ترجمه: محمدمهدی فخاری
به‌نظر می‌رسد این روزها برای هر مسئله‌ای یک مکمل وجود دارد؛ از جمله محافظت در برابر آفتاب.
امروزه انواع مکمل‌هایی که ادعا می‌کنند پوست را در برابر اشعه‌های فرابنفش محافظت می‌کنند، به‌راحتی در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین قابل‌دسترس هستند. این اشعه‌ها می‌توانند به پوست آسیب برسانند و در بلندمدت خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. آنچه گاهی از آن‌ها با عنوان «مکمل‌های محافظ در برابر نور» یاد می‌شود، معمولاً به شکل قرص یا کپسول عرضه می‌شوند و برای بسیاری از مصرف‌کنندگان، جایگزینی وسوسه‌برانگیز برای استفاده مکرر از لوسیون‌های ضدآفتاب به‌حساب می‌آیند.
با این حال، متخصصان پوست هشدار می‌دهند که این مکمل‌ها نمی‌توانند جایگزین کامل کرم‌های ضدآفتاب شوند. آسمی بری، متخصص پوست در لس‌آنجلس تأکید می‌کند: «مکمل‌ها شاید تا حدی اثر محافظتی داشته باشند، اما به‌هیچ‌وجه نباید جایگزین کرم‌های ضدآفتاب شوند. استفاده روزانه از محصولات دارای SPF همچنان ضروری است.»
در ادامه، دلیل این توصیه و نکاتی که باید درباره مکمل‌های خوراکی ضدآفتاب بدانید، بررسی می‌شود.
اصلاً قرص‌های ضدآفتاب چه هستند؟
مکمل‌های خوراکی ضدآفتاب معمولاً حاوی ترکیبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، کاروتنوئیدها (رنگدانه‌های طبیعی) و پلی‌فنول‌ها (ترکیبات گیاهی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی) هستند.
بخش قابل‌توجهی از این قرص‌ها از عصاره‌ی گیاه Polypodium leucotomos (پی. لئوکوتوموس)، نوعی سرخس بومی آمریکای مرکزی و جنوبی، بهره می‌برند. عصاره این گیاه به‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی‌اش، در بسیاری از مکمل‌های خوراکی ضدآفتاب استفاده می‌شود.
به‌گفته‌ی آسمی بری، مکمل‌ها علاوه بر عصاره‌ی پی. لئوکوتوموس یا PLE، ممکن است حاوی ترکیبات دیگری نیز باشند؛ از جمله نیکوتین‌آمید (شکلی از ویتامین B3 که در ترمیم آسیب‌های DNA ناشی از اشعه فرابنفش نقش دارد)، آستاگزانتین (ماده‌ای موجود در جلبک‌ها که به خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند) و لیکوپن (برای تقویت سیستم دفاع طبیعی پوست در برابر اشعه‌های فرابنفش).
این محصولات در دسته مکمل‌های غذایی قرار می‌گیرند؛ به این معنی که تحت نظارت مستقیم سازمان غذا و داروی آمریکا یا FDA نیستند.
این مکمل‌ها واقعاً چه کاری برای پوست انجام می‌دهند؟
با توجه به محدود بودن تحقیقات، هنوز به‌روشنی مشخص نیست که این مکمل‌ها چه اثری، اگر اصلاً اثری داشته باشند، بر محافظت از پوست دارند. به‌گفته آسمی بری، از میان تمام ترکیبات موجود در این محصولات، عصاره PLE بیش از سایرین به‌دلیل قابلیت‌های بالقوه محافظتی‌اش در برابر اشعه فرابنفش مورد بررسی قرار گرفته است.
به‌گفته‌ی دکتر الیزابت کی. هیل، دانشیار بالینی پوست در مرکز پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک و معاون ارشد بنیاد سرطان پوست، مطالعات نشان داده‌اند که عصاره PLE دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است. این ویژگی‌ها می‌توانند با خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد، به ایجاد «اثر محافظتی در برابر اشعه‌های فرابنفش» منجر شوند—اثری که در ضدآفتاب‌های موضعی مشاهده نمی‌شود.
در یکی از مطالعاتی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، محققان از ۴۰ شرکت‌کننده خواستند که نیمی از آن‌ها به‌مدت ۶۰ روز، روزانه دو بار ۲۴۰ میلی‌گرم PLE مصرف کنند و نیمی دیگر دارونما دریافت کردند. نتایج نشان داد افرادی که در گروه دارونما قرار داشتند، بیشتر از گروه مصرف‌کننده PLE دچار آفتاب‌سوختگی شدند.
