از احتکار و قاچاق تا گرانفروشی ماسک
استفاده از ماسک اجباری است و قیمت مصوب ماسکهای ۳ لایه ۱۵۰۰ تومان اعلام شده است، اما ماسکی که در سطح عرضه بخصوص در داروخانهها و مراکز فروشگاهی و تجهیزات پزشکی به مردم فروخته میشود بین ۳ تا ۵ هزار تومان است؛ حال این سوال وجود دارد که آیا در شرایط سخت اقتصادی بسیاری از مردم بهویژه اقشار متوسط و ضعیف توانایی تهیه و استفاده از ماسک با این قیمت را دارند؟
نرخـت چنـد؟
25 July 2020 ساعت: 08:7
25 July 2020 ساعت: 08:7
استفاده از ماسک اجباری است و قیمت مصوب ماسکهای ۳ لایه ۱۵۰۰ تومان اعلام شده است، اما ماسکی که در سطح عرضه بخصوص در داروخانهها و مراکز فروشگاهی و تجهیزات پزشکی به مردم فروخته میشود بین ۳ تا ۵ هزار تومان است؛ حال این سوال وجود دارد که آیا در شرایط سخت اقتصادی بسیاری از مردم بهویژه اقشار متوسط و ضعیف توانایی تهیه و استفاده از ماسک با این قیمت را دارند؟
به گزارش سپید، بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت بهترین راه پیشگیری از ابتلا به کرونا استفاده از ماسک است و این وسیله میتواند 70 تا 90 درصد از ابتلا افراد به بیماری جلوگیری کند. ازاینرو استفاده از ماسک در بیشتر نقاط جهان اجباری شده و در کشور ما نیز از 15 تیرماه استفاده از آن در مراکز عمومی و ادارت اجباری شده است، اما امروز این کالای ضروری ۲ تا ۳ برابر قیمت اصلی به مردم عرضه میشود. چند روز پیش بود که محمدرضا شانهساز، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در نامهای به حسین مدرسخیابانی، سرپرست وزارت صمت درباره کمبود ماسک و مواد اولیه و لزوم کاهش قیمت هشدار داد و نوشت: «در هفتههای اخیر به دلیل عدم تامین مواد اولیه ماسکهای پزشکی، چند نرخی بودن این محصولات و عدم ساماندهی مناسب شبکه توزیع آنها برخی از مراکز درمانی یا مناطق با کمبود ماسک روبهرو شدهاند.»
وی افزود: «مستدعی است با توجه به وظیفه ذاتی سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان وزارت صمت و دستور اخیر رئیسجمهور مبنی بر تعدیل قیمتها در تاریخ ۱۷ تیرماه مسئولیت نرخگذاری، توزیع و عرضه ماسکهای پزشکی در سطح جامعه و همچنین در داروخانههای سراسر کشور و در دسترس بودن این محصولات با حداقل قیمت مدنظر قرار گیرد. همچنین با توجه به شبهات مطرح شده در خصوص احتمال گرانفروشی و لزوم اعمال نظارت بر قیمت انواع ماسک در کلیه اماکن و اجمله داروخانهها این سازمان آماده همکاری نزدیک با سازمان تعزیرات حکومتی در این امر مهم است.»
وی افزود: «وزارت بهداشت معتقد است خود نظارت لازم را انجام میدهد، اما هنوز مدیریتی در قیمت ماسک فروخته شده در داروخانهها اعمال نشده و همین موضوع مردم را با مشکلات متعددی روبهرو ساخته است.» رئیس سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در رابطه با دپوی 18 میلیون ماسک در کشور نیز گفت: «این آمار از سوی رئیس مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت اعلام شده که ما گفتهایم لیست واحدهایی که کالا در آنها دپو شده را به ما اراده دهند.» تابش با تاکید بر اینکه اختلال در خرید ماسک از واحدهای تولیدی و عدم پرداخت بهموقع منابع آنها عاملی شده تا صدور حوالهها مختل و حتی تولیدکننده برای تامین هزینههای خود اقدام به فروش ماسک خارج از شبکه کند، اظهار داشت: «این موضوع باید مدیریت شود تا توزیع ماسک به نحو مناسبی انجام و از رضایت تولیدکننده نیز برای چرخه فعالیت به وجود آید.»
وی در پاسخ به این پرسش که چرا قیمت ماسک در واحدهای تولیدی 1300 تومان اما در داروخانهها 2300 تا 2400 تومان به فروش رسید، گفت: «باید قیمت در بحث داروخانهها رصد شده و مانع گرانفروشی آنها شد و وزارت بهداشت خود متولی این موضوع بوده و باید پاسخ دهد.»
وی در گفتوگویی با شبکه خبر در خصوص اطلاعیه این وزارتخانه مبنی بر دپوی بیش از ۱۸ میلیون ماسک در کشور، اظهار داشت: «طبق برآورد انجام شده میزان موجودی ماسک بهداشتی در کشور حدود ۱۸ تا ۳۰ میلیون عدد است و هماکنون علاوه بر تولیدات کارگاهی، صنفی و گروههای جهادی، در بخش تولیدات صنعتی، روزانه بیش از ۶ میلیون عدد ماسک تولید و عرضه میشود.»
