دکتر خسرو صادق‌نیت مشاور وزیر بهداشت و مدیر کل حوزه وزارتی در سومین کنگره کشوری تازه‌های تروما عنوان کرد:
30 تا 40 درصد تصادفات مرگبار به دلیل خواب‌آلودگی رانندگان رخ می‌دهد

11 اسفند 1403 ساعت: 22:12

صادق‌نیت تصادفات را معضلی دانست که روزانه، هفتگی و سالانه جان ده‌ها نفر را می‌گیرد و صدها نفر را مصدوم و دچار نقص عضو می‌کند.
مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل حوزه وزارتی با ارائه یک مقایسه، این موضوع را با سقوط هواپیما مشابه دانست و گفت: سقوط یک هواپیما حتی در یکسال ، به‌شدت مورد توجه قرار می‌گرفت و برای جلوگیری از آن اقدامات اساسی انجام می‌شد. اما تصادفات به دلیل تکرار زیاد، حساسیت عمومی را از بین برده است، این در حالی است که تعداد کشته های جاده ها معادل سقوط هر هفته دو هواپیماست.


صادق‌نیت تأکید کرد که حتی تصادفات جمعی که منجر به فوت چندین نفر در حادثه‌ای مانند واژگونی یک اتوبوس می‌شود، تنها برای مدت کوتاهی توجه عموم را جلب کرده و سپس به فراموشی سپرده می‌شوند.


این متخصص طب کار و فلوشیپ پزشکی خواب افزود: خواب‌های چندثانیه‌ای در سرعت‌های بالا می‌تواند منجر به تصادفات شدید و مرگبار شود. در این وضعیت، راننده بدون اینکه متوجه شود، برای ۵ تا ۱۵ ثانیه به خواب می‌رود. چشمان باز است، اما مغز هوشیاری ندارد و نمی‌تواند به موانع یا تغییر مسیر جاده واکنش نشان دهد. اگر در این چند ثانیه جاده بپیچد، راننده عکس‌العمل نشان نمی‌دهد و تصادف حتمی خواهد بود.


وی ادامه داد: همچنین، بر اساس ریتم بیولوژیکی بدن، بیشترین میزان خواب‌آلودگی در 12 شب تا 5 صبح و یک تا 4 بعدازظهر رخ می‌دهد، که خطر تصادف در این ساعات را افزایش می‌دهد، هر چند شدت خواب آلودگی در نیمه شب و تصادفات مرگبار ناشی از آن به مراتب بیشتر از بعد از ظهر است.


وی گفت ساعت درونی بدن بیش از ۲۴ ساعت است و مامونی در افراد مختلف بین ۲۴.۵ تا ۲۵.۵ ساعت می باشد و این مشکل اگر هر روز توسط عوامل محیطی اصلاح نشود ، مشکل دیر خوابیدن می شود. مشکل شایعی که در نوجوانان و جوانان بخصوص از زمانی که مبایل و شبکه های اجتماعی همه گیر شد جدیت بیشتری پیدا کرد.


صادق‌نیت برخی گروه‌های در معرض خطر را شامل رانندگان شب‌کار، سالمندان و مبتلایان به اختلالات خواب مانند آپنه خواب دانست و بر ضرورت انجام معاینات پزشکی برای شناسایی این مشکلات تأکید کرد.


لازم با ذکر است آپنه خواب در آقایان بالای ۴۰ سال شیوع بسیار بالای دارد و از هر ۴ مرد حداقل یک نفر احتمال ابتلا دارد، که علاوه بر افزایش خطر تصادفات مرگبار خطر، ابتلا به بیماری‌هایی همچون پرفشاری خون ، مرص قند ، چاقی ، کاهش توانایی جنسی ، کاهش قدرت تمرکز و یادگیری و سکته قلبی و مغزی در این افراد افزایش واضحی خواهد یافت.


وی با اشاره به اینکه با افزایش سن الگوی خوابش تغییر می‌کند، اشا ه کرد با افزایش سن خواب عمیق کم شده و کیفیت خواب کاهش می کند و در کهن سالی این کاهش شدت بیشتری پیدا می کند گفت: در سالمندی، خواب عمیق به‌شدت کاهش یافته و خواب سطحی و بیداری‌های شبانه افزایش می‌یابد، بنابراین کاهش خواب عمیق و افت کیفیت خواب در سالمندان، علاوه بر ابتلا به بیماری های موثر بر رانندگی ، یکی دیگر از دلایل افزایش خطر تصادفات در این گروه سنی است.
مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل حوزه وزارتی در توضیح خواب، بیان کرد: یک سوم از زندگی انسان در خواب سپری می‌شود و برخلاف تصور قدیمی که خواب را مرحله‌ای از استراحت کامل مغز می‌دانستند، مغز در حین خواب فعالیت پیچیده‌ای دارد.


صادق نیت در ادامه با اشاره به آمار تلفات جاده‌ای گفت: تلفات ناشی از تصادفات از 28 هزار نفر در سال 1385 به 16 هزار نفر طی ۱۰ سال کاهش یافت، اما پس از پایان همه گیری کرونا، طی چند سال گذشته مجددا روند صعودی تصادفات و مرگ ومیر ناشی از ان افزایش پیدا کرده است.


وی با اشاره به شروع معاینات سلامت رانندگان حرفه ای با هدف شناسایی بیماری‌های موثر بر کیفیت رانندگی از سال ۸۴ ، توجه به شناخت به موقع بیماری‌های موثر بر کیفیت رانندگی و افزایش سواد سلامت در رانندگان به ویژه رانندگان حرفه ای تأکید کرد.


وی در پایان خواهان توجه ویژه به این بحران ملی شد و از مسئولین، متخصصین حوزه سلامت و پلیس راهور درخواست کرد که با اجرای اقدامات پیشگیرانه، نظارت‌های دقیق‌تر و آموزش عمومی، برای کاهش این حوادث اقدام کنند.