ترجمه: یوسف صالحی
دوش گرفتن یا حمام کردن در ساعات شب همیشه فواید زیادی دارد، ازجمله ایجاد حس آرامش و پاکسازی بدن از عناصر آلرژی‌زا، ذرات تعریق و چربی‌هایی که در طول روز روی پوست نشسته‌اند. در ضمن، گرمای آب به تسکین استرس و تنش کمک می‌کند و بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که دوش گرفتن با آب گرم قبل از خواب شبانه به بهبود کیفیت خواب کمک می‌رساند. اما اگر کسی بعد از دوش گرفتن تصمیم بگیرد که با موهای خیس به رختخواب برود، باز هم از فواید این کار بهره‌مند خواهد شد یا این‌که به سلامتی موهای خودش آسیب خواهد رساند؟
آیا خوابیدن با موهای خیس اشتباه و مضر است؟
دکتر دندی انگلمان، متخصص پوست‌ومو در شهر نیویورک می‌گوید که قرار گرفتن موهای خیس روی بالش خطر رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها را افزایش می‌دهد. چنین اتفاقی نه‌تنها برای سلامتی پوست و موها مضر است، بلکه می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف و همچنین پخش شدن آنها را افزایش بدهد. به‌گفته وی، «خوابیدن با موهای خیس، بستر گرم و مرطوبی فراهم می‌سازد که شرایط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها و زنده ماندن آنها به‌وجود می‌آورد و همین اتفاق می‌تواند باعث شکل‌گیری بیماری‌های مختلف در سطح پوست سر و دیگر قسمت‌های بدن شود. بنابراین هرگز با موهای خیس به رختخواب نروید.»
خوابیدن با موهای خیس چه عوارضی دارد؟
خوابیدن با موهای خیس برای پوست، مو و سلامت عمومی بدن مضر است و ضرورت شستن روبالشی‌ها را هم شدیدا بیشتر می‌کند. در ادامه با جزئیات بیشتری درباره همه این پیامدهای مضر آشنا خواهیم شد.
۱. باکتری‌ها در پوست سر تجمع می‌کنند: به‌گفته دکتر انگلمان، تماس موهای خیس با بالش تجمع باکتری‌ها در ناحیه پوست سر را افزایش می‌دهد. او می‌گوید: «چون موها در این حالت مرطوب هستند و به روبالشی فشار می‌آورند، پوست سر دیگر نمی‌تواند به‌راحتی تنفس کند. پس خطر رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در این شرایط بیشتر می‌شود». این اتفاق نه‌تنها برای شما و همسرتان ناخوشایند است، بلکه خطر انتقال مشکلات باکتریایی را از فردی به فرد دیگر هم بیشتر می‌کند.
۲. ممکن است که رختخواب به کپک آلوده شود: اگر باکتری‌ها در پوست سر جمع شده باشند، به‌راحتی می‌توانند به قسمت‌های مختلف رختخواب هم منتقل شوند. درست همانند حوله‌های مرطوب، اگر روبالشی و رختخواب خیس هم به‌درستی خشک نشوند، به‌راحتی می‌توانند به بستر مناسبی برای شکل‌گیری کپک تبدیل شوند. این حالت، هم نمای ظاهری ناجور و هم بوی ناخوشایندی دارد و حتی تنفس در نزدیکی آن هم برای سلامتی شما مضر است. خوابیدن در رختخواب آلوده به کپک می‌تواند باعث شود که شما با گرفتگی بینی، قرمزی یا خارش چشم‌ها، سردرد و انواع مشکلات تنفسی بیدار شوید.
۳. احتمال تحریکات پوستی در ناحیه پوست سر بیشتر می‌شود: دکتر انگلمان می‌گوید که اگر باکتری‌ها در ناحیه پوست سر جمع شده باشند، این حالت در ادامه می‌تواند باعث شکل‌گیری بیماری در ریشه موها شود. علاوه بر این، فشار آوردن موهای خیس به روبالشی و مسدود کردن راه تنفس پوست سر یعنی این‌که احتمال فعالیت بیش‌ازحد غدد چربی هم بیشتر خواهد شد و همین می‌تواند باعث شکل‌گیری درماتیت سبورئیک شود. علائم این مشکل هم عبارتند از شوره سر، تحریکات پوستی، خارش و لکه‌های پوستی ملتهب. به‌گفته دکتر انگلمان، «مالاسزیا که باعث درماتیت سبورئیک یا شوره سر می‌شود، می‌تواند در محیط‌های گرم، مرطوب و تاریک رشد کند و تکثیر شود، درست مثل وقتی که با موهای خیس به رختخواب می‌روید». رشد مالاسزیا در بعضی موارد باعث ابتلا به عفونت می‌شود و در این حالت باید از شامپوهای درمانی بدون نسخه یا حتی داروهای تجویزی تحت‌نظر پزشک برای برطرف‌سازی این مشکل استفاده کنید.