گلپور افزود: «هنوز بخشی از ماسکهای وارداتی که در دوره تشدید کرونا وارد کشور شده، تعیین تکلیف نشده است و با وجود فرآهم شدن مقدمات کار هنوز به انبارهای ذخیره ماسک منتقل نشده اند.»
وی در خصوص ضرورت نظارت بر روند توزیع و عرضه ماسک در داروخانهها، اظهار داشت: «پیش از مصوبه هفته گذشته ستاد لجستیک مقابله با کرونای وزارت صمت، تمام فرآیند توزیع ماسک در کشور در اختیار وزارت بهداشت بود.»
گلپور افزود: «با توجه به حجم تولیدات در بخشهای مختلف صنعتی، کارگاهی، صنفی و تولیدات گروههای جهادی، مشکلی بابت تامین ماسک در کشور وجود ندارد و طبق معمول روند توزیع ادامه خواهد یافت. وی گفت: «تولیدات گروههای جهادی بهصورت مستقیم از طریق مبادی تعریف شده در بازار، ایستگاههای عرضه ماسک و مراکز مشخص توزیع میشود، اما تولیدات بخش صنعتی در اختیار وزارت بهداشت بوده و بر اساس حواله صادره از سوی آن وزارتخانه توزیع میشود.»
دبیر ستاد مقابله با کرونای وزارت صمت افزود: «پس از تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا مبنیبر الزام استفاده از ماسک در کشور، با تعریف شرایط ویژه تولید مواد اولیه و ماسک و فرآیند توزیع آن را بهصورت الکترونیکی تعریف کردیم.» گلپور اضافه کرد: «سامانه جامع تجارت داخلی مبنای اجرای این فرآیند است و روند توزیع مواد اولیه به مراکز مختلف تولیدی باید بهصورت روزانه ثبت شود و این رویه طی یک هفته اخیر عملیاتی شده و نظم خوبی در این بخش حاکم است.» گلپور ادامه داد: «به عبارتی در فرایند ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت داخلی، تولید مواد اولیه و تولید ماسک و همچنین توزیع آن از ابتدا تا انتها بهصورت سیستمی و قابل رصد در حال انجام است که با تعریف این فرآیند جلوی عرضه خارج از شبکه و حتی در مواردی که گزارش قاچاق ماسک شده بود؛ نیز گرفته شده است.» وی تصریح کرد: «طبق تعریف کار بخش کارگاهی و گروههای جهادی مسئولیت تولید و تامین و توزیع این کالا را در سطح خرده فروشی بر عهده گرفتهاند و تولیدات صنعتی که بالغ بر ۶ میلیون عدد در روز است از طریق داروخانهها و فروشگاههای زنجیرهای در سطح کشور عرضه میشود.»
گلپور افزود: «در مرحله تامین و توزیع بخش داروخانهها نیز همان شرکتهای پخش قبلی که مسئولیت کار را بر عهده داشتند طبق روال پیشین به کار خود ادامه میدهند و صرفاً در مصوبه اخیر این موضوع تاکید شده است که ماسک تحویل داده شده به هر فروشگاه زنجیرهای یا داروخانه باید حتماً اطلاعاتش در سامانه جامع تجارت داخلی ثبت شود و قیمت مصوب عرضه نیز باید حتماً رعایت شود.»
وی با بیان اینکه در حال حاضر بالغ بر ۱۰ تا ۱۱ میلیون عدد ظرفیت تولید ماسک در کشور ایجاد شده است، اعلام کرد: «قیمت مصوب ماسکهای صنعتی ۱۳۰۰ تومان است و قیمت مصوب ماسکهای کارگاهی نیز ۱۵۰۰ تومان تعیین شده است که این قیمت مصرفکننده است؛
در صورت بروز هرگونه تخلف افراد میتوانند از طریق تلفن گویای ۱۲۴ شکایت خود را اعلام کنند تا از بازرسان سازمان حمایت و بازرسان سازمانهای صمت استانها به موارد رسیدگی کنند.»
وی افزود: «تا جایی که امکان دارد باید فروش کارخانهها به این افراد واسطهگر متوقف شود و ماسک را بهطور مستقیم به دست مصرفکننده برسانیم.» شهریاری در ادامه به رونق قاچاق ماسک از کشور اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر قیمت ماسک سهلایه در کشور 1500 تومان است درحالیکه در کشورهای دیگر با قیمت 30 تا 40 سنت یعنی حدود 6 هزار تومان عرضه میشود.»
