سپید

به گزارش سپیدآنلاین به نقل از ایرنا، نشست «بررسی ابعاد فقهی و علمی مهندسی ژنتیک» روز چهارشنبه با حضور استادان حوزه و دانشگاه در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری انجمن علمی ژنتیک جمهوری اسلامی ایران و انجمن علمی بیوتکنولوژی ایران برگزار شد.
منصور امیدی در این نشست گفت: برخی ممکن است تصور کنند تغییری که در اصلاح ژنتیک راجع به آن صحبت می‌کنیم امری جدید یا مصنوعی است اما این فرایندها حتی انتقال ژن از طریق باکتری‌ها از ابتدا در طبیعت انجام می شده است.
وی افزود: صدها سال است که داریم گندم را اصلاح ژنتیک می‌کنیم. ولی در روش‌های سنتی مثلا طی یک دوره 10 ساله یا بیشتر، صدها ژن را به گندم منتقل کردیم تا ژن مقاومت به زنگ زرد حاصل شود. اما در دوره جدید دقیقا همان یک ژن را می‌شناسیم و بر می‌داریم و در مدت کمتر و دقت بالاتر در گندمی که مد نظر ماست قرار می‌دهیم.
امیدی اضافه کرد: اما چرا ما به این ظرفیت نیاز داریم؟ زیرا در فاصله کوتاه 35 سال آینده یعنی سال 2050، جمعیت زمین به 9.2 میلیارد نفر می‌رسد و شرایط تغذیه دنیا تغییر می‌کند. در داخل کشور ما نیز نظام در حال برنامه‌ریزی برای جمعیت 150 میلیون نفری است حالا آنکه همین الان در تامین غذا کاملا وابسته هستیم. دیگر اینکه تغییر اقلیم در هشت سال گذشته، هشت دهم درجه جهان را گرمتر کرده است و وضعیت گرمایش و بحران آب در کشور ما بیش از نقاط دیگر جهان است.
استاد دانشگاه تهران تاکید کرد: ما در آینده بسیاری از داشته‌های طبیعی‌ فعلی چیزی نخواهیم داشت. بیوتکنولوژی یک فناوری کم‌هزینه برای مقابله با این شرایط است و تغییرات ژنتیک یک روند طبیعی است. تا کنون نیز استفاده از ظرفیت این فناوری آگاهانه و در چارچوب قوانین حاکم بر موجود زنده، و هدف‌دار و مشخص و با دقت کاملا بالا صورت گرفته است.
وی با با تاکید بر اینکه اثرات سویی که معدود افراد در رسانه‌ها (و نه مجامع علمی) از تغییر ژنتیک می‌گویند و سرطان زایی و قطع نسل را به محصولات مهندسی ژنتیک نسبت می‌دهند اساسا به لحاظ ماهیت این محصولات امکان ندارد که چنین آثاری پذیرفته شود.
امیدی گفت: این جنجال‌ها ریشه سیاسی و اقتصادی دارد. ملاحظات واقعی که در حوزه پیامدهای گیاهان تراریخته داریم اصلا در این راستا نیست. اینکه مطرح شد در علم تا چه حد می‌تواند این امر را تبیین کند، باید بگویم 100 درصد این فرایند در یک ساختار روشن علمی رخ می‌دهد و علم می‌تواند روند آن را از صفر تا صد توضیح بدهد و مسلما دستاوردهای دقیقی دارد.
تغییر ژنتیک، عوارض اصلاح کلاسیک را ندارد
بهاره زارع، پژوهشگر پژوهشگاه ملی زیست فناوری و مهندسی ژنتیک، گفت: در اصلاح کلاسیک هزاران ژن ناخواسته منتقل می‌شدند و به همین دلیل نتایج ناخواسته آن معضل اصلی بود ولی امروز با مهندسی ژنتیک می‌توانیم دقیقا همان ژن مورد نیاز را منتقل کنیم و نتایج کار کاملا قابل پیش‌بینی شده است.
وی افزود: اینکه می‌گویند تراریخته و مهندسی ژنتیک به نوعی تصرف در طبیعت است و مصنوعی است و ممکن است صفت ناخواسته‌ای ایجاد کند، از اساس غلط است.
وی گفت: ژنی که منتقل می‌شود هم بخشی از طبیعت بوده چطور مصنوعی باشد. اگر قرار بود سرطان‌زا باشد آن گندم و موز وحشی که منبع ژن انتقالی است نیز باید سرطان زا باشد حال آنکه قبلا هم در زنجیره غذایی انسان بوده است.
زارغ افزود: حتی انتقال ژن از طریق باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها هم فرایندی طبیعی است که قبلا در طبیعت هم رخ می‌داده است. بنابراین ژن خودش بخشی از طبیعت است که ما آن را کشف و منتقل می‌کنیم، مکانیزم‌های انتقال هم کاملا طبیعی است و اینکه در برخی رسانه‌ها نشان می‌دهند که سرنگ استفاده می‌کنند و چیزهای وحشتناک نشان می‌دهند صحت ندارد. البته خیلی از شبهاتی هم که مطرح می‌شود به این خاطر است که شخص درک علمی نسبت به ماهیت ژن ندارد.