علی ابراهیمی
بر اساس آمارها سالانه بیش‌از 60 هزار نفر به علت تصادفات رانندگی به معلولان کشور افزوده می‌شود. از این تعداد، 40 درصد دچار آسیب‌های نخاعی پس از تصادف می‌شوند که طبق برآوردها هزینه‌های درمان اولیه حادثه دیدگان تصادفات به ازای هر نفر 200 میلیون تومان در سال است.

هزینه‌های چند ده میلیونی معلولین تصادفات
به گزارش سلامت، هزینه‌های فیزیوتراپی و کاردرمانی هر یک از این افراد عددی در حدود 30 میلیون تومان است. علاوه بر این هزینه خرید تجهیزات پزشکی برای مصدومان 40 میلیون تومان در سال است. همچنین هزینه مناسب‌سازی منزل مصدومین عددی در حدود 50 میلیون تومان است و مشاوره و پرستاری مصدومین هم در حدود 50 میلیون تومان است. علاوه بر این هزینه‌های خرید ویلچر برقی و واکر برای هریک از مصدومین رقمی در حدود 70 میلیون تومان است.
همچنین طبق آمارها این بیماران هزینه های پنهان یا غیرقابل محاسبه‌ای همچون هزینه‌های درمان افسردگی و مشکلات روانی، بیکاری به دلیل شرایط جسمی، بروز مشکلات مالی و نیز مشکلات خانوادگی و انزوای اجتماعی را نیز متقبل می‌شوند.

گفتنی است براساس آمارهای سازمان بهزیستی از حدود ۶۰ هزار نفر مصدوم معلول تصادفات جاده‌ای نزدیک به ۳0 هزار نفر دارای آسیب نخاعی می‌شوند. در این میان جاده‌های ناایمن، خودروها و خیابان‌های غیراستاندارد و بی‌احتیاطی در رانندگی در کشورمان، چرخه‌ای برای مرگ و معلولیت در جاده‌ها و شهرها ایجاد کرده است و همین امر هم موجب شده تا سازمان بهزیستی کشور به عنوان سازمان متولی افراد دارای معلولیت، برای جلوگیری از افزایش جمعیت معلولان، با تمام ظرفیت‌های خود وارد پویش «نه به تصادف!» شود.

مواجهه ۱۱ درصد جمعیت کشور با معلولیت
دکتر سیدجواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور با اذعان به بالا بودن تلفات حوادث ترافیکی در کشور می‌گوید: متاسفانه سالانه ۶۷ هزار تصادف منجر به معلولیت در کشور رخ می‌دهد که این موضوع اثرات زیان باری بر کیفیت زندگی آسیب‌دیدگان و خانواده هایشان دارد. وی می‌افزاید: باید تلاش شود تا با اصلاح فرهنگ رانندگی، بهبود کیفیت خودروها و جاده‌ها تلفات کمتری در جاده‌ها و خیابان‌ها بر اثر تصادفات رخ دهد.

حسینی با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی تنها دستگاهی است که در کنار پلیس، خدمات حرفه‌ای و امدادی در صحنه ارائه می‌دهد، می‌افزاید: کاهش تلفات جاده‌ای و تبعات آن نیازمند همراهی همه مسوولان و مردم است.

رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره مجدد به میزان تصادفات جاده‌ای منجر به جرح و نقص عضو عنوان می‌کند: براساس آمار اعلام شده سالانه بین ۲۷۰ تا ۳۰۰ هزار تصادف در کشور رخ می‌دهد که از این تعداد بیش از ۲۰ هزار نفر فوت و مابقی مجروح و نقض عضو می‌شوند.