وی با بیان اینکه کانالهایی که پوشاک را به کشور قاچاق میکردند حالا در زمینه قاچاق ماسک به کشورهای همسایه بهویژه عراق و افغانستان و حتی ترکیه فعال شدهاند، گفت: «تولید روزانه ماسک در ایران بیش از 10 میلیون عدد است و در صورت تامین مواد اولیه میتوانیم خیلی زود به تولید 30 میلیون ماسک نیز برسیم. ضمنا ساخت ماشینآلات لازم برای تولید ماسک نیز در کشور در حال انجام است و تا یک سال آینده تولید ماسک با دستگاه رونق خواهد گرفت.»
به گفته نایبرییس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک، این اقدام در جهت ثبات قیمت ماسک در بازار خواهد بود و واسطهها را حذف میکند.
جهانپور افزود: «صرفاً قیمتگذاری در خصوص ماسکها، آن هم ماسکهای جراحی پزشکی برعهده سازمان غذا و دارو است.»
جهانپور گفت: «از ابتدا قیمت ماسکها اعلان عمومی شد و البته وزارت صمت و بسیج اتحادیه اصناف هم عهده دار نظارت و توزیع و تامین ماسک در جامعه هستند و قیمت مناسب را باید در اختیار داروخانهها قرار دهند.» وی افزود: «داروخانهها موظف هستند که ماسک را با قیمت مصوب عرضه کنند و درصورتیکه تخلفی دیده شود همکاران در معاونت غذا و دارو سراسر کشور با این موضوع برخورد میکنند و یا اگر گزارش مردمی از طریق سامانه تلفنی ۱۹۰ در خصوص قیمت بالای ماسک مطرح شود برخورد قانونی صورت میگیرد.» جهانپور تاکید کرد: «داروخانهها جوازی برای اینکه ماسک را گرانتر بفروشند، ندارند و این موضوع در صورت مشاهده به سازمان تعزیرات حکومتی منتقل میشود تا ماسک با قیمت مصوب در اختیار مردم قرار بگیرد.»
وی افزود: «گزارشهای میدانی حاکی است که در اغلب داروخانهها ماسک یا موجود نیست یا با قیمتی بیش از قیمتهای مصوب به صورت محدود عرضه میشود.»
وی در مورد آخرین اقدامات انجام شده در برخورد با گرانفروشان و محتکران ماسک و محلول ضد عفونیکننده، گفت: «گشتهای مشترک ویژه کنترل و برخورد با احتکار و گرانفروشی ماسک و مایع ضدعفونیکننده در سراسر کشور انجام میشود و تاکنون در استانهای آذربایجان شرقی هفت داروخانه، البرز سه داروخانه، کهگیلویه و بویراحمد سه داروخانه، اردبیل دو داروخانه و کرمانشاه، قزوین، زنجان هر کدام یک داروخانه به دلیل گرانفروشی ماسک، امتناع از عرضه و عدم حضور مسئول فنی پلمپ شده است.»
رایگانی افزود: «همچنین در استانهای تهران، سیستان و بلوچستان، اصفهان و گیلان انبارهای ماسک و محلول ضدعفونیکننده کشف و پلمپ شده شده است.»
وی تصریح کرد: «اولویت ما این است که ماسکها بلافاصله توزیع و برای متخلفان تشکیل پرونده شود و طبق هماهنگی با قوه قضائیه امیدواریم محتکران و گرانفروشان ماسک که به هموطنان ظلم میکنند به عنوان اخلالگران در نظام سلامت کشور مجازات شوند.»
وی در گفتوگو با ایسنا، افزود: «اصولا در اقتصاد وقتی رابطه عرضه با تولید بهم میخورد، در این میان عدهای میتوانند یک کالا را دچار چالش کنند و این همان مطلبی است که درباره ماسک اتفاق افتاده است.» دری اضافه کرد: «در فصل دوم مبارزه با کرونا ستاد مبارزه با کرونای کشور برای ادامه حیات اقتصادی مردم پروتکلهای خاصی را ارائه کرد. یکی از این اقدامات اجباری شدن استفاده از ماسک بود، اما معنای این دستور و پروتکل آن نبود که تولید ما متناسب با نیازمان است. زیرا اگر درصدی از مردم را که در مناطق سفید قرار دارند از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور خارج کنیم، حداقل نیمی از مردم نیاز دارند که برای پیشگیری از آلودگی به کرونا از ماسک استفاده کنند. این در حالی است که متاسفانه تولید ماسک کفاف این میزان را نمیدهد.»
دبیر انجمن داروسازان تهران ادامه داد: «در ماههای گذشته با توجه به اینکه نیاز کشور به این حد نرسیده بود و پروتکل استفاده از ماسک برای همه افراد وجود نداشت نیاز کشور مرتفع میشد، اما اکنون چالش اصلی ما در قضیه ماسک این است که تولیدکنندگان ما از مواد اولیه کافی برای تولید برخوردار نیستند یا اینکه باید مواد اولیه تولید ماسک را بر اساس تغییرات نرخ ارز و از بازاری بسیار پرنوسان تهیه کنند.» دری گفت: «یکی از مواد اولیه تولید ماسک شامل پارچه ماسک است که کارخانجاتی که برای تولید این پارچه وجود دارند، کفاف مصرف را برای تولیدکنندگان ماسک نمیدهند و اکنون پارچه را بهصورت سهمیهای به تولیدکنندگان عرضه میکنند. یکی دیگر از مواد اولیه تولید ماسک، کش و تیغه فولادی است که در حال حاضر هر سه این مواد دچار مشکل بوده و قیمت عرضه و خریدی که تولیدکننده ماسک از بازار میخرد، با قیمتی که به تولیدکننده جهت عرضه ماسک ارائه میدهند، همخوانی ندارد.»
