ترجمه: علی نیکویی
اختلال نعوظ شایعتر از آن چیزی است که تصور میشود. بیش از نیمی از مردان بالای ۴۰ سال دچار نوعی مشکل نعوظ میشوند و شیوع آن با افزایش سن افزایش مییابد (اگرچه مردان در دهههای ۲۰ و ۳۰ زندگی نیز میتوانند دچار آن شوند).این تجربه میتواند تأثیر مخربی بر سلامت مرد داشته باشد. با این حال، شمار بسیاری از مردان به دنبال کمک برای حل این مشکل نمیروند.
در حال حاضر، درمانهای مؤثری فراتر از داروهای شناختهشدهای مانند ویاگرا برای اختلال نعوظ وجود دارد. این درمانها میتوانند شامل پمپهای خلاء، تزریق، ایمپلنت، اصلاح سبک زندگی، درمان جایگزینی تستوسترون و جنسیتدرمانی باشند. به گفته کارشناسان، ترکیبی از این گزینهها تقریباً همیشه نعوظ را بهبود میبخشد، حتی در شدیدترین موارد.
با این حال، قبل از اینکه مردان درمانی برای اختلال نعوظ دریافت کنند، باید معاینه پزشکی انجام دهند تا علل اختلال عملکرد را درک کنند، که ممکن است به یک مشکل جدیتر در سلامت اشاره داشته باشد. آلت تناسلی را میتوان به عنوان یک فشارسنج برای کل سلامت فرد در نظر گرفت.
چرا نعوظ گاهی اوقات مختل میشود
وقتی مردان برانگیخته میشوند، مغز مواد شیمیایی آزاد میکند که باعث شل شدن عضلات و جریان خون به آلت تناسلی میشود و باعث سفت شدن آن میشود. عوامل زیادی میتوانند باعث اختلال در این فرآیند شوند. گرفتگی عروق و فشار خون بالا میتواند گردش خون را کاهش دهد؛ بیماریهایی مانند ام اس و پارکینسون میتوانند مسیرهای عصبی را مختل کنند؛ و آسیبهای لگن ناشی از جراحی، پرتودرمانی یا آسیبها میتواند به بافتهای آلت تناسلی آسیب برساند.
تعداد و شدت اختلال نعوظ نیز میتواند بسیار متفاوت باشد. برخی از مردان به صورت دورهای با مشکلاتی مواجه میشوند، در حالی که حدود ۵ درصد از مردان ۴۰ سال به بالا اختلال نعوظ کامل دارند. برخی از مردان ممکن است با نعوظ صبحگاهی از خواب بیدار شوند، اما در طول آمیزش در تداوم نعوظ دچار مشکل باشند.
اولین چیزی که باید در نظر بگیرید، اصلاح سبک زندگی است. چاقی، سیگار کشیدن، الکل و مصرف تفریحی مواد مخدر، همگی از عوامل شناخته شده اختلال نعوظ هستند. یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم گاهی اوقات میتواند بدون هیچ مداخله دیگری قدرت نعوظ را بهبود بخشد.
همچنین بررسی علل روانی احتمالی، مانند استرس یا افسردگی، به ویژه در بین مردان جوانتر، مهم است. در یک بررسی، چنین اختلال «روانی» بیش از ۸۵ درصد موارد را در میان مردان زیر ۴۰ سال تشکیل میداد.
علاوه بر این، در نظر بگیرید که چه داروهایی مصرف میکنید. چندین داروی تجویزی به عنوان عوامل مؤثر در اختلال نعوظ شناخته شدهاند، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی و فیناستراید، دارویی که پروستات بزرگ شده و ریزش مو در مردان را درمان میکند.
با در نظر گرفتن همه این موارد، پزشکان و بیماران میتوانند با هم همکاری کنند تا یک برنامه درمانی تهیه کنند که شامل تغییرات سبک زندگی و شاید یک یا چند مورد از گزینههای درمانی زیر باشد.
داروهای خوراکی
در حال حاضر چهار داروی خوراکی تجویزی بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا (افدیای) برای درمان اختلال نعوظ تأیید شدهاند: سیلدنافیل (ویاگرا)، تادالافیل (سیالیس)، واردنافیل (لویترا) و آوانافیل (استندرا). همه این داروها اساساً با شل کردن عضلات و گشاد کردن رگهای خونی، اجازه جریان خون بیشتر به آلت تناسلی را میدهند. در حالی که داروهای خوراکی بسیار مؤثر هستند، اما این داروها تقریباً برای یک سوم بیماران، معمولاً در شدیدترین موارد، مؤثر نیستند.
