرونا پس از ۲۸ روز بعد از بهبودی می‌توانند اقدام به اهدای پلاسما کنند.  پلاسما درمانی سابقه صد ساله دارد و در مورد بیماری‌های مختلفی استفاده می‌شود. برای درمان بیماری‌هایی از آبله مرغان تا آنفلوآنزاهای مختلف و بیماری‌های تنفسی و ... از این روش استفاده شده و نتیجه‌های خوبی کسب شده است.

وی خاطرنشان کرد: وقتی ویروس کرونای جدید آمد، ابتدا چین و سپس ایران از روش پلاسمادرمانی استفاده کردند.  مطالعه در کشور ما در این زمینه تمام شده و به زودی منتشر می‌شود. هرچه پلاسما زودتر به بیماران رسیده، نتیجه بهتری کسب شده و از مرگ و میر و ورود بیمار به ICU جلوگیری شده است. در جهان نیز هنوز کارآزمایی بالینی منتشر شده نداریم؛ البته گزارش‌های موردی در این زمینه منتشر شده که امیدوارکننده بوده است. به دلیل همین نتایج خوب بوده که کشورهای مختلفی از جمله آمریکا و کانادا وارد کارآزمایی بالینی پلاسما درمانی شده‌اند.

چرا بهبودیافتگان کرونا از اهدای پلاسما استقبال نکردند؟
عشقی با تاکید بر اینکه پلاسما درمانی روشی بسیار ساده است در خصوص عدم استقبال مورد انتظار برای اهدای پلاسما، اظهار کرد: به نظر می‌رسد انتظارهای ما از میزان اهدای پلاسما هیجانی بوده است. اهدای خون فرآیند شناخته شده‌ای برای مردم است،  مردم سال‌ها بر این اساس نذر می‌کردند اما، اهدای پلاسما خبر جدیدی برای مردم بود. البته پلاسما در مراکز جمع آوری پلاسما که متعلق به بخش خصوصی است انجام می‌شود. سالانه ۵۰۰ هزار لیتر پلاسما در کشور تولید می‌شود که ۳۰۰ هزار لیتر را بخش خصوصی تولید می‌کند.  سازمان انتقال خون، از خون اهدا شده توسط مردم، ۲۰۰ هزار لیتر پلاسما تولید می‌کند.  

وی افزود: حدود دو ماه و نیم است که از بحران کرونا می‌گذرد و ما از بهبود یافتگانی برای اهدای پلاسما دعوت کردیم که یک ماه از بیماری آنها می‌گذرد. در نتیجه پیک مراجعه بهبود یافتگان احتمالا بعد از این خواهد بود. از طرفی نگرانی‌هایی در جامعه وجود دارد که فکر می‌کنند اگر برای اهدای خون مراجعه کنند، بدن آنها ضعیف می‌شود. در نیویورک در چند روز اول هزار اهدای پلاسما انجام شده و در ایران در عرض دو هفته حدود ۲۵۰ واحد اهدا اتفاق افتاد. امیدوارم مردم با هویت مبارزه جویی و خیرخواهی که دارند اقدام به اهدای پلاسما به شکل موثر کنند.

عشقی با بیان اینکه اهدای خون باید داوطلبانه باشد، گفت: با این حال، سازمان انتقال خون به عنوان اهرمی تشویقی، هزینه رفت و برگشت و زمان صرف شده اهداکنندگان پلاسما را به این افراد پرداخت می‌کند. اقدام تشویقی دیگر هم این بوده که در بیمارستان‌های معین کرونا، تراکت‌های تبلیغاتی برای خود بیماران فرستادیم تا یک ماه پس از بهبود، پلاسما اهدا کنند.

وی درباره آمادگی سازمان انتقال خون برای ماه‌های سرد سال که احتمال وجود کرونا همزمان با آنفلوآنزاهای فصلی وجود دارد، افزود: امیدواریم حدود ۳ تا ۵ هزار لیتر پلاسمای بهبود یافتگان را برای این فصول در اختیار داشته باشیم تا در موج بعدی در اختیار بیماران قرار دهیم. همه این موارد منوط به این است که کارآزمایی‌های بالینی موثر باشد.

