به گزارش سپیدآنلاین، رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران در پی حادثه تأسف‌بار اخیر، که طی آن یک زن ایرانی مقیم خارج از کشور جان خود را پس از انجام «عمل زیبایی غیراستاندارد» توسط فردی فاقد صلاحیت از دست داد، نکاتی را به عنوان هشدار، تحلیل و پیشنهاد ارائه کرد.
حادثه تأسف‌بار اخیر، که طی آن یک زن ایرانی مقیم خارج از کشور جان خود را پس از انجام «عمل زیبایی غیراستاندارد» توسط فردی فاقد صلاحیت از دست داد، بار دیگر زنگ خطر را در حوزه سلامت و امنیت بیماران به صدا درآورد. این پرونده، نه فقط یک اتفاق تلخ، بلکه نماد آشکار از خلأهای نظارتی، قانونی و اجرایی در مواجهه با مداخلات غیرمجاز پزشکی در حوزه زیبایی است.
به‌عنوان رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران، و از سوی یک جامعه علمی و حرفه‌ای کشور، نکات زیر را به عنوان هشدار، تحلیل و پیشنهاد خدمت مردم، رسانه‌ها و مسئولان ارائه می‌نمایم:
۱. مسئولیت‌پذیری نهادهای حاکمیتی و بازنگری جدی در روند نظارت
بروز چنین فجایعی در «قلب پایتخت»، و نه در مناطق دورافتاده، نشان می‌دهد که نظارت سنتی، ناکافی و کند فعلی دیگر پاسخگو نیست. با وجود آنکه در فضای مجازی فعالیت‌های پزشکی غیرمجاز به وفور دیده می‌شود، در ایران، نهادهای علمی و انجمن‌ها مانند ما در اینستاگرام یا تلگرام قدرت اجرایی ندارند، و نبود ابزار رسمی رصد و واکنش به موقع، به سودجویان مجال جولان داده است.
۲. تهدید جدی برای اعتبار بین‌المللی توریسم درمانی ایران
این اتفاق نه‌تنها خانواده‌ای را داغدار کرده، بلکه ضربه‌ای به اعتماد جهانی به نظام سلامت کشور است. فردی که برای دیدار خانواده آمده، در کشور خود جان می‌سپارد، آن هم با برچسب «جراحی زیبایی در ایران»! اگر اعتبار توریسم درمانی کشور برایمان مهم است، باید از بروز چنین فجایعی با جدیت جلوگیری کنیم.
۳. استفاده غیرقانونی از عنوان «پزشک» و سوءاستفاده از مهر پزشکی
در این پرونده متهم با سابقه جعل، فحشا و حمل سلاح، با مدرک دیپلم تجربی خود را «دکتر» معرفی کرده و اقدام به تبلیغ، ویزیت و جراحی می‌کرده است. مهم‌تر آنکه از مهر یک پزشک واقعی استفاده کرده که برگه‌ها را امضا می‌کرده است. لازم است با این معدود پزشکان مهرزن نیز برخورد جدی و قاطع صورت گیرد، چرا که مشارکت مستقیم در ارتکاب جرم و بازی با جان انسان‌هاست. متأسفانه در گزارش‌های دیگر هم دیده شده که معدود پزشکانی مهرزن در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های دارای مجوز وزارت بهداشت نیز در این چرخه سودجویی سهیم‌اند که مسئولیت خطیر مدیران فنی، متخصصان بیهوشی و کادر اتاق عمل را زیر سؤال می‌برد.
۴. لزوم تشدید بازرسی‌های میدانی و هوشمند توسط وزارت بهداشت
باورپذیر نیست که فردی بدون مدرک پزشکی، با سابقه کیفری و مطب غیرمجاز بتواند ماه‌ها به‌صورت علنی فعالیت کرده و کسی مانع او نشود. انتظار می‌رود بازرسان و ناظران وزارت بهداشت با جدیت، استمرار و استقلال بیشتری وارد عمل شوند. نظارت باید نه‌فقط دوره‌ای، بلکه فعال، رندوم، و با ردیابی دیجیتال و سیستمی باشد.
۵. ورود قاطع قانون‌گذار و قوه قضاییه برای مقابله با مداخله‌گران
مجازات‌های فعلی برای مداخله‌گران در امور پزشکی بازدارنده نیست. ضروری است مجلس شورای اسلامی، مجازات‌های سنگین‌تری برای «مداخله در درمان، استفاده غیرمجاز از عناوین علمی، و اجاره پروانه پزشکی» پیش‌بینی کند، از جمله محرومیت دائم از فعالیت در مراکز درمانی، ضبط اموال حاصل از جرم، و پیگرد کیفری برای مشارکت‌کنندگان.