سیلدنافیل یا ویاگرا با معده خالی بهتر عمل میکند و سه تا چهار ساعت اثر آن باقی میماند، در حالی که تادالافیل یا سیالیس باید همراه با غذا مصرف شود و تا ۳۶ ساعت در سیستم بدن باقی میماند. دوزهای کمتر سیالیس نیز میتوانند برای مصرف روزانه تجویز شوند.
دستگاههای وکیوم
دستگاههای وکیوم آلت تناسلی - که بیشتر به عنوان پمپهای آلت تناسلی شناخته میشوند - نیز یک گزینه بسیار موثور و غیرتهاجمی هستند، به ویژه برای مردانی که داروهای خوراکی برای آنها مؤثر نیست. این وکیومها با کمک به افزایش جریان خون به آلت تناسلی برای دستیابی به نعوظ عمل میکنند و سپس نعوظ با کمک یک حلقه انقباضی که در پایه آلت تناسلی و کیسه بیضه قرار میگیرد، حفظ میشود.
داروهای تزریقی
دو مخلوط دارویی تزریقی معروف به «بیمیکس» (ترکیب پاپاورین و فنتولامین) و «تریمیکس» (آلپروستادیل، پاپاورین و فنتولامین) نیز با بهبود جریان خون، نعوظ ایجاد میکنند. آنها پس از دستورالعمل اولیه پزشک در مطب، در خانه تجویز میشوند. با این حال، بیماران باید پنج تا 20 دقیقه قبل از آمیزش جنسی، آنها را مستقیماً به آلت تناسلی تزریق کنند.
این داروهای تزریقی از اوایل دهه 1980 به طور ایمن و مؤثر برای درمان اختلال نعوظ استفاده شدهاند. با این حال، این داروهای تزریقی برخلاف داروهای خوراکی، چه مرد تحریک شده باشد چه نشده باشد، باعث نعوظ میشوند.
برخلاف داروهای خوراکی، آنها باعث نعوظ میشوند، چه مرد تحریک شده باشد چه نشده باشد.
درمان جایگزینی تستوسترون
میزان پایین تستوسترون میتواند میل جنسی را کاهش داده و منجر به نعوظ ضعیف شود، اگرچه این به ندرت تنها علت اختلال نعوظ است. کمبود هورمونی با گذشت زمان میتواند باعث تحلیلرفتن بافتهای آلت تناسلی شود و نعوظ را حتی دشوارتر کند. این بیماری به راحتی با درمان جایگزینی تستوسترون قابل درمان است که میتواند اثربخشی داروهای خوراکی را نیز بهبود بخشد. اما همکاری با پزشک برای نظارت بر این بیماری مهم است.
ایمپلنت
ایمپلنت آلت تناسلی، که از دهه 1970 در دسترس قرار گرفت، اولین درمان اصلی برای اختلال نعوظ بود. ایمپلنتها همچنان یک گزینه موثر برای مردانی هستند که به سایر درمانها پاسخ نمیدهند (یا آنها را دوست ندارند). اگرچه ایمپلنتها به جراحی برای کار گذاشتن نیاز دارند، اما طبق یک مطالعه، 93 درصد مردان از آنها رضایت دارند، احتمالاً به این دلیل که مردان میتوانند به دلخواه خود نعوظ را به دست آورند و حفظ کنند.
ایمپلنتهای آلت تناسلی از سیلندرهای بادی استفاده میکنند که توسط یک متخصص اورولوژی در داخل آلت تناسلی قرار داده میشوند. این سیلندرها به یک کیسه پر از آب متصل هستند که معمولاً زیر دیواره شکم کاشته میشود. کاربر یک دستگاه پمپ کوچک (که در کیسه بیضه کاشته میشود) را فشار میدهد تا آلت تناسلی را با مایع پر کند. یک شیر رهاسازی روی همین دستگاه، آلت تناسلی را به حالت شل برمیگرداند.
درمانهای سوالبرانگیز
اما انواع با قرصها و مکملهای موجود در بازار که به مردان وعده نعوظ محکمتر و طولانیتر بدون مراجعه به پزشک یا داروهای تجویزی را میدهند، چه باید کرد؟
باید در مواجهه با این داروها مراقب باشید چون تحت نظر سازمانهای نظارتی دارویی نیستند. بررسیها نشان دادهاند که محصولات “کاملاً طبیعی” که بوسیله برخی از این برندها وعده داده میشوند، اغلب حاوی مواد مؤثر موجود در داروهایی مانند ویاگرا و سیالیس هستند، گاهی اوقات در مقادیر ناسالم.