وی تاکید کرد: «در واقع این وضعیت، تولیدکننده ماسک را به گونهای از ادامه تولید دلسرد کرده است؛ بنابراین قیمت تمامشده ماسک بیش از قیمت مصوب آن است. از طرفی هم دائما در جراید و رسانهها اعلام میشود که ماسک با قیمت ۱۵۰۰ تومان در داروخانهها موجود است. درحالیکه مسئولان ذیربط اگر برای یک داروخانه بخش خصوصی فاکتوری زدهاند که در آن درج شده که ماسک را تحویل دادهاند و داروخانه باید آن را با قیمت عرضه ۱۵۰۰ تومان بفروشد و آن داروخانه از این قیمت تخطی کرده باشد، آن را نشان دهند. آن زمان اگر داروخانه تخطی کرده باشد میتوان نام گرانفروشی بر آن گذاشت. درحالیکه صراحتا اعلام میکنم که در هیچ داروخانهای، هیچ ماسکی با قیمت تمام شده ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ تومان عرضه نشده، بلکه با قیمتهای بیش از این عرضه شده است.»
دبیر انجمن داروسازان تهران تصریح کرد: «متاسفانه در حال حاضر به واسطه نبود مواد اولیه کافی برای کارگاههای نیمهصنعتی و گران شدن مواد اولیه، دیگر به ما هم ماسکی برای توزیع در داروخانهها نمیدهند و وضعیت بهگونهای است که جلو این آب باریکه هم گرفته شده است.»
دری گفت: «مواد اولیه کافی باید به دست کارگاههای نیمهصنعتی تولیدکننده ماسک برسد و با قیمت مناسب هم باید این مواد را دریافت کنند. برخی از این کارگاهها اعلام میکنند که دیگر واقعا تولید ماسک برایمان نمیصرفد و نمیتوانیم ادامه حیات دهیم. به هر حال چالشهای ارزی هم وجود دارد و مواد اولیه بهشدت گران شده است؛ بنابراین وقتی تولیدکننده نمیتواند ماسک را به قیمت مصوب ارائه دهد، باید قیمتش را افزایش دهد و یا اینکه در شرکتش را ببندد.» دبیر انجمن داروسازان تهران افزود: «اگر میبینید که امروز داروخانهای ماسک را با قیمت ۲۰۰۰ یا ۲۵۰۰ تومان میفروشد، تقصیر داروخانه نیست. داروخانه ماسک را گرانتر میخرد و با سود ۱۰ تا ۱۵ درصد مجاز، آن را عرضه میکند.»
دری تاکید کرد: «در حال حاضر برخی توزیعکنندگان به دلیل آشوب بازار فاکتور رسمی صادر نمیکنند و اقلام را بدون فاکتور به داروخانهها میفروشند. البته تاکید میکنم که به نظر من داروخانهها به هیچ وجه حق ندارند که حتی به بهانه خدمترسانی به بیمار، بدون فاکتور رسمی ماسک را خریداری و عرضه کنند. زیرا در این صورت مشمول تعزیر قرار میگیرند.»
وی در پایان گفت: «متاسفانه در ابتدای بحبوحه کرونا دستورالعملی از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ شد که فروش ماسک در داروخانهها ممنوع شد. حال آنکه بهترین جایگاه فروش کالاهای سلامتمحور داروخانه است. ازاینرو با این اقدام جایگاه عرضه را به سمت بقالی، سوپرمارکت و کنار خیابان بردند و ماسکهایی فروخته شد که عمدتا غیراستاندارد بودند.»
با این اوصاف مشخص نیست که چه دستگاه مسئول این نابسامانی و گرانفروشی است و مردم باید همچنان گرفتار و قربانی ضعف مدیریت و ناکارآمدی سیستم توزیع و کمبودهای تولید در بخش محصولات سلامتمحور بهویژه ماسک باشند. البته به نظر میرسد دولت در راس وزارتخانههای بهداشت و صمت باید پاسخگوی گرانی ماسک و مشکلات پیش آمده باشد و هرچه سریعتر برای رفع آن تدبیری اتخاذ کند.
