اکنون پژوهشگران آمریکایی در دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیه‌گو می‌گویند ممکن است این افزایش تا حدی مربوط به سمی به نام کولی‌باکتین باشد که به‌وسیله گونه‌های خاصی از باکتری ای کولای و سایر باکتری‌ها ساخته می‌شود.

این پژوهشگران که یافته‌هایشان را این هفته در ژورنال Nature منتشر کرده‌اند، ارتباطی قوی میان این سم آسیب‌رسان به DNA و سرطان روده بزرگ در میان بیماران جوان‌تر یافته‌اند.

این پژوهشگران نمونه‌های بافتی نزدیک به ۱۰۰۰ بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ را در چهار قاره تجزیه‌وتحلیل کردند. آنها دریافتند که اکثر آنها سرطان‌هایی با جهش‌هایی داشتند که نشان‌دهنده مواجهه قبلی با سم کولی‌باکتین بود.

لودمیل الکساندروف، سرپرست این بررسی و نویسنده اصلی مقاله می‌گوید: «سم کولی‌باکتین در واقع سلاحی است که این باکتری برای مبارزه با سایر باکتری‌ها و دفاع از خود در به کار می‌برد.»

یافته‌های این بررسی نشان داد که افراد زیر ۴۰ سال مبتلا به سرطان روده بزرگ زودرس به طور شگفت‌آوری سه تا پنج برابر بیشتر از افراد ۷۰ ساله و بالاتر، احتمال ابتلا به این جهش‌های ژنتیکی را دارند.

نظریه موجود این است که در برخی افراد، این سلاح باکتریایی - که به اصطلاح فنی یک سم ژنتیکی یا ژنوتوکسین است - می‌تواند بر سلول‌های روده تاثیر بگذارد و جهش‌هایی را در آنها ایجاد کند که آنها را در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار می‌دهد.

بر اساس یافته‌های این بررسی این قرارگیری در معرض این سم باکتریایی در دوران کودکی رخ می‌دهد و اثرات آن سال‌ها بعد بروز می‌کند.

الکساندروف می‌گوید: «تخمین ما این است که این اتفاق در ۱۰ سال اول زندگی رخ می‌دهد؛ بنابراین اگر این جهش در سلول‌های روده بزرگ شما در ۵ سالگی رخ دهد، ۲۰ تا ۳۰ سال زودتر از زمان معمول به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوید.»

گرچه یافته‌های این بررسی ارتباطی قوی میان کولی‌باکتین و سرطان روده بزرگ را نشان می‌دهد، اما این داده‌ها نمی‌توانند ثابت کنند که کولی‌باکتین باعث شده است که این بیماران در سنین پایین‌تر به سرطان مبتلا شوند و پژوهشگران ین حوزه انتظار ندارند که ای ‌کولای یا هر میکروب منفرد دیگری، کلید اصلی افزایش سرطان روده بزرگ باشد.

کارشناسان می‌گویند اینکه افزایش موارد سرطان بزرگ را صرفاً به یک علت نسبت دهیم، بیش از حد ساده‌انگارانه است. درست‌تر است این است که بگوییم که کولی‌باکتین - نه فقط به‌وسیله ای کولای بلکه به‌وسیله باکتری‌های دیگر هم تولید می‌شود - یک عامل در میان عوامل بسیار دیگر مربوط به میکروبیوم (باکتری‌های زنده موجود در روده‌های ما) است که برخی از افراد را در مسیر دچار شدن به سرطان قرار می‌دهد.

چه چیزی باعث ایجاد یک سم آسیب‌رسان به DNA می‌شود؟
این بررسی سرنخ جدیدی در مورد افزایش شیوع سرطان روده بزرگ در میان بزرگسالان جوان است. دانشمندان معتقدند که برخی از عوامل محیطی، از جمله رژیم غذایی، سبک زندگی بی‌تحرک، دارو‌ها و غیره، این افزایش شدید را ایجاد کرده‌اند.

این عوامل به نوبه خود می‌توانند اثرات پایین‌دستی بر میکروب‌های روده ما مانند ای‌ کولای داشته باشند.

