ترجمه: محمدمهدی فخاری
اکنون که نوجوانان از دستگاه‌های مختلفی مانند تلفن، تبلت، لپ‌تاپ و تلویزیون برای تماشای برنامه‌ها و رسانه‌ها استفاده می‌کنند، نظارت بر محتوای تماشا شده برای والدین روز به روز سخت‌تر می‌شود. با این حال، تلاش هماهنگ برای تماشای برنامه‌های مورد علاقه با فرزند نوجوان می‌تواند نتایج چشمگیری داشته باشد. «تلاش هماهنگ» به این معنا است که والدین به‌طور آگاهانه و برنامه‌ریزی‌شده زمانی را برای تماشای تلویزیون با فرزندشان اختصاص دهند. یعنی نه‌تنها به‌صورت تصادفی کنار او بنشینند، بلکه با قصد مشخصی این کار را انجام دهند تا بتوانند گفت‌وگو کنند، نظارت داشته باشند و از این فرصت برای تقویت رابطه و انتقال ارزش‌های موردنظرشان استفاده کنند.
این امر نه‌تنها می‌تواند رابطه شما را با فرزندتان مستحکم‌تر کند، بلکه در زمانی که او کمتر به شما اعتماد می‌کند، تماشای برنامه‌ها با هم می‌تواند زمینه‌ساز گفت‌وگوهایی در مورد موضوعات دشوار شود؛ مسائلی که ممکن است فرزندتان در غیر این صورت تمایلی به بحث درباره آن‌ها با شما نداشته باشد. همچنین، صحبت در مورد آنچه که تماشا می‌کنید، حتی اگر محتوای آن به مذاق شما خوش نیاید، فرصتی فراهم می‌آورد تا پیام‌های رسانه‌ای که برخلاف ارزش‌هایی است که می‌خواهید به فرزندتان انتقال دهید، شناسایی و تصحیح کنید. نکته کلیدی در تبدیل زمان صرف شده با صفحه نمایش به زمان با کیفیت، توجه به این جزئیات است.
نقش تماشای تلویزیون در ایجاد گفت‌وگو با نوجوانان
وقتی کودکان وارد مدرسه می‌شوند، اغلب اعتمادشان به والدین کمتر می‌شود؛ دقیقا زمانی که مسائل هویتی، روابط دوستانه و فشار همسالان شدت می‌گیرد. در همین دوره، برنامه‌های تلویزیونی و سایر رسانه‌ها می‌توانند تاثیر زیادی بر آن‌ها بگذارند.
کاترین اشتاینر-ادیر، روانشناس بالینی و نویسنده کتاب The Big Disconnect، معتقد است که دوران اول دبیرستان، زمان مناسبی برای تماشای تلویزیون همراه با فرزندان است. او می‌گوید: «این کار به شما کمک می‌کند تا الگوهای فرهنگی که نوجوانان در حال شکل‌دهی به آن‌ها هستند را بشناسید. چالش این است که در حین تماشا، بدون برخورد شدید، ترساندن یا محکوم‌کردن، درباره محتوا صحبت کنید. شما نمی‌توانید دنیای اطراف فرزندتان را شیطانی جلوه دهید، اما می‌توانید به او یاد دهید که ارزش‌ها و پیام‌های رسانه‌ای را تحلیل کند.»
او تاکید می‌کند که نوجوانان، امروزه بسیاری از این مباحث را در مدرسه با هم مطرح می‌کنند، اما گفت‌وگو درباره آن‌ها در محیط خانه نیز ضروری است. والدین با همراهی فرزندان در تماشای برنامه‌های موردعلاقه‌شان می‌توانند فرصت‌هایی ارزشمند برای برقراری ارتباط و درک بهتر دنیای نوجوانان خود ایجاد کنند.
