سلامت

به گزارش خبرنگار سپید، کیانوش جهانپور در نشست خبری ساعت 14 روز جمعه وزارت بهداشت که از طریق ویدئوکنفرانس برگزار شد، بااشاره به گام دوم فاصله‌گذاری اجتماعی موسوم به فاصله‌گذاری هوشمند، اظهار داشت: «با توجه به اینکه فاصله‌گذاری هوشمند از ۲۳ فروردین ماه آغاز می‌شود و پروتکل‌های آن متضمن بازگشت مرحله‌ای و تدریجی برخی مشاغل به‌ویژه مشاغل کم‌ریسک و کم خطر و ضروری خواهد بود، حتما صاحبان و مدیران واحدهای صنفی و صنعتی برای ثبت‌نام در این سامانه اقدام کند.»
وی افزود: «بیش از ۸۰ راهنما برای اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند در سایت Markazsalamat.behdasht.gov.ir ابلاغ شده و دردسترس مشاغل مختلف قرار گرفته است. صاحبان صنایع و مدیرانی که جزو مشاغلی هستند که در مرحله اول، جزو صنوف کم‌خطر و ضروری محسوب شده‌اند و باید به مشاغل‌شان بازگردند، حتما پروتکل‌های خاص هر صنف را رعایت کنند.» وی خاطرنشان کرد: «هموطنان می‌توانند هرگونه تخطی از این پروتکل‌ها را از طریق سامانه سجام به اطلاع وزارت بهداشت و دستگاه‌های قضایی برسانند.»
مدیرکل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت تصریح کرد: «محدودیت‌ها همچنان باید جدی گرفته شوند و مردم همه نکات بهداشتی فردی و عمومی، محدودیت ترددها و سفرها و لغو هرگونه سفر غیر‌ضروری را جدی بگیرند.» وی افزود: «متاسفانه طی ۲۴ ساعته گذشته باز هم شاهد افزایش موارد جدید ابتلا در 5 تا 8 استان مهمان‌پذیر ازجمله استان‌های تهران، خراسان رضوی، فارس، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و برخی استان‌های دیگر بوده‌ایم که روند صعودی موارد ابتلا را گزارش کرده‌اند.»
جهانپور یادآور شد: «از ابتدا که این بیماری در کشور آغاز شد، همیشه 8 تا ۱۳ استان نمودارهای صعودی داشتند که استان‌های دیگر ممکن بود با چنین موضوعی مواجه نباشند. متعاقب آن استان‌های دیگری هم اضافه شدند و این استان‌ها از حالت شیب صعودی ابتلا خارج شدند.»
وی تصریح کرد: «در یک نگاه ملی ما در روزهای اخیر با یک روند صعودی کند و حتی ثابت مواجه بوده‌ایم با این وجود وضعیت هر استانی با استان دیگر متفاوت است.»
سخنگوی وزارت بهداشت اضافه کرد: «در هفته‌های اول استان‌هایی مانند قم، گیلان، مرکزی، بخش غربی استان اصفهان مانند کاشان و نطنز و استان تهران در فاز طغیان بودند که در هفته‌های بعد وضعیت این استان‌ها به سمت پایداری ‌رفت اما شاهد بودیم که استان مازندران، گلستان، سایر قسمت‌های استان اصفهان و یزد به وضعیت طغیان رسیدند. در هفته‌های اخیر هم شاهد بوده‌ایم که استان‌هایی مانند فارس، سیستان بلوچستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی درگیر شده‌اند. بنابراین استان‌های مختلف در سه یا چهار فاز وارد این بیماری شدند. از نظر ملی تقریبا روند ثابتی داریم. در ۲۴ ساعت و ۴۸ ساعت اخیر هم استان‌های مسافرپذیر یا استان‌هایی که بازگشت مسافران نوروزی را داشتند مانند تهران، خراسان رضوی، فارس، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی طی چند روز اخیر روند افزایشی داشتند که قابل توجه است.»