خانواده میکروب‌هایی که ای کولای به آنها تعلق دارد، در واقع شایع‌ترین نوع باکتری در روده شما از مراحل بسیار اولیه زندگی است. حدود 20 تا 30 درصد از مردم دارای گونه‌هایی از ای کولای هستند که می‌توانند این سم را بسازند، اما این بدان معنا نیست که آنها لزوماً «اثرات زیان‌بار» دارند.

به‌عبارت‌دیگر این یک عامل عفونی جدید نیست که به سادگی با حذف کردن آن مشکلات حل شود.

نکته جالب دیگر این است که همه افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ این نشانه‌های جهش‌های مرتبط با سم کولی‌باکتین را ندارند.

دانشمندان می‌گویند چیزی وجود دارد که باکتری‌ها را به این رفتار تحریک می‌کند، شاید به آنها مزیتی برای رشد بیشتر می‌دهد. اما اینکه چه چیزی این به اصطلاح سلاح میکروبی یا استقرار آن را تحریک می‌کند، دقیقاً معلوم نیست، اما باید عوامل محیطی را در نظر گرفت. به گفته آنها برخی از ای‌ کولای‌هایی که سم کولی‌باکتین را تولید می‌کنند، تحت‌تاثیر رژیم غذایی، التهاب و دارو قرار می‌گیرند.

کارشناسان می‌گویند یافته‌های این بررسی جدید از این لحاظ اهمیت دارد که یافته‌های پژوهش‌های اولیه پیش‌بالینی در حیوانات را با یافته‌ها در «انسان‌های واقعی» پیوند می‌دهد و راه‌های جدیدی را برای پژوهش‌ها در آینده باز می‌کند.

بررسی‌های انجام‌شده در حیوانات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض سم کولی‌باکتین می‌تواند تحریک‌کننده ایجاد سرطان باشد. برای مثال حذف کردن منطقه ژنتیکی مسئول تولید این سم در باکتری‌های ای‌ کولای می‌تواند توانایی این باکتری‌ها در ایجاد سرطان در حیوانات را از بین ببرد. همچنین خوراندن مقدار بیشتر یا کمتر فیبرهای خوراکی به این حیوانات می‌تواند بر رشد تومور تاثیر داشته باشد. این بررسی‌های آزمایشگاهی درباره کولی‌باکتین همچنین نشان داده‌اند که متوقف کردن التهاب می‌تواند در جلوگیری از سرطان نقش داشته باشد.

مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و تغذیه، می‌توانند در این امر نقش داشته باشند
این پژوهشگران ژنوم سرطان را از بیماران در سراسر جهان توالی‌یابی کردند، الکساندروف می‌گویند جهش‌های ناشی از کولی‌باکتین در ساکنان مناطق «روستایی و غیرصنعتی‌تر» آفریقا و آسیا در واقع بسیار نادر هستند، درحالی‌که در ساکنان آمریکا و اروپای غربی بیشتر دیده می‌شوند.
این شواهد، همراه با یافته‌هایی که نشان سرطان روده بزرگ با قرار گرفتن در معرض غذاهای فوق فراوری شده در دوران کودکی است ارتباط دارد، فرضیه‌های متعددی را درباره ایجاد سرطان روده بزرگ مطرح کرده است.
از جمله عواملی که ممکن است در زمینه‌سازی برای این سرطان نقش داشته باشند، نحوه تولد (سزارین در برابر زایمان طبیعی)، تغذیه با شیر مادر، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در اوائل زندگی و نوع تغذیه (برای مثال اینکه آیا کودکان با غذاهای فوق فراوری‌شده تغذیه شده‌اند یا نه) هستند.
همه این عوامل به طور قابل‌توجهی بر میکروبیوم یا میکروب‌های طبیعی زنده روده تاثیر می‌گذارند و شواهدی وجود دارد که ممکن است باکتری‌های تولیدکننده کولی‌باکتین هم تاثیر بگذارند، اما لازم است در آینده هر یک از این عوامل به دقت مورد بررسی قرار گیرند.
امیدواری این است در نهایت بتوان میکروب‌هایی را پیدا کرد که نقش «نشانگر زیستی» را برای شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا به ضایعات پیش‌ - سرطانی قرار دارند و شاید بتوان داروهایی را طراحی کرد که سمومی مانند کولی‌باکتین را هدف قرار دهند تا با اثرات مضر آنها مقابله کنند.
منبع: NPR