وی افزود: «مستدعی است با توجه به وظیفه ذاتی سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان وزارت صمت و دستور اخیر رئیسجمهور مبنی بر تعدیل قیمتها در تاریخ ۱۷ تیرماه مسئولیت نرخگذاری، توزیع و عرضه ماسکهای پزشکی در سطح جامعه و همچنین در داروخانههای سراسر کشور و در دسترس بودن این محصولات با حداقل قیمت مدنظر قرار گیرد. همچنین با توجه به شبهات مطرح شده در خصوص احتمال گرانفروشی و لزوم اعمال نظارت بر قیمت انواع ماسک در کلیه اماکن و اجمله داروخانهها این سازمان آماده همکاری نزدیک با سازمان تعزیرات حکومتی در این امر مهم است.»
وزارت بهداشت باید درباره گرانفروشی پاسخ دهد
عباس تابش، رئیس سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در گفتوگو با تسنیم ضمن تایید گرانفروشی ماسک، در خصوص نظارت وزارت صمت بر توزیع ماسک در سطح کشور، گفت: «متاسفانه در سطح داروخانهها که مرکز اصلی توزیع ماسک محسوب میشوند گرانفروشیهای زیادی گزارش شده است. برای رفع این موضوع ما با وزارت بهداشت نامهنگاریهایی را انجام دادهایم تا بازرسین وزارت صمت با رصد عملکرد داروخانهها مانع گرانفروشی ماسک شوند.»وی افزود: «وزارت بهداشت معتقد است خود نظارت لازم را انجام میدهد، اما هنوز مدیریتی در قیمت ماسک فروخته شده در داروخانهها اعمال نشده و همین موضوع مردم را با مشکلات متعددی روبهرو ساخته است.» رئیس سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در رابطه با دپوی 18 میلیون ماسک در کشور نیز گفت: «این آمار از سوی رئیس مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت اعلام شده که ما گفتهایم لیست واحدهایی که کالا در آنها دپو شده را به ما اراده دهند.» تابش با تاکید بر اینکه اختلال در خرید ماسک از واحدهای تولیدی و عدم پرداخت بهموقع منابع آنها عاملی شده تا صدور حوالهها مختل و حتی تولیدکننده برای تامین هزینههای خود اقدام به فروش ماسک خارج از شبکه کند، اظهار داشت: «این موضوع باید مدیریت شود تا توزیع ماسک به نحو مناسبی انجام و از رضایت تولیدکننده نیز برای چرخه فعالیت به وجود آید.»
وی در پاسخ به این پرسش که چرا قیمت ماسک در واحدهای تولیدی 1300 تومان اما در داروخانهها 2300 تا 2400 تومان به فروش رسید، گفت: «باید قیمت در بحث داروخانهها رصد شده و مانع گرانفروشی آنها شد و وزارت بهداشت خود متولی این موضوع بوده و باید پاسخ دهد.»
قیمت مصوب ماسکها
جمشید گلپور، دبیر ستاد مقابله با کرونای وزارت صمت هم با بیان اینکه روزانه بیش از ۶ میلیون عدد ماسک تولید و عرضه می شود، گفت: «قیمت مصوب ماسکهای صنعتی ۱۳۰۰ و ماسکهای کارگاهی ۱۵۰۰ تومان است.»وی در گفتوگویی با شبکه خبر در خصوص اطلاعیه این وزارتخانه مبنی بر دپوی بیش از ۱۸ میلیون ماسک در کشور، اظهار داشت: «طبق برآورد انجام شده میزان موجودی ماسک بهداشتی در کشور حدود ۱۸ تا ۳۰ میلیون عدد است و هماکنون علاوه بر تولیدات کارگاهی، صنفی و گروههای جهادی، در بخش تولیدات صنعتی، روزانه بیش از ۶ میلیون عدد ماسک تولید و عرضه میشود.»
گلپور افزود: «هنوز بخشی از ماسکهای وارداتی که در دوره تشدید کرونا وارد کشور شده، تعیین تکلیف نشده است و با وجود فرآهم شدن مقدمات کار هنوز به انبارهای ذخیره ماسک منتقل نشده اند.»
وی در خصوص ضرورت نظارت بر روند توزیع و عرضه ماسک در داروخانهها، اظهار داشت: «پیش از مصوبه هفته گذشته ستاد لجستیک مقابله با کرونای وزارت صمت، تمام فرآیند توزیع ماسک در کشور در اختیار وزارت بهداشت بود.»
گلپور افزود: «با توجه به حجم تولیدات در بخشهای مختلف صنعتی، کارگاهی، صنفی و تولیدات گروههای جهادی، مشکلی بابت تامین ماسک در کشور وجود ندارد و طبق معمول روند توزیع ادامه خواهد یافت. وی گفت: «تولیدات گروههای جهادی بهصورت مستقیم از طریق مبادی تعریف شده در بازار، ایستگاههای عرضه ماسک و مراکز مشخص توزیع میشود، اما تولیدات بخش صنعتی در اختیار وزارت بهداشت بوده و بر اساس حواله صادره از سوی آن وزارتخانه توزیع میشود.»