۶. همکاری میان‌سازمانی و ایجاد پایگاه‌داده تخلفات
برای مقابله با شبکه‌های پیچیده مداخلات غیرقانونی، پیشنهاد می‌شود:
• همکاری مشترک وزارت بهداشت با پلیس فتا برای پایش هوشمند فضای مجازی و شناسایی سریع صفحات و تبلیغات مشکوک
• ایجاد پایگاه داده مشترک از شکایات، تخلفات و متخلفین با امکان دسترسی نهادهای ذی‌ربط
• ملزم‌کردن کادر پزشکی و مدیران مراکز درمانی به گزارش فوری و بدون واسطه موارد تخلف
• تقویت سامانه‌های نظارت و امکان گزارش مستقیم از سوی انجمنهای علمی
۷. تسهیل ورود متخصصان دارای صلاحیت به بازار کار و صدور مجوز کلینیک‌های جراحی پلاستیک
یکی از عوامل مؤثر در رونق فعالیت مداخله‌گران، کندی، پیچیدگی و پرهزینه بودن فرآیند قانونی ورود متخصصان واقعی به بازار کار است. ما خواهان آن هستیم که فرآیند صدور مجوز مطب برای فارغ‌التحصیلان رشته فوق‌تخصصی جراحی پلاستیک تسهیل شود و با کاهش بروکراسی اداری و هزینه‌های غیرضرور، فرصت خدمت برای نیروهای آموزش‌دیده و متعهد فراهم گردد. حضور فعال این متخصصان در سطح جامعه، سدی محکم در برابر گسترش سودجویان فاقد صلاحیت خواهد بود و به ارتقای سطح خدمات ایمن و علمی کمک خواهد کرد.
همچنین پیشنهاد می‌شود تدوین و تصویب آیین‌نامه ایجاد کلینیک‌های فوق‌تخصصی جراحی پلاستیک در دستور کار وزارت بهداشت قرار گیرد. متأسفانه تاکنون این نوع کلینیک به صورت رسمی در ساختار مصوب کلینیک‌های درمانی تعریف نشده است. با ایجاد این ظرفیت قانونی، می‌توان بستری استاندارد، ایمن و نظارت‌پذیر برای ارائه خدمات جراحی پلاستیک فراهم ساخت تا مسیر جذب بیماران از سوی مراکز غیرمجاز مسدود گردد.
از دیگر معضلات نگران‌کننده، ظهور مراکز به‌اصطلاح بیماریاب در فضای مجازی است که در قالب «کلینیک‌های زیبایی آنلاین» و بدون مجوز فعالیت می‌کنند. این صفحات، اغلب با تصاویر اغواکننده و تبلیغات حرفه‌ای اقدام به جذب بیمار کرده و سپس بیماران را در ازای دریافت پورسانت به برخی افراد یا پزشکان معرفی می‌کنند. فعالیت این مراکز نه‌تنها غیرقانونی است، بلکه نقش واسطه‌ای آن‌ها در سوق دادن بیماران به سوی افراد غیرمتخصص و غیرمجاز تهدیدی جدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود.
۸. ارتقاء سواد سلامت عمومی و معرفی ابزارهای اعتبارسنجی
یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با مداخلات غیرقانونی در حوزه سلامت، ارتقاء سواد سلامت عمومی مردم است. بسیاری از افراد، به‌ویژه در فضای مجازی، تنها با دیدن چند تصویر اغواکننده یا تبلیغات پرزرق‌وبرق، جذب مراکز غیرمجاز می‌شوند. در حالی که با چند کلیک ساده می‌توان از اصالت و صلاحیت پزشک اطمینان یافت.
از مردم عزیز کشورمان اکیداً می‌خواهیم پیش از انجام هرگونه عمل زیبایی یا مراجعه به مراکز زیبایی، با مراجعه به سامانه رسمی سازمان نظام پزشکی ایران، هویت و تخصص پزشک مورد نظر را بررسی کنند:
سامانه جستجوی پزشکان سازمان نظام پزشکی ایران:
https://membersearch.irimc.org
در این سامانه می‌توان با وارد کردن نام پزشک یا شماره نظام پزشکی، از وضعیت پروانه، تخصص و اعتبار آن فرد اطلاع پیدا کرد.
همچنین مردم اگر بدنبال جراح پلاستیک برای اعمال جراحی زیبایی میگردند، می‌توانند به سایت رسمی انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران ــ و یا سایر انجمنهای علمی مشابه دارای اعتبار ــ مراجعه کنند که در آن فهرست اعضای رسمی و اطلاعات تماس آنان به‌روزرسانی شده است:
سایت رسمی انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران:
https://ispas.ir
اطلاع‌رسانی این سامانه‌ها باید به عنوان یک وظیفه ملی از سوی رسانه‌ها، نهادهای مسئول و حتی جامعه پزشکی مورد توجه قرار گیرد. هرچه مراجعه مردم به منابع رسمی بیشتر شود، فریبکاری سودجویان و متقلبان کمتر خواهد شد.
جمع‌بندی
این حادثه دلخراش، یک هشدار است؛ اما می‌تواند نقطه آغاز اصلاح عمیق، همکاری ملی، و اقدام هوشمندانه برای نجات جان انسان‌ها و صیانت از اعتبار پزشکی ایران باشد. انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران و سایر انجمنهای علمی معتبر در این حوزه، همواره در کنار سلامت مردم ایستاده است و آمادگی کامل برای همکاری با همه نهادها را دارد.