درمانهای جایگزین برای اختلال نعوظ، مانند اسیدهای آمینه، جینسینگ و طب سوزنی، محبوب هستند اما هنوز شواهد کافی برای توصیه آنها وجود ندارد. در حال حاضر چندین روش درمانی ترمیمی تحت تحقیقات گسترده قرار دارند، از جمله تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، درمان با سلولهای بنیادی و درمان با موج شوک. اگر برخی از آنها در آزمایشهای اولیه نویدبخش بودهاند، اما هیچکدام از آنها به حدی نرسیدهاند که استفاده عملی گسترده پیدا کنند.
پرداختن به سلامت و روانشناسی زمینهای
گاهی اختلال نعوظ به آلت تناسلی مربوط نیست و به عضو دیگری از بدن مثلا قلب مربوط است. بیماری قلبی شایعترین علت اختلال نعوظ است که اغلب نشانه هشدار دهنده این بیماری است.
در یک بررسی، ۱۵ درصد از مردانی که مشکلات مکرر نعوظ داشتند، ظرف هفت سال از شروع مشکل، یک رویداد قلبی -عروقی مانند حمله قلبی یا سکته مغزی را تجربه کردند. اختلال نعوظ همچنین میتواند نشانه اولیه سایر بیماریهای جدی مانند دیابت و فشار خون بالا باشد.
پرداختن به این مسائل از طریق اصلاح سبک زندگی نه تنها سلامت کلی را بهبود میبخشد، بلکه ممکن است نعوظ را بدون مداخلات دیگر بهبود بخشد.
هیچ قرصی روی کره زمین قویتر از رژیم غذایی و ورزش وجود ندارد. یک متاآنالیز یا فراتحلیل بررسیهای قبلی در سال 2023 نشان داد ورزش هوازی به اندازه داروهای خوراکی در درمان عملکرد نعوظ مؤثر است.
عوامل سلامت روان - مانند اضطراب، افسردگی، استرس و مشکلات رابطه - نیز میتوانند باعث مشکلات نعوظ شوند. مشکلات نعوظ نیز به نوبه خود میتوانند باعث افسردگی و اضطراب در مردان شوند. در صورت عدم درمان، این شرایط میتوانند یکدیگر را تشدید کنند و منجر به اضطراب عملکرد یا ناامیدی شوند.
درمان جنسی، که به محرکهای روانی و عاطفی اختلال نعوظ میپردازد، اغلب در کنار داروهای خوراکی بیشترین موفقیت را دارد. با این حال، صرف نظر از علت، اکثر مردان میتوانند از یادگیری چگونگی ارتباط سلامت روانی و سلامت جنسی خود بهرهمند شوند.
منبع: نیویورک تایمز
درمانهای آینده برای اختلال نعوظ
درمانهای آینده برای اختلال نعوظ بر ارائه داروهای جدید، روشهای غیردارویی و روشهای بازسازی تمرکز دارند:
1. داروهای جدید
دانشمندان به دنبال ارائه داروهایی هستند که مؤثرتر باشند، سریعتر عمل کنند و عوارض جانبی کمتری نسبت به درمانهای موجود داشته باشند. در حال حاضر، پنج داروی خوراکی برای درمان اختلال نعوظ در دسترس است - آوانافیل (استندرا)، سیلدنافیل (ویاگرا)، تادالافیل (سیالیس) و واردنافیل (لویترا، استاکسین). تعدادی از شرکتهای داروسازی در حال تحقیق در مورد درمانهای جدید برای اختلال نعوظ هستند و بسیاری از گزینههای جدید ممکن است در شرف ظهور باشند. این داروها عبارتند از:
فعالکنندههای ملانوکورتین: اینها داروهایی هستند که به نظر میرسد از طریق دستگاه عصبی مرکزی (به عنوان مثال، مغز) عمل میکنند. در بررسیهای حیوانی نشان داده شده است که آنها باعث نعوظ میشوند. بررسیهای اولیه در انسان نشان میدهد که این دارو به نام PT-141 در صورت تجویز داخل بینی در مردانی که علل غیرپزشکی (روانی/عاطفی) به جای علل جسمی اختلال نعوظ و اختلال نعوظ خفیف تا متوسط دارند، میتواند مؤثر باشد. بررسیهای بزرگتری برای نشان دادن ایمنی و اثربخشی کلی این داروها ضروری است.