دبیر ستاد مقابله با کرونای وزارت صمت افزود: «پس از تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا مبنیبر الزام استفاده از ماسک در کشور، با تعریف شرایط ویژه تولید مواد اولیه و ماسک و فرآیند توزیع آن را بهصورت الکترونیکی تعریف کردیم.» گلپور اضافه کرد: «سامانه جامع تجارت داخلی مبنای اجرای این فرآیند است و روند توزیع مواد اولیه به مراکز مختلف تولیدی باید بهصورت روزانه ثبت شود و این رویه طی یک هفته اخیر عملیاتی شده و نظم خوبی در این بخش حاکم است.» گلپور ادامه داد: «به عبارتی در فرایند ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت داخلی، تولید مواد اولیه و تولید ماسک و همچنین توزیع آن از ابتدا تا انتها بهصورت سیستمی و قابل رصد در حال انجام است که با تعریف این فرآیند جلوی عرضه خارج از شبکه و حتی در مواردی که گزارش قاچاق ماسک شده بود؛ نیز گرفته شده است.» وی تصریح کرد: «طبق تعریف کار بخش کارگاهی و گروههای جهادی مسئولیت تولید و تامین و توزیع این کالا را در سطح خرده فروشی بر عهده گرفتهاند و تولیدات صنعتی که بالغ بر ۶ میلیون عدد در روز است از طریق داروخانهها و فروشگاههای زنجیرهای در سطح کشور عرضه میشود.»
گلپور افزود: «در مرحله تامین و توزیع بخش داروخانهها نیز همان شرکتهای پخش قبلی که مسئولیت کار را بر عهده داشتند طبق روال پیشین به کار خود ادامه میدهند و صرفاً در مصوبه اخیر این موضوع تاکید شده است که ماسک تحویل داده شده به هر فروشگاه زنجیرهای یا داروخانه باید حتماً اطلاعاتش در سامانه جامع تجارت داخلی ثبت شود و قیمت مصوب عرضه نیز باید حتماً رعایت شود.»
وی با بیان اینکه در حال حاضر بالغ بر ۱۰ تا ۱۱ میلیون عدد ظرفیت تولید ماسک در کشور ایجاد شده است، اعلام کرد: «قیمت مصوب ماسکهای صنعتی ۱۳۰۰ تومان است و قیمت مصوب ماسکهای کارگاهی نیز ۱۵۰۰ تومان تعیین شده است که این قیمت مصرفکننده است؛
در صورت بروز هرگونه تخلف افراد میتوانند از طریق تلفن گویای ۱۲۴ شکایت خود را اعلام کنند تا از بازرسان سازمان حمایت و بازرسان سازمانهای صمت استانها به موارد رسیدگی کنند.»
حضور واسطهها در بازار
بهرام شهریاری، نایبرئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران نیز با اشاره به گرانفروشی ماسک در کشور گفت: «در حال حاضر قیمت فروش ماسک توسط اکثر کارخانهها ۱۵۰۰ تومان است، اما این محصول با قیمت بسیار بالایی به مصرفکننده میرسد و دلیل اصلی این اتفاق نیز حضور واسطههای بسیار در بازار است.»وی افزود: «تا جایی که امکان دارد باید فروش کارخانهها به این افراد واسطهگر متوقف شود و ماسک را بهطور مستقیم به دست مصرفکننده برسانیم.» شهریاری در ادامه به رونق قاچاق ماسک از کشور اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر قیمت ماسک سهلایه در کشور 1500 تومان است درحالیکه در کشورهای دیگر با قیمت 30 تا 40 سنت یعنی حدود 6 هزار تومان عرضه میشود.»
وی با بیان اینکه کانالهایی که پوشاک را به کشور قاچاق میکردند حالا در زمینه قاچاق ماسک به کشورهای همسایه بهویژه عراق و افغانستان و حتی ترکیه فعال شدهاند، گفت: «تولید روزانه ماسک در ایران بیش از 10 میلیون عدد است و در صورت تامین مواد اولیه میتوانیم خیلی زود به تولید 30 میلیون ماسک نیز برسیم. ضمنا ساخت ماشینآلات لازم برای تولید ماسک نیز در کشور در حال انجام است و تا یک سال آینده تولید ماسک با دستگاه رونق خواهد گرفت.»
به گفته نایبرییس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک، این اقدام در جهت ثبات قیمت ماسک در بازار خواهد بود و واسطهها را حذف میکند.
برخورد قانونی با داروخانههای گرانفروش
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم با تاکید بر نقش اتحادیه اصناف بر توزیع ماسک در داروخانهها، گفت: «با داروخانههایی که ماسک را با قیمت بالاتر از قیمت مصوب عرضه کنند، برخورد قانونی میشود.» وی درباره میزان توزیع ماسک در داروخانهها، اظهار داشت: «توزیع ماسک در داروخانهها بر عهده سازمان غذا و دارو نیست و اساساً این سازمان، تولیدکننده و توزیعکننده ماسک نیست.»جهانپور افزود: «صرفاً قیمتگذاری در خصوص ماسکها، آن هم ماسکهای جراحی پزشکی برعهده سازمان غذا و دارو است.»
