مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو با اشاره به انتشار فهرست کمبودهای دارویی گفت: گزارشی که منتشر شده مبتنی بر رصد روزانه کمبودها و روند تأمین داروها است. البته تکرار کمبودها قابل قبول نیست ولی تأمین ۳۳۰۰ قلم داروی فهرست دارویی کشور در غالب ۱۴۰۰۰ پروانه ساخت یا واردات دارو در شرایط تحریمی و اقتصاد بحرانی و پیش‌بینی‌ناپذیر کار آسانی نیست و به همین دلیل در حال تغییر رویکرد هستیم.
به گزارش سلامت، سازمان غذا و دارو فهرست کمبودهای دارویی و اقدامات انجام شده برای مدیریت آن را منتشر کرد. اداره کل دارو و مواد تحت کنترل این سازمان با انتشار فهرستی از داروهایی که موجودی آنها در سامانه تی‌تک به کمتر از یک ماه رسیده، نسبت به کمبود برخی اقلام در بازار دارویی کشور واکنش نشان داد.
این فهرست شامل داروهایی است که گزارش کمبود آنها از سوی دستکم یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به اداره کل دارو ارسال شده و در آن علاوه بر نام دارو، اطلاعات مربوط به تأمین‌کنندگان و اقدامات انجام شده توسط اداره کل دارو برای تأمین و مدیریت آن آمده است. چنانچه تأمین‌کننده‌ای موجودی کافی از دارویی دارد اما نسبت به ثبت آن در سامانه و اعلام رسمی موجودی اقدام نکرده باشد، آن دارو همچنان در فهرست کمبودها باقی خواهد ماند و عدم ثبت اطلاعات در سامانه به‌منزله کمبود تلقی می‌شود. همچنین برخی اقلام موجود در این فهرست صرفاً با کمبود نسخه برند مواجه هستند و این به معنی نبود کلی دارو یا نوع تولید داخل یا ژنریک آن نیست.
ازاین‌رو به سراغ دکتر اکبر عبدالهی‌اصل، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو رفته‌ایم تا درباره انتشار آخرین فهرست کمبودهای دارویی و وضعیت حال حاضر بازار دارویی کشور اطلاعات بیشتری کسب کنیم که در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
:با توجه به انتشار گزارش کمبودهای دارویی و اقدامات در حال انجام از سوی اداره کل دارو در این خصوص توضیح بفرمایید؟
گزارشی که منتشر شده مبتنی بر رصد روزانه کمبودها و روند تأمین داروها است. اداره کل دارو با استفاده از سامانه تی‌تک به‌صورت پیوسته موجودی داروها را در زنجیره تأمین چه در سطح تولید و واردات و چه در سطح پخش پایش می‌کند، اقدامات بعدی برای تأمین دارو شامل مواردی همچون تسهیل فرآیند ثبت، تخصیص ارز، رفع موانع تولید، واردات فوریتی در صورت لزوم و هماهنگی با معاونت‌های غذا و داروهای دانشگاه‌های علوم پزشکی برای نظارت بر توزیع است. همچنین جلسات منظم با تولیدکنندگان برگزار می‌شود تا مشکلات آنها در زمینه نقدینگی، تأمین مواد اولیه و قیمت‌گذاری بررسی و برطرف شود.
:با توجه به کمبودهای دوره‌ای و تکرار این روند آیا نمی‌توان تمهیداتی اندیشید که این کمبودها تکرار نشود؟
درست است که تکرار کمبودها قابل قبول نیست ولی تأمین ۳۳۰۰ قلم داروی فهرست دارویی کشور در غالب ۱۴۰۰۰ پروانه ساخت یا واردات دارو در شرایط تحریمی و اقتصاد بحرانی و پیش‌بینی‌ناپذیر کار آسانی نیست و به همین دلیل در حال تغییر رویکرد هستیم؛ لذا در تلاش هستیم به‌جای واکنش به بحران با سیاست‌های پیشگیرانه بحران را قبل از وقوع مدیریت کنیم. ازجمله این تمهیدات می‌توان به تقویت ذخایر راهبردی، شفاف‌سازی جریان داده‌ها، اصلاح فرآیند قیمت‌گذاری برای حفظ صرفه اقتصادی و تلاش‌هایی برای بهینه‌سازی مصرف اشاره کرد. همچنین در تلاش هستیم با بهبود چرخه تأمین مالی برای تولیدکنندگان از بروز وقفه در تولید پیشگیری کنیم.
: در حال حاضر وضعیت ذخایر استراتژیک دارویی کشور در چه وضعیتی قرار دارد؟
فهرست داروهای ذخایر استراتژیک دارویی کشور تعیین شده و اگرچه موجودی آنها با آن چیزی که در قانون آمده فاصله دارد، ولی موجودی بسیاری از اقلام اساسی در حال تکمیل است. بخشی از این ذخایر با منابع ارزی محدود اما هدفمند برای موارد خاص نظیر بحران‌ها، بلایا یا جهش‌های مصرف برنامه‌ریزی می‌شود. همچنین بر اساس دستور مقام عالی وزارت بهداشت نظارت بر موجودی انبارهای شرکت‌های پخش افزایش یافته تا هرگونه کاهش غیرمنتظره به‌سرعت رصد و جبران شود.
: آیا تولیدکنندگان طبق تعهداتی که داده‌اند تولید کرده‌اند؟
اکثر تولیدکنندگان علی‌رغم چالش‌های جدی در تأمین نقدینگی، مواد اولیه و مشکلات ناشی از قیمت‌گذاری، پایبند به تعهدات خود بوده‌اند. بااین‌حال در برخی موارد مشکلات در تخصیص ارز یا تأخیر در پرداخت مطالبات موجب وقفه‌های مقطعی شده است. اداره کل دارو نیز تلاش کرده تا این موانع را با همکاری سازمان برنامه‌وبودجه، بانک مرکزی و شرکت‌های بیمه‌ای کاهش دهد. همچنین بر اساس شاخص‌های عملکرد، شرکت‌هایی که به تعهدات خود پایبند نباشند با اقدام متقابل سازمان غذا و دارو مواجه خواهند شد.
: دلایل اداره دارو در خصوص آزاد شدن ارز واکسن HPV؟
آزادسازی ارز واکسن HPV به علت ورود انواع تولید داخل به بازار و با توجه به محدودیت منابع ارزی دولتی بوده است. البته این موضوع به معنای عدم حمایت دولت نیست بلکه نشان‌دهنده اولویت‌بندی منابع محدود بر اساس سطح حیاتی بودن داروها است.
: نکته پایانی؟
باید اشاره کرد که چالش‌های فعلی نظام دارویی کشور فقط محدود به کمبود نیست، بلکه مسائل ساختاری مثل ارز چند نرخی، بدهی بیمه‌ها، قیمت‌گذاری دستوری، کیفیت، نوسازی و بازسازی، اصلاح GMP نیز در ایجاد نارضایتی از نظام دارویی دارند. ما در حال تدوین بسته اصلاح سیاست‌های دارویی هستیم که هدف آن ایجاد تعادل میان دسترسی، قابلیت پرداخت کیفیت و پایداری تولید است. همچنین به دنبال استفاده بیشتر از فناوری‌های نوین برای مدیریت زنجیره تأمین دارو هستیم.