سپید

به گزارش سپیدآنلاین به نقل از سلامت نیوز، زنان باردار در طول بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت‌های این دوران ، باید آزمایش‌هایی را متحمل شوند که به بررسی رشد و تکامل جنین و سلامت زایمان کمک می‌کند.بعضی از این آزمون‌ها در همه زنان لازم است اما انجام برخی از آن‌ها با توجه به نظر پزشک و در مواردی انجام می‌شود که ممکن است سلامت جنین در خطر باشد یا در بروز برخی اختلالات شک و تردید وجود دارد.

آزمایش‌های ضروری کدامند؟
آزمایش‌های ضروری این دوران غربالگری در سه ماهه اول و دوم است که معمولاً برای تمام زنان باردار توصیه می‌شود اما اگر سن مادر بالا باشد یا در یکی از این غربالگری‌ها مشکلی دیده شود پزشک تست آمینوسنتز نیز تجویز می‌کند. با اینحال برخی پزشکان هم با نوشتن سونوگرافی‌های زیاد و آزمایشهای بی مورد ممکن است جان مادر و جنین را به خطر بیاندازند.

دکتر فرح قاسمی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی آزمایش‌های روتین دوران بارداری را شامل چک کردن کم‌خونی و گروه خونی مادر می‌داند و می‌گوید: آزمایش قند از نظر دیابت و آزمایش اسکرینینگ که به آن GCT گفته می‌شود نیز برای مادر انجام می‌گیرد که در واقع آزمایشی است که طی آن به مادر 50 تا 70 گرم گلوکز داده می‌شود؛ ابتدا آزمایش ناشتا از مادر گرفته شده و بعد از گذشت یک ساعت به مادر شربتی داده می‌شود و قند خون را مجدد اندازه می‌گیرند که اگر در معرض دیابت باشد، با این آزمایش مشخص می‌شود. بهتر است این آزمایش همان اوایل بارداری انجام شود و کسی که آزمایش قند خون ناشتا را انجام داد این آزمایش را نیز انجام دهد.

همچنین بعد از مشخص شدن قلب جنین، آزمایش کم‌خونی، قند، اوره و کراتینین، آزمایش HIV برای ایدز و هپاتیت، آزمایش ادرار، آزمایش کشت ادرار و آزمایش TSH یعنی بررسی از نظر هورمون تیروئید گرفته می‌شود؛ زیرا بسیاری از مادران کم‌کاری تیروئید دارند و متوجه آن نیستند و آزمایش اسکرینینگ یا غربالگری است که مشخص می‌کند مادری کم‌کاری یا پرکاری تیروئید دارد یا خیر.

قاسمی تاکید می‌کند: موارد گفته شده آزمایش خون است که به مادران توصیه می‌کنیم برای بررسی سلامت جنین، آزمایش غربالگری را در هفته بین 11 تا 13 انجام دهند که غربالگری از نظر ناهنجاری‌های جنین مثل سندروم دان و تریزومی18 و بیماری‌های مادرزادی بررسی می‌شود و اگر موفق به انجام این آزمایش نشدند، در هفته پانزدهم می‌توانند این آزمایش را انجام دهند. به این نوع از آزمایش‌ها اسکرینینگ گفته می‌شود که اگر مثبت بود، مادر باید تحت مراقبت ویژه قرار بگیرد و بررسی‌های بعدی را لازم دارد. اگر این آزمایش‌ها منفی بود، احتمال خطر کمتر است؛ اما صد در صد رد نمی‌شود. بنابراین مجدد باید بررسی شود.
این متخصص زنان درخصوص سه ماهه دوم بارداری می‌گوید: در سه ماهه دوم یعنی هفته پانزدهم، غربالگری دوم انجام می‌شود و اگر بقیه آزمایش‌های صورت‌گرفته بدون مشکل بود تا پایان سه ماهه دوم نیاز به آزمایش دیگری نیست. در هفته 26 تا 28 بارداری نیز آزمایش کنترل کم‌خونی و غربالگری از نظر دیابت که شامل قند خون ناشتا و آزمایش قند خون با گلوکز یک‌ساعته و سه‌ساعته است، انجام می‌شود.