جهانپور گفت: «از ابتدا قیمت ماسکها اعلان عمومی شد و البته وزارت صمت و بسیج اتحادیه اصناف هم عهده دار نظارت و توزیع و تامین ماسک در جامعه هستند و قیمت مناسب را باید در اختیار داروخانهها قرار دهند.» وی افزود: «داروخانهها موظف هستند که ماسک را با قیمت مصوب عرضه کنند و درصورتیکه تخلفی دیده شود همکاران در معاونت غذا و دارو سراسر کشور با این موضوع برخورد میکنند و یا اگر گزارش مردمی از طریق سامانه تلفنی ۱۹۰ در خصوص قیمت بالای ماسک مطرح شود برخورد قانونی صورت میگیرد.» جهانپور تاکید کرد: «داروخانهها جوازی برای اینکه ماسک را گرانتر بفروشند، ندارند و این موضوع در صورت مشاهده به سازمان تعزیرات حکومتی منتقل میشود تا ماسک با قیمت مصوب در اختیار مردم قرار بگیرد.»
وی افزود: «گزارشهای میدانی حاکی است که در اغلب داروخانهها ماسک یا موجود نیست یا با قیمتی بیش از قیمتهای مصوب به صورت محدود عرضه میشود.»
پلمب ۱۸ داروخانه در سراسر کشور
سیدیاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی هم از برخورد با محتکران و گرانفروشی ماسک گفت و از پلمب ۱۸ داروخانه به دلیل گرانفروشی ماسک در سراسر کشور خبر داد.وی در مورد آخرین اقدامات انجام شده در برخورد با گرانفروشان و محتکران ماسک و محلول ضد عفونیکننده، گفت: «گشتهای مشترک ویژه کنترل و برخورد با احتکار و گرانفروشی ماسک و مایع ضدعفونیکننده در سراسر کشور انجام میشود و تاکنون در استانهای آذربایجان شرقی هفت داروخانه، البرز سه داروخانه، کهگیلویه و بویراحمد سه داروخانه، اردبیل دو داروخانه و کرمانشاه، قزوین، زنجان هر کدام یک داروخانه به دلیل گرانفروشی ماسک، امتناع از عرضه و عدم حضور مسئول فنی پلمپ شده است.»
رایگانی افزود: «همچنین در استانهای تهران، سیستان و بلوچستان، اصفهان و گیلان انبارهای ماسک و محلول ضدعفونیکننده کشف و پلمپ شده شده است.»
وی تصریح کرد: «اولویت ما این است که ماسکها بلافاصله توزیع و برای متخلفان تشکیل پرونده شود و طبق هماهنگی با قوه قضائیه امیدواریم محتکران و گرانفروشان ماسک که به هموطنان ظلم میکنند به عنوان اخلالگران در نظام سلامت کشور مجازات شوند.»
عنوان «گرانفروشی داروخانهها» از اساس اشتباه است
محمدرضا دری، دبیر انجمن داروسازان تهران اما استفاده از عنوان «گرانفروشی ماسک در داروخانهها» را از اساس اشتباه دانست و گفت: «اصولا داروخانه محل عرضه اقلامی است که تولیدکنندگان، تولید کرده و در آن توزیع میکنند. بر این اساس اگر ارزش ریالی یک جنس ۱۰۰ درصد افزایش پیدا میکند، نمیتوان گفت که فروشنده آن جنس گرانفروشی میکند.»وی در گفتوگو با ایسنا، افزود: «اصولا در اقتصاد وقتی رابطه عرضه با تولید بهم میخورد، در این میان عدهای میتوانند یک کالا را دچار چالش کنند و این همان مطلبی است که درباره ماسک اتفاق افتاده است.» دری اضافه کرد: «در فصل دوم مبارزه با کرونا ستاد مبارزه با کرونای کشور برای ادامه حیات اقتصادی مردم پروتکلهای خاصی را ارائه کرد. یکی از این اقدامات اجباری شدن استفاده از ماسک بود، اما معنای این دستور و پروتکل آن نبود که تولید ما متناسب با نیازمان است. زیرا اگر درصدی از مردم را که در مناطق سفید قرار دارند از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور خارج کنیم، حداقل نیمی از مردم نیاز دارند که برای پیشگیری از آلودگی به کرونا از ماسک استفاده کنند. این در حالی است که متاسفانه تولید ماسک کفاف این میزان را نمیدهد.»
