دکتر مریم کسروی
فوق‌تخصص ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
بیماری «آسم» به‌دلیل انسداد قابل برگشت راه‌های هوایی ایجاد می‌شود. آسم یک بیماری شایع ریوی طی بارداری محسوب می‌شود و در ۳ تا ۸ درصد خانم‌های بارداراتفاق می‌افتد. تغییرات فیزیولوژیک بارداری در سیستم قلبی‌عروقی می‌تواند به‌طور جداگانه عامل تنگی‌نفس باشد.
تهویه دقیقه‌ای طی بارداری به‌دلیل افزایش سطح پروژسترون افزایش می‌یابد.
اثر بارداری روی بیماری آسم متغیر است. آسم طی بارداری در ۳۵ درصد موارد شدیدتر می‌شود،
در ۲۸ درصد موارد بهبود می‌یابد و در ۳۳ درصد موارد بدون تغییر باقی می‌ماند. در خانم‌های باردار با درگیری آسم در هفته ۲۶ تا ۲۹ تشدید علائم ممکن است اتفاق بیفتد. اما شدت آسم در ۴ هفته پایان بارداری کمتر می‌شود.
چاقی در سه ماهه اول بارداری عامل تشدید «آسم» است
بیماری آسم می‌تواند باعث افزایش تهوع و استفراغ در دوران بارداری شود. افزایش خونریزی رحم، تولد نوزاد نارس، فشار خون بارداری، عوارض بعد از زایمان، و حتی مرگ نوزاد می‌تواند از عوارض آسم در مادر باردار باشد. ناهنجاری مادرزادی نوزاد در مادر باردار با عدم‌کنترل آسم افزایش می‌یابد.
در مقایسه با زنان که هیچ تغییری در روند آسم طی بارداری ندارند، زنانی که تشدید آسم را در بارداری تجربه می‌کنند، به مراتب جوان تر، چاق‌تر، تعداد فرزند بیشتر، سطح تحصیلات کمتر و شدت فشار خون بالاتری را دارند.
در مقایسه با روند آسم قبل از بارداری افزایش علائم در سه ماهه دوم و کاهش علائم در سه ماهه سوم را مادران باردار تجربه خواهندکرد.
چاقی و اضافه وزن بیش از حد در سه ماهه اول یک فاکتور خطر برای تشدید بیماری آسم است.
در صورتی که مادر باردار حمله آسم را در ۱۲ ماه قبل بارداری تجربه کرده‌باشد، شدت حمله در طی بارداری افزایش می‌یابد. مصرف سیگار و داشتن اضطراب حین بارداری حملات آسم را تشدید می‌کند. مساله مهم در آسم بارداری، عدم‌مصرف سیگار است زیرا سیگار باعث تحریک آسم، برونشیت و سینوزیت می‌شود و نیاز به مصرف دارو را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، مصرف سیگار باعث تولد نوزاد نارس می‌شود.
روش تشخیص آسم در بارداری مشابه سایر افراد است
بیماری آسم هیچ ممنوعیت مطلق جهت بارداری نیست و درمان کافی و کنترل مناسب آسم می‌تواند عوارض وابسته به بیماری آسم را در بارداری کاهش دهد.
تشخیص آسم در خانم باردار مشابه سایر افراد است و می‌تواند از طریق تست‌های ریوی قابل‌تشخیص باشد. گاه در صورت نرمال‌بودن تست ریوی بر اساس علائم بالینی مشخص می‌شود. البته انجام تست متاکولین یک ممنوعیت نسبی در بارداری محسوب می‌شود. در درمان آسم در بارداری می‌توان از داروهای برونکودیلاتور شامل کورتیکواستروئیداستنشاقی و بتا آگونیست‌های کوتاه‌‌اثر و طولانی‌اثر استفاده کرد.
مصرف سالبوتامول در بهبود سریع علائم کمک‌کننده است. مصرف سالمترول نسبت به فورمترول، همچنین کوتیکو استروئید استنشاقی در بارداری نسبت به بودزوناید ارجحیت دارد.
«آسم» محدودیتی برای زایمان طبیعی و سزارین ایجاد نمی‌کند
کورتیکو استروئید استنشاقی جهت درمان آسم هیج همراهی با ایجاد ناهنجاری‌های مادرزادی نوزاد ندارد. مصرف ناکافی کورتیکواستروئید استنشاقی ممکن است خطر حملات را افزایش دهد. در صورت دریافت منظم کورتیکو استروئید استنشاقی از شروع بارداری تنها 4 درصد افراد ممکن است دچار حمله آسم شوند.
طبق تحقیقات اخیر، مصرف دوز بالای ویتامینD در حد ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ واحد روزانه می‌تواند علائم آسم را در حد قابل‌توجهی طی بارداری کاهش دهد.
همچنین لازم به ذکر است که آسم هیچ ممنوعیتی در زایمان طبیعی و سزارین ایجاد نمی‌کند.