حسینی با بیان اینکه بخش زیادی از این افراد برای دریافت خدمات به سازمان بهزیستی مراجعه می‌کنند، می‌گوید: براساس آمار سالانه بین ۴۰ تا ۶۰ هزار معلول در سبد حمایتی سازمانی بهزیستی قرار می‌گیرند که این آمار قابل توجهی است؛ این افراد باید از این سازمان بهزیستی خدمات دریافت کنند. این افراد که عنوان پشت نوبتی‌های سازمان را می‌گیرند وضعیت‌شان هر ماه در کمیسیون‌های سازمان در استان‌های مختلف بررسی می‌شوند.

لزوم اعطای سهم به بهزیستی از محل جرائم رانندگی
وی عنوان می‌کند: با وجود بار مالی مضاعف به سازمان بهزیستی از محل خدمت‌رسانی به افراد اشاره شده، اما هیچ سازوکاری برای پرداخت سهم  بهزیستی از محل جرائم رانندگی وجود ندارد. همچنین هیچ دعوتی از بهزیستی در ستاد و تشکیلات مربوطه نیز وجود ندارد.

رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه می‌دهد: وقتی فردی به دلیل تصادف جاده‌ای و رانندگی معلول می‌شود تا پایان عمر از سازمان بهزیستی خدمات مختلف دریافت می‌کند؛ لذا یکی از مطالبات ما این است که میزان سهم‌بری سازمان بهزیستی در صندوق شخص ثالث (صندوقی که در وزارت اقتصاد قرار دارد) مشخص شود.

حسینی اضافه می‌کند: در این بخش اگر چه خلا قانونی وجود دارد و نیاز به مصوبه مجلس شورای اسلامی است، اما متاسفانه در حال حاضر اقبالی نیز از سوی مسئولان مربوطه وجود ندارد چراکه سهم‌بری سازمان بهزیستی از صندوق بیمه‌ای نیازی به مصوبه مجلس ندارد و می‌توان در قانون بودجه سنواتی این مسئله دیده شود ولی از این مسئله غفلت شده است.

وی یادآور می‌شود: با توجه به شرایط اشاره شده و اضافه شدن بخشی از جامعه هدف بهزیستی از محل تصادفات رانندگی باید صندوقی در شرایط خاص با عنوان صندوق ویژه سالمندی و سوانح راه‌اندازی شود البته در این زمینه پیشنهادها داده شده، اما تا به امروز به نتیجه مطلوبی نرسیده است.

رییس سازمان بهزیستی در ادامه آمار نگران‌کننده‌ای از جمعیت معلولین در کشور داده و می‌گوید: متاسفانه در حال حاضر افزون بر ۱۱ درصد جمعیت کشور یعنی معادل ۱۰ میلیون نفر طبق پیمایش ملی شیوع‌شناسی معلولیت که در ۲۹۷ هزار خانوار جامعه هدف بهزیستی انجام شد، معلول هستند.

حسینی عنوان می‌کند: هم اکنون 3 هزار و ۱۰۰ مرکز آموزشی ـ توانبخشی در سطح کشور در ۱۳ عرصه خدمات لازم به افراد دارای معلولیت ارائه می‌دهند. وی با بیان اینکه نگهداری کودکان دارای اوتیسم نسبت به سایر افراد دارای معلولیت سخت‌تر است از راه اندازی ۶۰ مدرسه آموزش کودکان دارای این بیماری طی چند ماه گذشته در کشور خبر می‌دهد.

 رییس سازمان بهزیستی کشور می‌افزاید: در حال حاضر ۱۴ استان کشور مدرسه اوتیسم ندارد و توسعه کمی و کیفی مدارس مختص کودکان اوتیسم در همه استان ها، اولویت سازمان بهزیستی است. وی معتقد است: در گذشته نبود مراکز موقت برای نگهداری کودکان مبتلا به اوتیسم ازجمله مشکلات ارائه خدمات به این افراد در سطح کشور به شمار می‌رفت و سازمان بهزیستی در کنار توسعه مدارس مختص کودکان اوتیسم راه اندازی این مراکز را دستور کار خود قرار داده است.
حسینی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه ۱۲ درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می‌دهند، ادامه داد: با توجه به روند افزایش جمعیت سالمندی، کشور ما در سال ۱۴۳۰ رتبه نخست جهان را به خود اختصاص می‌دهد.