دبیر انجمن داروسازان تهران ادامه داد: «در ماههای گذشته با توجه به اینکه نیاز کشور به این حد نرسیده بود و پروتکل استفاده از ماسک برای همه افراد وجود نداشت نیاز کشور مرتفع میشد، اما اکنون چالش اصلی ما در قضیه ماسک این است که تولیدکنندگان ما از مواد اولیه کافی برای تولید برخوردار نیستند یا اینکه باید مواد اولیه تولید ماسک را بر اساس تغییرات نرخ ارز و از بازاری بسیار پرنوسان تهیه کنند.» دری گفت: «یکی از مواد اولیه تولید ماسک شامل پارچه ماسک است که کارخانجاتی که برای تولید این پارچه وجود دارند، کفاف مصرف را برای تولیدکنندگان ماسک نمیدهند و اکنون پارچه را بهصورت سهمیهای به تولیدکنندگان عرضه میکنند. یکی دیگر از مواد اولیه تولید ماسک، کش و تیغه فولادی است که در حال حاضر هر سه این مواد دچار مشکل بوده و قیمت عرضه و خریدی که تولیدکننده ماسک از بازار میخرد، با قیمتی که به تولیدکننده جهت عرضه ماسک ارائه میدهند، همخوانی ندارد.»
وی تاکید کرد: «در واقع این وضعیت، تولیدکننده ماسک را به گونهای از ادامه تولید دلسرد کرده است؛ بنابراین قیمت تمامشده ماسک بیش از قیمت مصوب آن است. از طرفی هم دائما در جراید و رسانهها اعلام میشود که ماسک با قیمت ۱۵۰۰ تومان در داروخانهها موجود است. درحالیکه مسئولان ذیربط اگر برای یک داروخانه بخش خصوصی فاکتوری زدهاند که در آن درج شده که ماسک را تحویل دادهاند و داروخانه باید آن را با قیمت عرضه ۱۵۰۰ تومان بفروشد و آن داروخانه از این قیمت تخطی کرده باشد، آن را نشان دهند. آن زمان اگر داروخانه تخطی کرده باشد میتوان نام گرانفروشی بر آن گذاشت. درحالیکه صراحتا اعلام میکنم که در هیچ داروخانهای، هیچ ماسکی با قیمت تمام شده ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ تومان عرضه نشده، بلکه با قیمتهای بیش از این عرضه شده است.»
دبیر انجمن داروسازان تهران تصریح کرد: «متاسفانه در حال حاضر به واسطه نبود مواد اولیه کافی برای کارگاههای نیمهصنعتی و گران شدن مواد اولیه، دیگر به ما هم ماسکی برای توزیع در داروخانهها نمیدهند و وضعیت بهگونهای است که جلو این آب باریکه هم گرفته شده است.»
دری گفت: «مواد اولیه کافی باید به دست کارگاههای نیمهصنعتی تولیدکننده ماسک برسد و با قیمت مناسب هم باید این مواد را دریافت کنند. برخی از این کارگاهها اعلام میکنند که دیگر واقعا تولید ماسک برایمان نمیصرفد و نمیتوانیم ادامه حیات دهیم. به هر حال چالشهای ارزی هم وجود دارد و مواد اولیه بهشدت گران شده است؛ بنابراین وقتی تولیدکننده نمیتواند ماسک را به قیمت مصوب ارائه دهد، باید قیمتش را افزایش دهد و یا اینکه در شرکتش را ببندد.» دبیر انجمن داروسازان تهران افزود: «اگر میبینید که امروز داروخانهای ماسک را با قیمت ۲۰۰۰ یا ۲۵۰۰ تومان میفروشد، تقصیر داروخانه نیست. داروخانه ماسک را گرانتر میخرد و با سود ۱۰ تا ۱۵ درصد مجاز، آن را عرضه میکند.»
دری تاکید کرد: «در حال حاضر برخی توزیعکنندگان به دلیل آشوب بازار فاکتور رسمی صادر نمیکنند و اقلام را بدون فاکتور به داروخانهها میفروشند. البته تاکید میکنم که به نظر من داروخانهها به هیچ وجه حق ندارند که حتی به بهانه خدمترسانی به بیمار، بدون فاکتور رسمی ماسک را خریداری و عرضه کنند. زیرا در این صورت مشمول تعزیر قرار میگیرند.»
وی در پایان گفت: «متاسفانه در ابتدای بحبوحه کرونا دستورالعملی از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ شد که فروش ماسک در داروخانهها ممنوع شد. حال آنکه بهترین جایگاه فروش کالاهای سلامتمحور داروخانه است. ازاینرو با این اقدام جایگاه عرضه را به سمت بقالی، سوپرمارکت و کنار خیابان بردند و ماسکهایی فروخته شد که عمدتا غیراستاندارد بودند.»
با این اوصاف مشخص نیست که چه دستگاه مسئول این نابسامانی و گرانفروشی است و مردم باید همچنان گرفتار و قربانی ضعف مدیریت و ناکارآمدی سیستم توزیع و کمبودهای تولید در بخش محصولات سلامتمحور بهویژه ماسک باشند. البته به نظر میرسد دولت در راس وزارتخانههای بهداشت و صمت باید پاسخگوی گرانی ماسک و مشکلات پیش آمده باشد و هرچه سریعتر برای رفع آن تدبیری اتخاذ کند.
برچسب ها
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد