دکتر محمدحسین عزیزی
رئیس انجمن صنایع غذایی ایران
یکی از مهمترین توصیههای تغذیهای بهمنظور حفظ سلامت بدن، این است که تا حد امکان از مواد غذایی دستاول و تازه استفاده کنید و تا جایی که میتوانید هم میزان مصرف خوراکیهای صنعتی که حاوی انواع نگهدارنده یا افزودنی هستند را به حداقل برسانید. در بعضی از موارد، افزودنیها و مخصوصا رنگهایی که در محصولات خوراکی استفاده میشوند، برای سالهای طولانی تحت بررسی و پژوهش قرار میگیرند، زیرا بعضی از مشکلات آنها برای سلامت بدن مانند سرطانزا بودن در کوتاهمدت مشخص نمیشود. به همین دلیل هم ممکن است که یک افزودنی که سالها در محصولات خوراکی استفاده میشده، حالا بهعنوان یک ترکیب سرطانزا معرفی شود و استفاده از آن هم ممنوع اعلام شود.
از اینرو، ما اصرار میکنیم که تا حد امکان از خوراکیهای تازه و سالم در رژیم غذایی خودتان استفاده کنید. برای مثال، تقریبا از سال ۱۹۸۰ استفاده از رنگ قرمز شماره ۳ (اریتروسین یا E127) مجاز شناخته شد. اما با بررسی بیشتر این رنگ و حساسیتهایی که برای استفاده از آن وجود داشت، کاربرد رنگ قرمز شماره ۳ از حدود سال ۲۰۱۵ در صنایع آرایشیـبهداشتی ممنوع شد. بد نیست بدانید که با شروع سال ۲۰۲۵ و با مشخص شدن اثرات سرطانزایی این رنگ، استفاده از آن در صنایع غذایی هم ممنوع اعلام شد. یعنی رنگ E127 یا قرمز گیلاسی که سالها در انواع خوراکیهای رنگی با رنگ قرمز کاربرد داشت، ناگهان در گروه رنگهای ممنوعه قرار گرفت.
زمانی که سازمانهای غذا و داروی معتبر و مرجع جهانی، یک کد رنگی یا کد افزودنی را ممنوع اعلام میکنند، سازمانهای غذا و داروی دیگر کشورها مانند کشور ما هم به تمامی صنایع و کارخانهها اعلام میکنند که استفاده از این کد رنگی ممنوع است. همین مساله باعث میشود که ما حتی استفاده از رنگهای مجاز خوراکی را بهطور بیرویه و بدون محدودیت مجاز ندانیم. مشکل بزرگی که هنگام ممنوع اعلام شدن کدهای رنگی بهوجود میآید، کنترل اصناف در استفاده از چنین ترکیباتی است. از آنجایی که اصناف بسیار زیادی در سراسر کشور وجود دارند و کنترل کردن مواد اولیه مصرفی آنها هم کار چندان سادهای نیست، ممکن است که رنگهای ممنوعه یا حتی مجاز خوراکی در حد خارج از استاندارد در صنفهایی مانند تولید کیک، شیرینی، لواشک، ترشک، پاستیل و... مورد استفاده قرار بگیرند. شاید بتوان گفت که در چنین شرایطی، بهترین و سالمترین گزینه برای مصرفکنندگان این است که از سفارش دادن، خریدن و مصرف کردن انواع خوراکیهای رنگی که منشا رنگ آنها مشخص نیست، خودداری کنند.