پوشش ۱۰ درصدی جمعیت کشور توسط بهزیستی
وی در ادامه با اشاره به اینکه امروز جامعه هدف تحت پوشش بهزیستی که خدمات مستمری، غیرنقدی یا حمایتی از این سازمان دریافت می‌کنند بیش از 8 میلیون نفر است و افزون بر ۱۰ درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود، اظهار داشت: در حال حاضر شاهد ناترازی بین منابع و نیروی انسانی موجود با خدمات ارائه شده هستیم.

حسینی با بیان اینکه اکنون فقط ۲.۴ بودجه عمومی کشور به سازمان بهزیستی اختصاص دارد، می‌افزاید: مجلس امسال ۴۰ درصد مستمری ماهانه افراد تحت حمایت بهزیستی را افزایش داده است. همچنین امسال ۱۶۰ هزار میلیارد ریال به اشتغال مددجویان بهزیستی اختصاص یافته است. البته طبق بررسی‌ها حدود ۴۰ درصد این تسهیلات منجر به اشتغال پایدار نمی‌شود و ورشکستگی مددکار را به دنبال دارد.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید می‌کند: برای جلوگیری از ادامه‌ بروز این معضل در گام نخست احساس نیاز به تسهیل‌گر شغلی کردیم که در این راستا ۵۰۰ نفر آموزش دیدند تا افراد را هدایت کنند. وی بیان کرد: در گام بعدی نیز صندوق حمایت از اشتغال معلولان راه‌اندازی شد که از اردیبهشت ماه امسال آغاز به کار می‌کند.

حسینی می‌گوید: در گام سوم تسهیلات در قالب شرکت‌های تعاونی پرداخت می‌شود تا با ایجاد فرصت‌های شغلی هدایت و پایداری شکل بگیرد. حسینی تصریح کرد: در گام نخست طرح پنل‌های خورشیدی را برای افراد زیر پوشش اجرا می‌کنیم که مددجو نه به بانک می‌رود و نه نیاز به ضامن دارد و با اجرای این طرح ماهانه ۴۵ میلیون ریال دریافت می‌کند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه افزایش حقوق مددجویان سازمان بهزیستی کشور در سال ۱۴۰۴ تا ۳ میلیون تومان تایید شد، می‌افزاید: مستمری‌ها با توجه به تصمیم کمیسیون بودجه به مبلغی بین ۱.۲ تا ۳.۶ میلیون تومان افزایش می‌یابد. حسینی اضافه می‌کند: طبق مواد قانونی، یک ضریب بودجه‌ای برای این موضوع اختصاص داده می‌شود و با اولویت‌بندی توزیع می‌گردد. وی اضافه کرد: در گذشته پرداختی‌ها بر اساس ماده ۲۷، ۳۲۰ هزار تومان بود که این مبلغ به ۱ تا ۳ میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین طبق مذاکرات کمیسیون بودجه، برای سال آینده مستمری مددجویان بین یک میلیون و ۲۰۰ تا ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت. سازمان بهزیستی در پی بهبود شرایط مددجویان است، اگرچه کشور با محدودیت‌هایی مواجه است.

حسینی در پایان تصریح دارد: سازمان بهزیستی برای سال آینده ۲۵ برنامه ویژه دارد. اولین راهکار افزایش اعتبار برای مددجویان و معلولان است، اما با توجه به شرایط کشور چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد. دومین راهکار این است که از طریق توانمندسازی، آموزش و ایجاد فرصت‌های شغلی، مددجویان را از چرخه مستمری‌بگیری خارج کنیم و این بیشترین تمرکز سازمان بهزیستی در سال جدید خواهد بود. سومین راهکار نیز بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشارکتی «مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها»، خیریه‌ها و مردم است.