بازگشت تدریجی و مرحله‌ای اصناف به کار

جهانپور تاکید کرد: «موضوع فاصله‌گذاری هوشمند به عنوان فاز سوم بسیج ملی مقابله با کرونا و گام دوم در حوزه مداخلات حاکمیتی است و متضمن برقراری و تداوم بسیاری از محدودیت‌های قبلی خواهد بود. به هر حال با استفاده از فناوری اطلاعات و البته با ارزیابی ریسک مستمری که همچنان انجام خواهد شد، همچنین افزایش تعداد تست‌ها اعم از تست PCR و تست الایزا یا سلولوژیک که به‌زودی از سوی شرکت‌های دانش بنیان به تولید انبوه رسیده است و با هزینه بسیار پایین‌تر در اختیار آزمایشگاه‌ها قرار خواهد گرفت، موضوع شناسایی شاخه‌های امن و خوشه‌های ناامن و بازگشت مرحله‌ای و تدریجی مشاغل با اولویت مشاغل کم‌خطر و ضروری در دستور کار قرار می‌گیرد.»
وی با بیان اینکه مشاغل کم‌ریسک و ضروری برای بازگشت به کار باید پروتکل‌های اعلام‌شده را رعایت کنند، گفت: «البته اصناف و واحدهای صنفی و صنعتی باید در سامانه‌ ثبت نام کنند تا ارزیابی‌های لازم انجام شود و به‌تدریج برای هریک از این صنوف مجوز بازگشت صادر ‌شود. بنابراین در گام فاصله‌گذاری هوشمند با یک بازگشت تدریجی و مرحله‌ای مواجهیم و سرعت‌مان در این فاز به ارزیابی خطر و اتفاقاتی که از وضعیت بیماری هر روز ثبت خواهد شد، بستگی دارد و بر این اساس تصمیم‌گیری می‌شود.»

آیا فاصله‌گذاری اجتماعی ناقص اجرا می‌شود؟

سخنگوی وزارت بهداشت درباره اظهاراتی مبنی بر ناقص بودن اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی گفت: «نمی‌توان گفت که فاصله‌گذاری اجتماعی ناقص اجرا شده است. فاصله گذاری اجتماعی عملا در هفته اول اسفند با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها آغاز شد و تا ابتدای فروردین که تشدید آن ابلاغ شد، در فاز معتدل فاصله گذاری اجتماعی قرار داشتیم. تکمیل و تشدید آن از ابتدای فروردین نیز آغاز شد که محدودیت‌های حاکمیتی هم به آن اضافه شد که به معنی کاهش سفرها، ممنوعیت سفرهای غیرضرور، تعطیلی برخی مشاغل و... بود. در کل نتیجه آن مدیریت بیماری در کشور بود. اگر این مسیر را ادامه دهیم، در این فاز می‌مانیم اما اگر بی‌مهابا از فاصله‌گذاری اجتماعی خارج شویم، هر مشکلی می‌تواند ایجاد شود. بر همین اساس فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند با در نظر گرفتن مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی موثر بر سلامت، مطرح شد و آغاز به کار خواهد کرد. باید توجه کرد که سلامت مفهومی همه جانبه است که مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی هم روی آن اثرگذار است.‌ فاصله‌گذاری هوشمند با بازگشت مرحله‌ای مشاغل و صنوف و بر پایه فناوری اطلاعات، افزایش تست PCR و الایزا در کشور و... اتفاق خواهد افتاد تا بازگشت به‌صورت تدریجی و مرحله‌ای باشد.»