وی با بیان اینکه در دوهفته اول ۲۵۰ واحد پلاسما اهدا شد،  خاطرنشان کرد: میانگین سنی اهداکنندگان پلاسمای بهبود یافته از کرونا  از ۳۵ تا ۴۵ سال بوده است. از طرفی مراجعه بانوان برای اهدای پلاسما بیشتر از مراجعه برای اهدای خون بوده است. البته از پلاسمای خانم‌هایی که سابقه زایمان دارند نمی‌توانیم به طور مستقیم  و خام برای درمان کووید۱۹ استفاده کنیم. پلاسمای اهدا شده توسط خانم‌هایی که سابقه بارداری دارند نگهداری می‌شود و اگر تهیه دارو از پلاسما مقدور شد، از آن پلاسما برای تهیه داروی کرونا استفاده می‌شود که تمام این نکات پیش از پلاسماگیری برایشان تشریح می‌شود.

طلب ۲۰۰ میلیاردی سازمان انتقال خون از بیمارستان ها
وی در پاسخ به سوالی در خصوص تعرفه‌های فرآورده‌های خونی، ‌ گفت: تعرفه گذاری این بخش فرایندی طولانی است. ابتدا باید در شورای عالی انتقال خون تصویب شده و به وزارت بهداشت برود و در صورت تصویب در اختیار بیمه‌ها قرار گیرد. هنوز تعرفه‌های این بخش تغییری نکرده است، هرچند ما اگر طلب ۲۰۰ میلیارد تومانی خود از بیمارستان‌ها را هم بگیریم خیلی خوب است.

نتایج اثربخش پلاسمادرمانی بیماران کرونا
وی در پاسخ به سوالی در خصوص ارائه آمار بهبودیافتگان کرونا با استفاده از روش پلاسمادرمانی، تاکید کرد: اعلام این موضوع منوط به اجازه‌ ستاد ملی مقابله با کرونا است. هرچند که می‌توانم بگویم تا کنون نتایج مفید و اثربخشی داشتیم. کارآزمایی بالینی این روش از ۲۴ اسفند آغاز شد و با توجه به اینکه آن روزها میزان اهداکننده پلاسما بسیار کمتر بود، گاهی شاید میزان مناسب مطالعه تحقیقاتی پلاسما به بیماران نمی‌رسید که خوشبختانه امروز دیگر این مشکل مرتفع شده است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون افزود: کیسه‌های فیلتردار، کیت‌های غربالگری بیماری‌های عفونی و تجهیزات مصرفی در انتقال خون وارداتی هستند. زمانی دو شرکت داخلی اقدام به تولید تجهیزات کردند که کیفیت قابل قبولی نداشت؛ همچنین با گشایش‌هایی که از برجام حاصل شد یک شرکت با همکاری و تعامل شرکتی در اروپا اقدام به تولید تجهیزات کرد که آن هم با شیطنت‌های آمریکا و هم دستانش معلق ماند.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا انتقال خون می‌تواند سبب انتقال ویروس شود، ‌ تاکید کرد: هیچ منبع رسمی تاکنون اعلام نکرده که ویروس کرونا با اهدای خون منتقل می‌شود. استانداردهای اهدای خون، جهانی و سخت گیرانه است. افراد با ۲۸ روز فاصله داشتن با بیمار کرونایی و گذشت این زمان پس از بهبودی، می‌توانند خون یا پلاسما اهدا کنند.

شرایط اهدای پلاسما
وی درباره شرایطی که اهداکنندگان پلاسما باید داشته باشند، ‌ بیان کرد: همان استانداردهایی که برای انتقال خون در نظر می‌گیریم برای اهدای پلاسما نیز مد نظر است. سن اهدا از ۱۸ تا ۶۰ سال است.
 
عشقی تاکید کرد: هر پزشکی که در هر بیمارستانی و در هر استانی تقاضای پلاسما داشته باشد، در صورتی که معاونت درمان دانشگاه تایید کند، پلاسما برای درمان بیمار دریافت خواهد کرد اما فراموش نکنید که اولویت مهم  این است که اول به دنبال اهدا کننده باشیم بعدا نیاز را ارتقاء دهیم.