۴. ممکن است به عفونت‌های قارچی یا باکتریایی مبتلا شوید: دکتر انگلمان می‌گوید: «فولیکولیت باکتریایی یا قارچی جزو عفونت‌های رایجی هستند که ممکن است هنگام خوابیدن با موهای خیس به آنها مبتلا شوید. در این شرایط، فولیکول مو التهاب پیدا می‌کند و علائمی مثل تحریکات پوستی، قرمزی و جوش‌های آکنه‌ای روی پوست سر نمایان می‌شوند». توجه داشته باشید که تماس مستقیم می‌تواند فولیکولیت باکتریایی یا قارچی را به همسرتان هم انتقال بدهد.
۵. ممکن است دچار جوش‌های پوستی شوید: بعضی افراد در دوران بزرگسالی هم با جوش‌های پوستی درگیر هستند که یکی از علت‌هایش می‌تواند همین به رختخواب رفتن با موهای خیس باشد. حتی اگر هر شب پوست صورت خودتان را به‌درستی بشویید اما از روبالشی تمیز استفاده نکنید، تجمع باکتری‌ها در بافت روبالشی به سلامتی پوست شما آسیب خواهد رساند. معمولا پوست صورت در ساعات خواب شبانه با روبالشی تماس پیدا می‌کند و درنتیجه اگر روبالشی آلوده باشد، احتمال تحریکات پوستی و شکل‌گیری جوش‌های آکنه‌ای هم افزایش می‌یابد. دکتر انگلمان تاکید می‌کند که «هرگونه تماس پوستی با روبالشی آلوده (مثل وقتی که به پهلو می‌خوابید)، می‌تواند باعث شکل‌گیری جوش‌های آکنه‌ای قارچی شود.»
هر چندوقت یک‌بار باید روبالشی را بشوییم؟
حتی اگر با موهای خیس هم به رختخواب نروید، ذرات باکتری، تعریق، چربی و سلول‌های پوستی مرده به‌مرور زمان در روبالشی و دیگر قسمت‌های رختخواب جمع می‌شوند. بعضی از مراجع بهداشتی می‌گویند که روبالشی و ملافه‌ها باید هر دو هفته یک‌بار شسته شوند، اما بسیاری از متخصصان می‌گویند که این کار حداقل باید یک‌بار در هر هفته انجام بگیرد تا از بروز جوش‌های پوستی و تشدید مشکلاتی مانند آلرژی و آسم جلوگیری کرده باشید.
علاوه‌بر این، اگر از محصولات خاصی برای روبالشی و ملافه‌ها استفاده می‌کنید که دارای دستورالعمل‌های خاصی برای شست‌وشو هستند، حتما این نکات را در نظر بگیرید و همیشه هم از آب داغ لباس‌شویی برای شستن روبالشی و ملافه‌ها کمک بگیرید. متخصصان می‌گویند که بهتر است بالش‌های قابل شست‌وشو تهیه کنید تا بتوانید خود بالش‌ها را هم هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار بشویید. اگر به هر دلیلی مرتبا با موهای خیس می‌خوابید، باید دفعات شستن بالش‌های قابل شست‌وشو را خیلی زیاد کنید تا مانع از رشد باکتری‌ها شوید.
خشک نکردن موها قبل از خواب شبانه دیگر چه پیامدهای منفی و مضری دارد؟
به‌گفته دکتر انگلمان، «موها از پروتئین‌های خاصی به نام کراتین ساخته شده‌اند و وقتی که موها خیس می‌شوند، کراتین هم پیوندهای هیدروژنی ضعیف‌تری ایجاد می‌کند. این حالت آسیب‌پذیری موها را افزایش می‌دهد. وقتی که موها در این حالت آسیب‌پذیر قرار دارند، خوابیدن با موهای خیس به‌دلیل اصطکاک موها با بالش می‌تواند باعث شکستگی و آسیب‌دیدگی آنها شود». بنابراین حتی اگر برای باز کردن گره‌های مو قبل از خواب شبانه هم تلاش کرده باشید اما با موهای خیس به رختخواب روید، قطعا یکی از بدترین کارها را برای سلامتی موهای خودتان انجام داده‌اید، مخصوصا اگر موهای شما مستعد آسیب‌پذیری باشند.
بعضی افراد هم از اکستنشن مو استفاده می‌کنند و قبل از خواب شبانه به خشک کردن این اکستنشن مو توجه ندارند، درحالی که خوابیدن با اکستنشن موی خیس‌شده قطعا اشتباه است. کسانی که این نکته را جدی نمی‌گیرند، باعث گره خوردن ریشه موها می‌شوند، به سلامتی موهای طبیعی بیشتر آسیب می‌رسانند و درنهایت جداسازی اکستنشن مو را به کار دشوار و دردسرسازی تبدیل می‌کنند. پس اگر بخشی از اکستنشن موی شما خیس شده است، حتما این قسمت خیس‌شده را قبل از خواب شبانه به‌خوبی خشک کنید.
منبع: ریدرز دایجست/ ژانویه 2024