نحوه اعمال طرح ترافیک

سخنگوی وزارت بهداشت درخصوص آغاز مجدد طرح ترافیک در شهر تهران هم گفت: «با توجه به اینکه دو سوم کارکنان دولت و برخی مشاغل ضروری و کم خطر از روز شنبه در برخی استان‌ها و از ۳۰ فروردین در تهران تردد خواهند داشت، دغدغه اصلی در این هفته موضوع رفت و آمد کارکنان دولت بود. باید توجه کرد که استفاده از وسیله شخصی می‌تواند حجم ترافیک و ازدحام ناوگان حمل و نقل عمومی را کاهش دهد و عملا به فاصله‌گذاری فیزیکی کمک کند. این موضوع دغدغه اصلی است که به نظر می‌رسد شهرداری تهران آن را لحاظ کرده است و ساعاتی که کارکنان رفت و آمد دارند، از طرح ترافیک مستثنی کرده است تا بتوانند با اتومبیل شخصی رفت و آمد کنند البته در ساعات دیگر موضوع دیگری است که گذاشتن طرح ترافیک شاید بتواند به کاهش رفت و آمدها و مراودات غیرضروری، کمک کند. این موضوع باید به‌صورت مستمر ارزیابی ریسک شود و اگر این روند تاثیرگذار باشد، ادامه می‌یابد.»

معیار درج علت فوت بیماران کرونایی چیست؟

جهانپور در پاسخ به سوالی درباره معیار درج علت فوت کرونایی‌ها گفت: «حتی قبل از اینکه معیار تشخیص موارد ابتلا را به سمت تشخیص بالینی پزشک به اضافه سی تی اسکن ببریم، موضوع در اوایل اسفند ماه به‌طور رسمی از سوی معاونت درمان ابلاغ شد که علت فوت چه‌ از طریق شرح حال، علائم و ‌سی تی اسکن مشخص شده باشد، گواهی فوت مبتنی بر ابتلا به کووید 19 ‌صادر می‌شود و همچنان این کار صورت می‌گیرد و هم بر اساس تست آزمایشگاهی برای مواردی که تست‌شان قبل از فوت انجام شده و جواب آن آمده است،این کار انجام می‌شود.» وی افزود: «گواهی فوت را پزشک در بیمارستان صادر و بیمارستان آن را مهر می‌کند بنابراین آنچه که پزشک در گواهی فوت با تشخیص علت فوت بیمار، بنویسد در تمام سامانه‌ها و از جمله در آمارهای ما ملاک خواهد بود. شاید نسبت موارد فوت به کل موارد ابتلا در هفته‌های ابتدایی شناسایی بیماری اندکی بالاتر بود چراکه همه موارد تشخیص مبتلایان به تست PCR منوط شده بود. در حالی‌که درباره متوفیان این موضوع وجود نداشت بنابراین اطلاعات فوت، تعداد موارد فوت را بیش از نسبت مبتلایان نشان می‌داد.»

تشخیص آنتی‌بادی در بدن افراد با تست‌های الایزا

جهانپور در پاسخ به سوال دیگری درباره تست‌های الایزا گفت: «شرکت‌های دانش‌بنیان ما روی تست‌های الایزا کار می‌کنند البته در دنیا هم هنوز این تست‌ها در حجم انبوه مورد تایید نیست. ما توفیقاتی را پیدا کرده‌ایم و عملا کادر دو سه مرکز مختلف به فناوری تست الایزا یا سلولوژیک برای تشخیص آنتی‌بادی علیه بیماری کووید۱۹ رسیده‌اند که به‌تدریج پیش می‌رود. یکی از اتفاقاتی که در فاصله‌گذاری هوشمند رخ می‌دهد، تایید این تست‌ها و ورود آن به چرخه آزمایشگاهی کشور به‌صورت انبوه خواهد بود تا وزارت بهداشت بتواند با این تست برای افراد گواهی سلامت صادر کند. با انجام این تست اگر افراد آنتی بادی قابل قبولی از کووید۱۹ داشته باشند، نشان می‌دهد که قبلا مبتلا شده‌اند و فعلا تا چند ماه مصونیت دارند بنابراین برایشان گواهی سلامت صادر می‌شود تا بتوانند با سهولت بیشتری به مشاغل و تجمعات برگردند. این اتفاق بسیار مثبت خواهد بود و زمینه آن در کشور آماده است.»
سخنگوی وزارت بهداشت اضافه کرد: «برآورد ما این است که هزینه انجام شده نهایی برای تست سلولوژیک با تکنیک الایزا حدود یک دهم تست PCR است. با اینکه کاربردش بیشتر و نشان دهنده ابتلای قبلی، فعال بودن یا نبودن بیماری و مصونیت از بیماری است، زمان انتظار آن هم کمتر خواهد بود. این اتفاق مثبتی است که در روزهای آینده بیشتر درباره آن صحبت می‌کنیم.»
وی ادامه داد: «اقدام دیگر هم این است که برخی مراکز توانستند با تکنیک‌های نانو به تست‌های سریع و «رپیدتست‌»های سلولوژیک دست یابند که در صورت تایید و رفع ایرادات، موارد تشخیص ظرف پنج تا ۱۰ دقیقه با فناوری داخلی امکان پذیر خواهد بود و می‌تواند مشخص کند که فرد مصونیت نسبی به کووید۱۹ یا سابقه ابتلا به این بیماری را دارد یا خیر. این تست بلافاصله بعد از تایید به تولید انبوه می‌رسد و برای تمام افراد، صنوف و تجمعات کاربردی خواهد بود.»