داروهای دیگر: داروهایی مانند میرودنافیل (آزمایش شده در کره جنوبی) و SLx-2101 در دست بررسی هستند و اثربخشی خود را نشان دادهاند.
2. درمانهای بازسازی
ژن درمانی: این درمان جدید، ژنهایی را به بدن وارد میکند که فراوردهها یا پروتئینهایی تولید میکنند که ممکن است در بافت آلت تناسلی مردان مبتلا به اختلال نعوظ به درستی عمل نکنند. جایگزینی این پروتئینها ممکن است منجر به بهبود عملکرد نعوظ شود. مدلهای حیوانی تجربی بهبود عملکرد نعوظ را با ژن درمانی نشان دادهاند. بررسیهای انسانی نیز ممکن است موفقیت این درمان را نشان دهند. البته ممکن است مدت زیادی برای تأیید قانونی و پذیرش عمومی روشهای ژندرمانی طول بکشد.
درمان با سلولهای بنیادی: درمان با سلولهای بنیادی برای اختلال نعوظ شامل استفاده از سلولهای بنیادی از شما یا یک اهداکننده برای تجدید و ترمیم سلولهای اندوتلیال (پوششی درونی) آسیبدیده رگها و بافت آلت تناسلی است. سلولها ممکن است مستقیماً به آلت تناسلی شما تزریق شوند یا از طریق تزریق داخل وریدی دریافت شوند. بررسیها درباره نتایج تا حد زیادی به اهداکننده سلولهای بنیادی بستگی دارد.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): پلاکتها قطعات سلولی در خون شما هستند که میتوانند به بهبود زخمها و رشد رگهای خونی جدید کمک کنند. با این حال، بررسیها تاکنون نشان دادهاند که استفاده از PRP در درمان اختلال نعوظ فایده کمی دارد یا هیچ فایدهای ندارد.
درمان با امواج ضربهای با شدت کم (LiSWT) :پژوهشگران در حال بررسی استفاده از امواج صوتی به عنوان یک روش غیرتهاجمی برای کمک به بهبود جریان خون آلت تناسلی و تحریک ترمیم بافتی برای درمان اختلال نعوظ هستند. از آنجایی که یکی از علل عملکردی اساسی اختلال نعوظ، جریان خون ضعیف شریانی اجسام غاری آلت است، به نظر میرسد که امواج صوتی یا امواج ضربهای با شدت کم تولید رگهای خونی جدید را تحریک میکنند که به نوبه خود عملکرد نعوظ را بهبود میبخشد. نتایج این روش امیدوارکننده بودهاند اما نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد.
3. درمانهای غیردارویی
تزریق نوروتوکسین A بوتولینوم: این درمان تجربی به صورت تزریقهای داخل اجسام غاری آلت تناسلی مردانه توانسته است جریان خون آنها را بهبود بخشد.
تحریک عصبی: شیوههایی برای تشدید کارکرد عصبی در دست بررسی هستند که بالقوه میتوانند به صورت درمانهای شخصیشده به کار روند.
منبع: WebMD
رابطه چاقی و اختلال نعوظ
چاقی خطر التهاب و استرس اکسیداتیو را در سلولها و بافتهای بدن افزایش میدهد. این به نوبه خود میتواند منجر به مشکلات سلامتی و بیماریهایی شود که ممکن است باعث اختلال نعوظ شوند یا در ایجاد آن نقش داشته باشند، مانند:
مقاومت به لپتین: این وضعیتی است که در آن مغز به طور معمول به هورمون لپتین پاسخ نمیدهد. این هورمون از بافت چربی در بدن آزاد میشود و بر میزان گرسنگی و مصرف غذا کمک میکند. مقاومت به لپتین میتواند منجر به پرخوری، چاقی و کاهش میزان هورمون جنسی مردانه تستوسترون شود. کاهش تستوسترون ممکن است میل جنسی فرد را کاهش دهد.
مقاومت به انسولین: این وضعیتی است که در آن سلولهای عضله، چربی و کبد به درستی به هورمون انسولین پاسخ نمیدهند. این امر باعث میشود که آنها کمتر بتوانند گلوکز یا قند را از خون برای استفاده به عنوان منبع جذب کنند. در نتیجه، لوزالمعده انسولین بیشتری تولید میکند تا به ورود گلوکز به سلولهای بدن کمک کند. با گذشت زمان، مقاومت به انسولین میتواند منجر به دیابت شود که یک عامل خطرساز برای اختلال نعوظ است.