شاخص های اهدای خون در کشور
وی در پاسخ به سوالی در خصوص شاخص اهدای خون در کشور، تصریح کرد: شاخص اهدای خون تا سال ۹۵ رشد خوبی داشت و به ۲۷ به هزار رسیده بود که از بالاترین شاخص‌ها در جهان است، اما ظرف مدتی سازمان انتقال خون وارد عرصه جمع آوری پلاسما برای تولید دارو شده بود که به دلایل زیادی، در تولید پلاسما موفق نشد و در حالی که هدف گذاری تولید سالانه ۲۰۰ هزار لیتر پلاسما داشت، فقط توانست ۱۷ هزار لیتر در سال آخر تولید کند. این موضوع باعث شد شاخص اهدای خون هم پایین‌تر برود و افراد به سمت اهدای پلاسما بروند. به همین ترتیب شاخص اهدای خون نزول کرد تا جایی که هنگام ورود بنده در آبان و آذر سال۹۸ این شاخص به ۲۵.۵ در هزار رسید و در بحران کرونا نیز شاخص به ۲۴ در هزار نزول یافت.

وی درباره هزینه پالایش خون‌های اهدایی افزود: پالایش قراردادی یکی از دستاوردهای سازمان انتقال خون بود، در گذشته پلاسماهایی که مصرف نمی‌شد باید امحا می‌شد، سازمان انتقال خون با بالابردن سطح استاندارد خود سبب شد که کشورهای اروپایی پلاسمای ایران را تایید کنند، این درحالی است که خیلی از کشورهای دیگر پلاسمای خود را امحا می‌کنند. به ازای هر کیسه پلاسما که از مراکز اهدای خون ایران تحویل پالایشگاه‌ها قرار داده می‌شود، ۱۵۰ هزار تومان دریافت می‌کنیم و هزینه‌ای برای ما ندارد و اگر آن را به پایگاه مرکزی تحویل دهیم مبلغ دریافتی ۱۸۰ هزار تومان خواهد بود، مابه‌التفاوت هزینه پالایش توسط سازمان غذا و دارو پرداخت می‌شود.

غربالگری تالاسمی و جلوگیری از تولد ۲هزار مبتلا به این بیماری در یک استان
وی در پاسخ به سوالی در خصوص مبتلایان به تالاسمی در استان سیستان و بلوچستان، ‌ اظهار کرد: تالاسمی بیماری مسری نیست، اما سیستان و بلوچستان منطقه داغ تالاسمی است و دو سوم تالاسمی های کشور در این استان متولد می‌شوند. با راه‌اندازی آزمایشگاه تشخیص قبل از تولد تالاسمی در این استان موج سنگینی از بیماران دیگر متولد نمی‌شوند؛ به شکلی که با برنامه‌ریزی انجام شده جلوی تولد ۲هزار بیمار تالاسمی در این منطقه گرفته شده است.

عشقی ادامه داد: آمار روزانه تمام استان‌ها در سازمان انتقال خون موجود است و میزان توزیع خون برای همه مراکز درمانی تالاسمی در سیستان و بلوچستان بالای ۹۷ درصد بوده است. این که اعلام می‌شود این استان کمبود خون دارد را شنیدیم اما انجمن تالاسمی و دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توانند مشکلات را اعلام کنند و من مشکلات را پیگیری می‌کنم و در صورت تخلف قطعا برخورد خواهم کرد. اگر در سیستان و بلوچستان خون نباشد و بیماران خون نیاز داشته باشند ۲۴ ساعت بعد خون مورد نیاز از اردبیل برای آنها می‌رسد. ذخایر خون استان‌ها ۷ الی ۱۰ روز است و وضعیت ذخیره تهران شش و نیم روز است.  

