ترجمه: یوسف صالحی
آیا تابه‌حال برای شما هم پیش آمده است که بعد از انجام دادن آزمایش خون احساس سردرد، سرگیجه، ضعف یا بی‌حالی داشته باشید؟ آیا می‌دانید که داشتن تغذیه مناسب بعد از انجام آزمایش خون به اندازه داشتن تغذیه مناسب قبل از انجام آن اهمیت دارد؟ برای مثال، همان‌قدر که به همه افراد توصیه می‌شود که قبل از انجام آزمایش خون حتما آب ساده و کافی مصرف کنند، به همان اندازه هم توصیه می‌شود که حتما بلافاصله بعد از انجام آزمایش خون حداقل ۱-۲ لیوان آب ساده نوشیده شود. فرایند خون‌گیری هرچقدر هم که محدود و مختصر باشد، می‌تواند بدن را با کم‌آبی و عوارض ناشی از آن مانند سرگیجه، حالت تهوع و سردرد مواجه کند. در ادامه، به رایج‌ترین پرسش‌های تغذیه‌ای مربوط به بعد از آزمایش خون پاسخ خواهیم داد.
1. چند دقیقه بعد از انجام آزمایش خون می‌توانیم غذا بخوریم؟
این یکی از رایج‌ترین پرسش‌ها درباره تغذیه بعد از آزمایش خون است. توجه داشته باشید که تقریبا بیشتر افراد بلافاصله پس از آزمایش‌های مختلف می‌توانند هر خوراکی دلخواهی را مصرف کنند. اما اگر احساس سرگیجه دارید، بهتر است که ناشتایی خود را با یک لیوان آب و یک خوراکی شیرین تازه و طبیعی مانند موز یا خرما باز کنید. به یاد داشته باشید که اگر قرار است آزمایش شما بعد از ۱-۲ ساعت تکرار شود باید درباره نوع خوراکی مصرفی با پزشک یا مسئول آزمایشگاه مشورت کنید. گاهی برای انجام دادن بعضی از تست‌های مربوط به قند خون در دوران بارداری نیاز است که بین دو آزمایش از خوراکی‌های خاصی استفاده شود.
2. اگر بعد از آزمایش خون سرگیجه داشتیم، چکار کنیم؟
اگر جزو آن گروه از کسانی هستید که بلافاصله بعد از آزمایش خون دچار سرگیجه‌های شدید یا حتی عدم تعادل در ایستادن می‌شوید، بهتر است که بعد از آزمایش چند دقیقه بنشینید یا حتی روی تخت آزمایشگاه دراز بکشید. بعد از آن هم می‌توانید ناشتایی خود را با یک نوشیدنی حاوی الکترولیت مانند انواع نوشیدنی‌های ورزشی باز کنید. پس از نوشیدن آب، مصرف یک لقمه کوچک نان و پنیر و گردو، یک عدد موز کوچک همراه با یک قاشق مرباخوری کره بادام زمینی، یک عدد سیب کوچک همراه با یک قاشق مرباخوری عسل یا 3 عدد خرما همراه با یک عدد گردو برای شما مفید خواهد بود. به همه کسانی که بعد از آزمایش خون دچار سرگیجه شدید می‌شوند، توصیه می‌شود که از انجام دادن فعالیت‌های فیزیکی سنگین تا حدود ۲۴ ساعت بعد از آزمایش خون خودداری کند.
3. آیا بعد از آزمایش خون می‌توانیم قهوه بنوشیم یا ورزش کنیم؟
انجام ورزش‌های نیمه‌حرفه‌ای تا حرفه‌ای بلافاصله بعد از آزمایش خون یا حتی در بسیاری از موارد تا ۲۴ ساعت بعد از آن توصیه نمی‌شود. بهتر است که تا حدود ۱۲ ساعت بعد از آزمایش خون از مصرف قهوه، چای غلیظ یا انواع نوشیدنی‌های کافئین‌دار هم پرهیز کنید، زیرا بدن در این شرایط در معرض کم‌آبی قرار دارد. مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند باعث تشدید کم‌آبی بدن شود. بهترین کار برای پیشگیری از کم‌آبی بدن بعد از آزمایش خون، مصرف آب ساده و کافی است.
4. اگر بعد از آزمایش خون غذا نخوریم، چه اتفاقی می‌افتد؟
معمولا برای انجام بیشتر آزمایش‌های خون به ناشتایی ۸ تا ۱۲ ساعته نیاز است. حالا اگر شما بعد از آزمایش خون همچنان از مصرف غذا خودداری کنید، ممکن است که با نوسانات شدید قند خون، سرگیجه، خستگی مزمن، سردرد، ضعف شدید و حتی تاری دید مواجه شوید. بنابراین، حتی اگر جزو آن گروه از کسانی هستید که بعد از آزمایش خون دچار حالت تهوع می‌شوند، باز هم مصرف یک میان‌وعده سبک و ساده می‌تواند برای شما مفید باشد.
5. بهترین خوراکی‌ها برای بعد از آزمایش خون کدامند؟
زمانی که آزمایش خون می‌دهید، باید تا ۲۴ ساعت بعد از آزمایش مصرف چهار گروه از خوراکی‌ها را در برنامه غذایی خود داشته باشید. گروه اول همان خوراکی‌های سرشار از آهن گیاهی و حیوانی هستند. همه گوشت‌های کم‌چرب یا بدون چربی، لبنیات کم‌چرب، حبوبات، سبزی‌های سبزبرگ تیره، غلات غنی‌شده با آهن و تخم‌مرغ می‌توانند از این نظر مناسب باشند. گروه دوم نیز خوراکی‌های سرشار از ویتامین C هستند که به جذب بهتر آهن در خون کمک می‌کنند. مرکبات، فلفل دلمه‌ای، کیوی، گوجه فرنگی و توت فرنگی مقادیر زیادی از این ویتامین را در خود جای داده‌اند. گروه سوم هم به خوراکی‌های سرشار از پروتئین و کربوهیدرات اختصاص دارد. این خوراکی‌ها می‌توانند به بازیابی انرژی بدن بعد از آزمایش خون کمک کنند. کره بادام زمینی و یک تکه نان تست سبوس‌دار، انواع مغزهای خام (مخصوصا بادام و گردو)، پنیر کم‌چرب و یک تکه نان سبوس‌دار یا سینه مرغ همراه با یک تکه نان سبوس‌دار می‌توانند ترکیب مناسبی از پروتئین و کربوهیدرات باشند. درنهایت به همه کسانی که آزمایش خون می‌دهند، توصیه می‌شود که خوراکی‌های سرشار از ویتامین B12 را هم در برنامه غذایی ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده خود داشته باشند زیرا این خوراکی‌ها به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند. تخم‌مرغ، انواع لبنیات و همه گوشت‌ها یا منابع غذایی حیوانی سرشار از ویتامین B12 هستند.
منبع:WebMD