تلویزیون، پلی برای گفت‌وگوهای دشوار با نوجوانان
تماشای برنامه‌های تلویزیونی و بحث درباره موضوعات آن‌ها، می‌تواند نقش مهمی در ارتباط والدین با فرزندان ایفا کند، به‌ویژه زمانی که مسائل حساس و چالش‌برانگیز مطرح می‌شوند. دکتر متیو راس، روانشناس بالینی، می‌گوید که اگر کودکان و نوجوانان تجربه تماشای محتوای دشوار یا ناراحت‌کننده را در کنار والدین داشته باشند و سپس درباره آن صحبت کنند، در مواجهه با مشکلات مشابه در زندگی واقعی، احتمال بیشتری دارد که به والدینشان مراجعه کنند.
راس توضیح می‌دهد: «وقتی کودکان درباره موضوعات بسیار حساس و شخصی صحبت می‌کنند، گاهی راحت‌تر است که آن را به شکل سوم شخص و از طریق یک شخصیت داستانی مطرح کنند. در چنین شرایطی، آن‌ها ممکن است ابتدا درباره یک شخصیت تلویزیونی صحبت کنند و سپس، به‌تدریج، بحث را به تجربه‌های شخصی خودشان مرتبط سازند.»
نقش رسانه در آماده‌سازی ذهنی
او می‌افزاید: «اگر والدین قبلاً درباره مسائلی مانند تصویر بدنی تحریف‌شده یا فشارهای اجتماعی از طریق برنامه‌های تلویزیونی گفت‌وگو کرده باشند، نوجوانان در صورت مواجهه با این مشکلات در زندگی واقعی، احساس می‌کنند که والدینشان درک درستی از موضوع دارند و راحت‌تر با آن‌ها صحبت می‌کنند.»
همراهی والدین در تماشای رسانه‌ها نه‌تنها به تقویت رابطه با فرزندان کمک می‌کند، بلکه آن‌ها را برای گفت‌وگو درباره چالش‌های زندگی آماده‌تر می‌سازد.
کنترل آسیب در مواجهه با محتوای حساس
دکتر متیو راس، روانشناس بالینی، می‌گوید: «اگر نگران پیام‌هایی درباره نژاد، قومیت، جنسیت یا هویت هستید، تماشای برنامه‌ها همراه با فرزندتان به شما این فرصت را می‌دهد که درباره این موضوعات گفت‌وگو کنید و برداشت‌های نادرست را اصلاح کنید.»
برخی برنامه‌ها می‌توانند برای برخی نوجوانان آسیب‌زا باشند. دکتر پیتر فاوستینو، روانشناس مدرسه، معتقد است که والدین باید بدانند فرزندشان چه محتوایی را دنبال می‌کند. او می‌گوید: «برخی نوجوانان که با استرس، تروما یا مشکلات روانی مواجه هستند، ممکن است تحت‌تاثیر محتواهایی مانند خشونت، خودکشی، دگرکشی و... قرار بگیرند. این دسته از افراد یا نباید این برنامه‌ها را ببینند یا باید تحت‌نظر والدین آن‌ها را تماشا کنند.»
فاوستینو توصیه نمی‌کند که والدین نوجوانان را از تماشای محتوای پرمخاطب منع کنند، زیرا این کار ممکن است فرصت گفت‌وگو را از بین ببرد. او می‌گوید: «بهتر است والدین با فرزندانشان درباره علاقه‌شان به این برنامه‌ها صحبت کنند و سوالاتی بپرسند که دلیل این علاقه را مشخص کند.»
تشخیص تفاوت در نگرش نوجوانان
دکتر پیتر فاوستینو تاکید می‌کند که مهم است تفاوت بین یک نوجوان که صرفاً به‌دلیل محبوبیت یک برنامه آن را تماشا می‌کند و نوجوانی که با محتوای آن همذات‌پنداری دارد، تشخیص داده شود. «اگر کودکی بگوید همه این برنامه را می‌بینند، پس من هم می‌خواهم تماشا کنم، این موضوع با نوجوانی که می‌گوید احساس می‌کنم این برنامه راهی برای حل مشکلاتم است، کاملاً متفاوت است. در چنین شرایطی، والدین باید برداشت‌های نادرست را اصلاح کنند.» همراهی والدین با فرزندان در تماشای برنامه‌های تلویزیونی می‌تواند از تاثیرات منفی جلوگیری کند و زمینه‌ای برای گفت‌وگوی سازنده فراهم آورد.
منبع: childmind.org