وی در پاسخ به سوالی درباره نحوه شناسایی و صحت اداعای داوطلبان اهدا کننده پلاسما برای بیماران کرونایی افزود: فرد باید آزمایش مولوکولی ثابت شده‌ای بیاورد که نشان دهد وی به کووید_۱۹ مبتلا بوده است. همچنین پزشک واجد صلاحیت باید اعلام کند که فرد به کرونا مبتلا بوده است و مستندات ارائه دهند. بسیاری از بیماران نیز در روزهای ابتدایی شیوع بیماری به دلیل کمبود تست PCR، آن را انجام نداند ولی سی‌تی اسکن به خوبی بیماری را تشخیص می‌داد و در چنین مواقعی با این مدارک و تشخیص پزشک معتمد می‌توانیم پلاسمای خون این فرد را بگیریم. البته خود ما نیز در مراکزمان تست ۱۵ دقیقه‌ای از بیمار می‌گیریم که تمام موارد ذکر شده را تصدیق کند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون، درباره تولید پلاسما برای ارسال به پالایشگاه‌ها جهت داروهای مشتق از پلاسما گفت: در طول ۴۶ سال سابقه سازمان انتقال خون، فعالیت‌های مثبت زیادی انجام شده است و من دوست ندارم در مقاطعی که سیاست‌های سازمان انتقال خون دچار چالش‌هایی شده است را پررنگ کنم. اما اکنون باید معلم‌گونه این مبحث را باز کنم. پلاسمایی که ما الان از افراد می‌گیریم، پلاسمای افرادی است که آنتی بادی اختصاصی ضد یک بیماری خاص و ویژه دارند که این موضوع هیچ‌گاه قطع نشده است و برای آن تبلیغ می‌کنم.

عشقی تصریح کرد: مشکلی که در خصوص اهدای پلاسما و اثرات آن در کاهش آمار انتقال خون داشت مربوط به پلاسمای معمولی است.  اگر به شهریور ۹۷ یا ۹۸ برگردیم، می‌بینیم که سازمان انتقال خون سیاست جدیدی اتخاذ کرد که در واقع هدف گذاری خوب بود. گفته شد که سالانه به یک میلیون لیتر پلاسما نیاز داریم تا داروهای پلاسمایی را تامین کنیم. از این یک میلیون لیتر حدود ۲۰۰ هزار لیتر توسط موسسه‌های خصوصی تامین می‌شد و ۲۰۰ هزار لیتر هم توسط سازمان انتقال خون و از خون افراد تولید می‌شد که به آن استحصالی می‌گویند. سازمان اعلام کرد که می‌خواهد ۲۰۰ هزار لیتر هم خودش تولید کند به شکلی که مردم را فراخوان دهند به پایگاه‌های انتقال خون که یک نوع هدف گذاری و رقابت با بخش خصوصی بود. جمع این سه مورد باید به ۶۰۰ هزار لیتر و سپس به یک میلیون لیتر می‌رسید. هدف گذاری ۲۰۰ هزار لیتر در جمع سال‌های ۹۵ تا ۹۸ به ۴۰ هزار لیتر رسید، اما شاخص اهدای خون کاهش یافت و ۱۷ هزار لیتر پلاسمای استحصالی هم کاهش پیدا کرد.

وی افزود: مردم به نیت انتقال خون به سازمان مراجعه می‌کردند و اهدای خون هم بدون چشم‌داشت بود، اما با تبلیغ گفته می‌شد که پلاسما بدهید و خون ندهید. دفعه بعد دیگر فرد مراجعه نمی‌کرد، زیرا مشاهده می‌کرد که مراکز خصوصی پلاسما دریافت می‌کنند و پول هم می‌پردازند و دیگر برای اهدای خون نمی‌آمد. ما چهار سال دویدیم اما سودی نکردیم، سازمان انتقال خون، اعتماد فروشی کرد و نیرو و امکانات سازمان صرف این کار شده بود و روزی که بنده به سازمان آمدم، هشت ماه از اضافه کاری پرسنل کل کشور که صرف این کار شده بود را نپرداخته بودند. به همین دلیل جلوی این سیاست را گرفتم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون در خاتمه در خصوص واگذاری زمین پالایشگاه پلاسما، گفت: این پالایشگاه پنج سال قبل به بخش خصوصی واگذار شد که در اجرای تعهداتشان موفق نبودند و این منجر به دعوی حقوقی شده است و زمین هنوز برای دولت ایران است اما شرکت خصوصی نیز علی‌رغم ادعایی که کرده تولیدی انجام نداده است.