با این حال، بری تأکید می‌کند که مانند مطالعه سال ۲۰۱۵، بسیاری از پژوهش‌های انجام‌شده درباره PLE نیز محدود بوده‌اند—برخی تنها روی نمونه‌های حیوانی یا در محیط‌های آزمایشگاهی (ظروف کشت سلولی) انجام شده‌اند و نتایج آن‌ها قابل تعمیم به انسان نیست.
دکتر هیل نیز با اشاره به همین موضوع می‌گوید: «برای اثبات ادعاهای مطرح‌شده درباره محافظت واقعی در برابر آفتاب، باید تحقیقات گسترده‌تری روی این محصولات انجام شود. در حال حاضر، پاسخ قطعی درباره میزان اثربخشی مکمل‌های خوراکی در محافظت از پوست در برابر اشعه‌های فرابنفش در دست نیست.»
او اضافه می‌کند: «با اینکه برخی از ترکیبات این مکمل‌ها می‌توانند به کاهش آسیب‌های ناشی از نور خورشید کمک کنند، اما به‌تنهایی محافظت کافی و قابل‌اعتماد را فراهم نمی‌کنند و نمی‌توانند جایگزینی کامل برای ضدآفتاب‌های موضعی باشند.»
بری نیز به نکته‌ای مهم اشاره می‌کند: «نگران‌کننده‌ترین موضوع درباره مکمل‌ها این است که این تصور غلط ایجاد شود که دیگر نیازی به اقدامات محافظتی مانند استفاده از کرم ضدآفتاب یا دوری از نور مستقیم خورشید نیست.» به همین دلیل، بسیاری از متخصصان پوست ترجیح می‌دهند از واژه «ضدآفتاب خوراکی» برای این محصولات استفاده نکنند تا از ایجاد سوءبرداشت جلوگیری شود.
در صورت تمایل به استفاده از این مکمل‌ها، کارشناسان توصیه می‌کنند که مصرف آن‌ها حتماً همراه با استفاده از ضدآفتاب‌های موضعی استاندارد باشد. آکادمی پوست آمریکا استفاده روزانه از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ را برای همه افراد پیشنهاد می‌دهد.
پیش از مصرف مکمل‌های ضدآفتاب، چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
دکتر ریچل نظریان، استادیار بالینی پوست در بیمارستان مونت‌سینای نیویورک، تأکید می‌کند: «پیش از مصرف مکمل‌های خوراکی ضدآفتاب، لازم است با یک متخصص پوست مشورت کنید تا مشخص شود آیا نسبت به ترکیبات خاص این محصولات حساسیت دارید یا نه.» او توضیح می‌دهد که گرچه این مکمل‌ها معمولاً به‌خوبی تحمل می‌شوند، اما مصرف آن‌ها برای همه مناسب نیست. افرادی که باردار یا شیرده هستند، نسبت به گیاه سرخس آلرژی دارند، یا از داروهای خاص—به‌ویژه داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی—استفاده می‌کنند، ممکن است گزینه مناسبی برای مصرف این مکمل‌ها نباشند.
همچنین باید توجه داشت که این محصولات از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید نشده‌اند. در نتیجه، هیچ تضمینی برای اثربخشی، ایمنی یا حتی صحت فهرست ترکیبات درج‌شده روی برچسب آن‌ها وجود ندارد.
مهم‌تر از همه، متخصصان پوست بر ضرورت استفاده هم‌زمان از کرم‌های ضدآفتاب موضعی در کنار مکمل‌های محافظت در برابر نور مانند PLE تأکید دارند. دکتر نظریان، که خود روزانه از مکمل PLE استفاده می‌کند و آن را به برخی از بیمارانش نیز پیشنهاد می‌دهد، می‌گوید: «این مکمل‌ها تنها باید به‌عنوان مکمل استفاده شوند، نه جایگزین. بنابراین همچنان باید از ضدآفتاب‌های موضعی معمول استفاده شود.»
دکتر هیل نیز این توصیه را تکرار می‌کند: «همه افراد، صرف‌نظر از اینکه چه مکمل‌هایی مصرف می‌کنند، باید هر روز از کرم ضدآفتاب استفاده نمایند