دیابت: دیابت میتواند بر رگهای خونی و اعصاب آلت تناسلی تأثیر بگذارد و منجر به اختلال نعوظ شود. برخی از داروهایی که افراد برای کنترل دیابت یا کنترل علائم دیابت خود استفاده میکنند، نیز ممکن است باعث اختلال نعوظ شوند یا در ایجاد آن نقش داشته باشند. چاقی همچنین ممکن است باعث سایر اختلالاتی شود که به رگهای خونی آسیب میرسانند و خطر اختلال نعوظ را افزایش میدهند. این موارد عبارتند از:
التهاب گسترده یا التهاب عمومی
فشار خون بالا
هیپرکلسترولمی که افزایش لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول «بد» در خون است
هیپرتریگلیسیریدمی که افزایش چربیهایی در خون است که به عنوان تریگلیسیرید شناخته میشوند.
آیا کاهش وزن به اختلال نعوظ کمک میکند؟
یک متاآنالیز یا فراتحلیل پنج بررسی پیشین در سال 2022 که در مجموع 619 شرکتکننده داشتند، نشان داد که کاهش وزن عملکرد نعوظ را در مردان دارای اضافه وزن و چاقی بهبود میبخشد. پژوهشگرانی که این بررسی را انجام دادند نتیجه گرفتند که کاهش وزن میتواند به عنوان یک درمان اضافی برای اختلال نعوظ در مردان دارای وزن اضافی عمل کند. کاهش فقط ۱۰ درصدی وزن بدن در یک دوره دوماهه میتواند منجر به بهبود اختلال نعوظ شود و کاهش وزن باید اولین درمان اختلال نعوظ برای مردان مبتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ باشد. کاهش وزن میتواند با افزایش میزان هورمون جنسی تستوسترون و بهبود میزان قند خون، اختلال نعوظ را بهبود بخشد. کنترل قند خون همچنین میتواند به کاهش خطر عوارض مرتبط با دیابت که ممکن است باعث اختلال نعوظ شوند یا در ایجاد آن نقش داشته باشند، کمک کند.
آیا میتوان اختلال نعوظ را با رژیم غذایی و ورزش برطرف کرد؟
انجمن اورولوژی آمریکا (AUA) میگوید پنج علت بالقوه برای اختلال نعوظ وجود دارد و برخی از آنها با رژیم غذایی و ورزش قابل درمان هستند. پنج علت بالقوه عبارتند از:
1. مشکلات جریان خون به آلت تناسلی
2. مشکلات توانایی آلت تناسلی در ذخیره خون در طول نعوظ
3. مشکلات رساندن پیامهای عصبی که از مغز یا نخاع به آلت تناسلی منتقل میشود
4. عوامل روانی یا عاطفی
5. مصرف برخی از داروها مانند:
برخی از داروهای ضد فشار خون
برخی از داروهای ضد حساسیت یا آنتیهیستامین
برخی از داروهای ضد افسردگی
برخی از داروهای برطرفکننده زخم معده
سه مورد اول میتوانند در نتیجه مشکلات متابولیکی یا سوختوساز مربوط به اضافه وزن و چاقی رخ دهند. در این صورت ممکن است صرفاً با اجرای برخی از عوامل سبک زندگی، مانند موارد زیر، کارکرد نعوظی را بهبود بخشید:
افزایش سطح فعالیت بدنی
کاهش وزن اضافی
پیروی از یک رژیم غذایی سالم
برای کاهش وزن اضافه چه باید کرد؟
تعیین اهداف واقعبینانه: به عنوان مثال، فرد ممکن است هدف کوتاهمدتی برای انجام 30 دقیقه ورزش در روز تعیین کند تا به او در دستیابی به هدف بلندمدت کاهش 3 تا 5 درصد از وزن کلی بدنش کمک کند.
ردیابی عادات غذایی: فرد میتواند از یک دفترچه ثبت عادات غذایی یا برنامه ردیابی برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عادات غذایی خود، مانند آنچه میخورد، و اینکه چه مقدار و چه زمانی میخورد، استفاده کند.
کنترل اندازه وعدههای غذایی: اندازه وعدههای غذایی خود را کوچکتر کنید.
فعال بودن از نظر جسمی: افراد حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط، مانند پیادهروی سریع، در هفته، ۷۵ دقیقه ورزش با شدت زیاد، مانند دویدن، در هفته یا ترکیبی از این دو را انجام دهند.
انتخابهای غذایی هوشمندانه: فرد میتواند با انتخابهای غذایی هوشمندانه و جایگزینهای سالم، احساس سیری طولانیتری داشته باشد.