سونوگرافی در حالت عادی در سه مرحله
اگر مادری مشکلی نداشته باشد، برای او سونوگرافی در سه مرحله کفایت می‌کند. سونوگرافی اول در سه ماهه اول در هفته‌های بین 7 تا 8 برای تشخیص تشکیل ضربان قلب جنین، سپس سونوگرافی 14 هفته از نظر رد آنورمالی‌های جنینی؛ مثلاً ممکن جمجمه جنینی شکل نگرفته باشد یا نقص ستون مهره‌ها داشته باشد و چون زیر 16 هفته اجازه سقط داده می‌شود بهتر است سونوگرافی در هفته 14 انجام شود. در 14 هفته اکثراً جنسیت بچه مشخص می‌شود، اما ممکن است تجربه سونوگرافیست کم باشد یا بچه در موقعیتی قرار گرفته باشد که جنسیت او مشخص نشود، لذا در هفته‌‌های بعدی می‌تواند مادر مجدد سونوگرافی انجام دهد.

قاسمی درخصوص سونوگرافی در سه ماهه دوم می‌گوید: در سه ماهه دوم دیگر نیازی به سونوگرافی نیست، اما اگر مادری خونریزی دارد نیاز به انجام سونوگرافی سریالی است تا وضعیت جفت مشخص شود؛ زیرا ممکن است جفت سرراهی باشد. ممکن است مادری از ترشح زیاد شکایت داشته باشد یا مشکوک به پارگی کیسه آب باشد یا حجم مایع آمنیوتیک او کم باشد؛ که در این صورت نیز نیاز به سونوگرافی بیشتر است.

او سونوگرافی برای تعیین جنسیت را در در هفته 30 تا 32 ضروری می‌داند و می‌گوید: این سونوگرافی از سونوگرافی‌های واجب و ضروری سه ماهه سوم است. این سونوگرافی برای نحوه قرارگیری جنین و وضعیت قرارگیری جفت مهم است؛ بدین معنی که سر بچه پایین باشد تا مادر امکان انجام زایمان طبیعی را داشته باشد. این سونوگرافی بین هفته 30 تا 32 انجام می‌شود. مادر می‌تواند سونوگرافی دیگری را در هفته 36 برای چک کردن مجدد طرز قرارگیری جنین انجام دهد که باید سفالیک باشد؛ یعنی سر بچه رو به پایین و پاهای او رو به بالا قرار گرفته باشد.

سمیرا رئیسی که فرزند دوم خود را در سن 39 سالگی باردار شد از خانم‌های بارداری است که بعد از شش ماهگی هر ماه تقریباً به سونوگرافی رفته و در ماه آخر نیز هر هفته این کار را انجام می‌داده است. او می‌گوید: دکترم به من می‌گفت چون سن بالا باردار شدی این سونوگرافی‌ها ضروری است تا مشکلی پیش نیاد.حتی من در ماه نهم نیز برای بار سوم آزمایش کم خونی دادم چون قرار بود سزارین شوم و دکتر نگران بود که مشکلی پیش نیاد اما بعد فهمیدم این کارها ضروری نبوده و فقط من را در ماه آخر خسته کرده بود. او ادامه می‌دهد: همسرمن همیشه می‌گفت احتمالاً این پزشک با این مرکز آزمایشگاهی قرارداد دارد که این همه برای تو آزمایش می‌نویسد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
مراجعه مادر به پزشک زنان ماهی یک‌بار تا هفته 28 یعنی 7 ماهگی باید صورت بگیرد و اگر مشکل خاصی نداشته باشند، از هفته 28 تا 32 بهتر است هر دو هفته یک‌بار مراجعه کرده و از 32 به بعد تا زمان زایمان بهتر است هر هفته مراجعه داشته باشند. در این مراجعه‌ها، بررسی فشار خون، وزن مادر و ضربان قلب جنین مهم است و از هفته 32 به بعد نیز حرکت جنین بایستی بررسی شود.
مریم طاووسی که به تازگی فرزند اول خود را در سن 29 سالگی به دنیا آورده نیز از کسانی است که پزشکش بارها او به آزمایشها و تستهای مختلف فرستاده و از ماه ششم نیز هر دو هفته یکبار باید برای ویزیت مراجعه می‌کرده است.او می‌گوید: پزشک من وسواس خاصی در مورد آزمایش و سونوگرافی داشت آنقدر که هربار همسرم می‌گفت پزشکت را تغییر بده اما من می‌ترسیدم که اتفاقی بیفتد و این آزمایشها ضروری باشد که بعدها متوجه شدم نصف این کارها غیر ضرور بوده است.
با اینحال چیزی که او را بیشتر ناراحت کرده ویزیت چند نفره بوده است. او می‌گوید: گاهی من با دو نفر دیگر همزمان به اتاق دکتر می‌رفتیم و هیچ کدام نمی‌توانستیم مشکل یا سوال خود را درست مطرح کنیم چون هم خجالت می‌کشیدیم و هم دکتر فرصت کافی نداشت.