پیامک کودک‌آزاری مربوط به وزارت بهداشت نیست

جهانپور درخصوص پیامکی که روز جمعه با محتوای گزارش موارد کودک‌آزاری یا همسرآزاری به سامانه 123 به تلفن‌های همراه مردم ارسال شده بود، گفت: «پیامک صادر شده در مورد کودک آزاری مربوط به وزارت بهداشت نبود و در اختیار ما نیست. احتمالا این پیامک از طرف سازمان بهزیستی و با هماهنگی وزارت ارتباطات ارسال شده است. در عین حال حوزه و موضوع کودک آزاری هم در حوزه بهزیستی است.»
وی درباره وضعیت انجام تست از سوی آزمایشگاه‌های خصوصی، گفت: «قاعدتا در دنیا از اواخر دی ماه که توالی ژنی این ویروس مشخص‌، رسما توسط چین اعلام و به سازمان بهداشت جهانی معرفی شد، تست‌های PCR شروع شد و در هفته‌های اول کمبودهایی در زمینه این کیت‌ها وجود داشت. امروز کیت‌های متعددی در دنیا هست و برای هیچ آزمایشگاه خصوصی دسترسی به آن‌ها سخت نخواهد بود و با کوچکترین ارتباطی می‌توانند آن‌ها را تهیه کنند.»
جهانپور ادامه داد: «رویکردی که راه افتاده است و افراد می‌روند و تست می‌دهد، درست نیست. ما بیمار کووید۱۹ را درمان می‌کنیم اما برای افراد بدون علامت درمانی وجود ندارد بنابراین تست فقط از این نظر می‌تواند ارزش داشته باشد که افراد بدون علامت شناسایی شوند، خودشان را قرنطینه کنند اما از نظر درمان موضوعیتی ندارد. در عین حال پاسخ منفی آن هم ارزش ندارد. اولا منفی کاذب در این تست شایع است و می‌تواند سایر افراد را مبتلا کند. ثانیا جواب منفی تست می‌توانند اعتماد به نفس کاذبی به فرد دهد و محدودیت‌هایش را کاهش دهد سپس مبتلا شود بنابراین توصیه‌ای مبنی بر انجام تست PCR برای افراد بدون علامت نداریم.»
جهانپور درباره «رپیدتست»های موجود فعلی گفت: «این‌ها تایید شده نیستند و اساس این کیت‌ها را در ایران نداریم و مجوز هم ندارد چراکه ضریب خطای آن بالاست.»

عرضه اوراق کرونا یک و کرونا دو در بورس

سخنگوی وزارت بهداشت در بخش دیگری از این نشست خبری، درخصوص عرضه اوراق کرونا یک و کرونا دو در بورس گفت: «در روزهای اول اوراق کرونا یک و کرونا دو به میزان‌ ۱۵ میلیارد تومان خریداری شد. این منابع تحت مدیریت یک هیات امنا که از سوی وزارت بهداشت منصوب شده، قرار می‌گیرد که شامل معتمدین و افراد امین خواهند بود. این هیات امنا این پول را به‌صورت سبد سهام یا سرمایه گذاری در بازار بورس مدیریت می‌کند و از منافع آن برای موضوع کرونا، تجهیز امکانات پیشگیری و تشخیص هزینه خواهد کرد.»
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره میزان مراجعه به بیمارستان‌ها گفت: «ورودی‌مان‌ نسبت به خروجی از بیمارستان‌ها کمتر شده است البته در روزهای اخیر ممکن است افزایش نسبی در مراجعان به بیمارستان‌ها در استان ‌های تهران، فارس، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کرمانشاه، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان اتفاق افتاده باشد البته روند در نگاه کلی کشور کاهشی است.»
وی ادامه داد: «دیروز در یکی از بیمارستان‌های یکی از استان‌های کشور که مخصوص مبتلایان به کرونا بود، فقط دو نفر بستری داشتیم. همه این موارد به علت اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی یا فیزیکی است البته باید توجه کرد که این وضعیت کرونا مدیریت شده اما شکننده است. باید به درک مشترک برسیم که این وضعیت به شدت شکننده است و پایدار نیست و کوچک‌ترین تغییر رفتار در بخشی از جامعه می‌تواند این وضعیت را از فاز مدیریت شده خارج کند.»
جهانپور ادامه داد: «هفته‌هاست که در بخش درمان کشور تاب‌آوری ایجاد شده و ما توانسته‌ایم که پاسخگو نیاز درمان مهموطنان باشیم. حتی علی‌رغم اینکه تعداد مبتلایان در آمار امروز نسبت به روز گذشته اضافه شده، باز هم ما در فاز مدیریت شده هستیم؛ آی‌سی‌یوها پر نشده‌اند و بیمارستان‌ها همچنان تخت خالی برای بستری بیماران دارند. اما اگر از این فاز مدیریت شده خارج شده و به سمت اتفاقاتی برویم که در کشورهایی مثل ایالات متحده، اسپانیا و بلژیک افتاده، با فاجعه مواجه می‌شویم. بنابراین این نگرانی وجود دارد. امیدواریم با مداخلات لازم، همکاری مردم و توسعه فناوری به سمت کنترل و مهار بیماری رویم.»

اثربخشی نسبی پلاسمادرمانی

جهانپور در پاسخ به سوالی درباره موارد مطرح شده مبنی بر استفاده از پلاسمای بهبودیافتگان برای درمان مبتلایان به کووید ۱۹ گفت: «روش استفاده از پلاسمای بهبودیافتگان تکنیک جدیدی نیست اما برای این بیماری در هفته‌های اخیر در قالب مطالعات بالینی استفاده شده است. در گزارش‌های اولیه اثربخشی نسبی دیده شده است.»
وی گفت: «این کار در بیمارستان‌های مختلفی مانند بیمارستانی در اصفهان در حال انجام است البته تکنیک جدیدی نیست اما کاربرد آن برای مبتلایان به کرونا تا زمان فراهم شدن فناوری‌های دیگر به‌صورت فوریتی می‌تواند اثر نسبی داشته باشد. این فرضیه‌ای بود که به نظر می‌آید در مطالعات اولیه تایید شده است. در ایران هم مانند برخی کشورها آغاز شده است و همزمان مطالعات بالینی آن هم انجام می‌شود.‌ روش کم خطری است و در جاهای مختلفی از آن استفاده می‌کنند.»
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره گرفتن تست کرونا قبل از زایمان در برخی بیمارستان‌های خصوصی، گفت: «اگر اکنون این تست برای زنان در آستانه زایمان انجام می‌شود، منافاتی با پروتکل‌های ابلاغی ندارد. این کار برای حفاظت پرسنل و نوزاد هم ممکن است مفید باشد. در حال حاضر امکان انجام تست در کشور افزایش یافته است و دیگر مثل هفته‌های گذشته نیست.«
وی تصریح کرد: «هزینه و تعرفه گرفتن تست از زنان باردار روی تخت بیمارستان مشخص نیست و اگر کیت‌ها را از آزمایشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت تهیه کنند، قاعدتا هزینه‌ای نخواهد داشت.»