روزی که برای تهیه گزارش به بیمارستان پیامبران رفتیم، بیمارستان یک مهمان سرشناس هم داشت. سروش صحت به عنوان سفیر دیابت شرکت نوونوردیسک به بیمارستان پیامبران رفته مشهور بود تا در کلاس آموزش دیابت درباره این بیماری سخنرانیکند. این بازیگر سینما و تلویزیون در گفتوگو با روزنامه سپید بر لزوم ساخت فیلم سینمایی و تلویزیونی درباره این بیماری تاکیدکرد و افزود:« در سینمای ایران هیچ فیلمی درباره این بیماری خاموش ساخته نشدهاست. اما باتوجه بهحضور 5 میلیون ایرانی مبتلا به دیابت بهنظرمن دیگر وقت آن رسیده که این بیماری هم در رسانهها مورد بازنمایی قرار بگیرد.» او در ادامه با بیان اینکه 5/2 میلیون ایرانی از دیابت خود با خبر نیستند، افزود:
«این 5/2 میلیون نفر هیچ رژیمی را رعایت نمیکنند و دارویی نمیخورند. با همین فرایند بیماریشان هر روز بدتر میشود و خودشان خبر ندارند. برای همین نهتنها در سینما بلکه در رسانههای دیگر هم میتوان به موضوع دیابت پرداخت.»
این اولین سخنرانی نیست که یک بازیگر نامآشنا درباره دیابت ارائه میکند. پیش از این بهاره رهنما، سام درخشان، سحر دولتشاهی و کمند امیر سلیمانی هم در بیمارستانها و مدارس به عوان سفیر دیابت حضور یافتهبودند. در این مراسم سروش صحت با بیان اینکه دیابت هیچ علامتی ندارد برای همین ما آن را یک بیماری خاموش میدانیم، اظهار کرد:« بدن ما به انرژی نیاز دارد که آن را از قند تامین میکند. قند برای وارد شدن به سلول به انسولین نیاز دارد، اما گاهی این انسولین در بدن وجود ندارد.» به گفته او به زودی تعداد 5 میلیون نفر مبتلای دیابت در ایران به 8 میلیون نفر خواهند رسید. چرا که بسیاری از آنها درمان نمیکنند یا از بیماری خود بیخبرند. بههمین ترتیب تعداد افرادی که از مریضی خود بیخبر هستند به 5/4 میلیون نفر میرسد.
صحت ادامهداد:« به زبانی دیگر سلولها مثل خانهای میمانند که در آن بستهاست. هرچیزی که مفید باشد داخل قفل آن کلید میاندازد و وارد سلول میشود. انسولین هورمونی است که از لوزالمعده بیرون میآید. این کلید سلول است که قند را به سلول میرساند و ما را سر حال و پرانرژی میکند. گاهی وقتها انسولین در بدن وجود ندارد یا بهخوبی کار نمیکند. این زمانی است که دیابت بر بدن عارض می شود.»
او برای معرفی بیشتر این بیماری توضیح داد:
«در انسان دو نوع دیابت وجود دارد. در نوع اول فرد به صورت مادرزادی قادر به تولید انسولین نیست. حدودا 5 درصد از افراد جامعه مبتلا به آن نوع هستند در کل در ایران حداقل 5/2 میلیون نفر نمیدانند دیابت دارند. آنها رژیم غذایی نمیگیرند و متوجه آثار بیماری دیابت نمیشود. باید توجه داشتهباشیم که اگر دیابت کنترل شود منجر به قطع عضو یا نابینایی نمیشود، اما اگر فرد سراغ درمان آن نرود قطعا خطرات بزرگی بهدنبال دارد. خطراتی که کوری یا قطع عضو را هم میتواند بهدنبال داشتهباشد.»
او افزود:« در این حال تنها باید سراغ خوراکیهایی رفت که این وضعیت را کنترل کرد. برای مثال حواستان باشد که چاقی در ناحیه شکم بسیار خطرناک است. اگرچه چاقی به طور کلی خطرناک است اما این نوع چاقی خطر بیشتری دارد.» به گفته صحت افراد بالای 45 سال نیز بیشتر از دیگران در معرض این بیماری هستند. کیست تخمدان نیز احتمال ابتلا را بالا میبرد. این بازیگر سینما توضیح داد:« باید از غذاهای بخارپز استفاده کنیم. اگر این نوع غذاها را دوست ندارید، آب پز و در حالت بعدی به صورت کبابی برخی غذاها را مصرف کنید، در غیر این صورت به سرخ کردن غذا بپردازید. به هر حال همه ما غذای سرخکردنی، سوسیس و کالباس را میخوریم و تنها چارهمان این است که مصرف این غذاها را کم کنیم.»
او با اشاره به اینکه هر 6 ثانیه یک نفر در جهان بر اثر دیابت فوت میکند ادامه داد:« نوع دوم دیابت همان موردی است که همه ما امکان ابتلا به آن را داریم. در نوع دوم خون فرد پر از قند است اما قند نمیتواند وارد سلول شود. استرس، چاقی و فعالیت کم احتمال ابتلا به این بیماری را بالا میبرد. اگر بعد از انجام آزمایش، قند ناشتا شما بین 100 تا 125 بود یعنی شما در مرحله پیشدیابتی هستید. کسی که در این مرحله است باید میوه و سبزی را جایگزین غذای چرب کند و روزی 30 دقیقه پیادهروی داشتهباشد. همچنین فرد باید خوابش را تنظیم کند. میزان خواب او نباید کمتر از 6 ساعت و بیشتر از
9 ساعت باشد. اما اگر قند شما بالاتر از 126 بود شما مبتلا به دیابت هستید.»
به گفته صحت در ایران هر 14 دقیقه یک نفر بر اثر دیابت میمیرد. او با اشاره به موفقیتهای بسیاری از افراد مبتلا به دیابت گفت: « در دانمارک یک فرد مبتلا به دیابت از 18 سالگی به عضو تیم ملی دوچرخهسواری این کشور شده و این در حالی است که او از همان کودکی انسولین زدهاست.»
با کنترل، دیابت در مشتمان است
صحت اظهار کرد:«اگر بیماری را کنترل کنیم، دیابت در مشتمان است. برای این کار باید مصرف نمک، شکر و نوشابه را کم و مصرف سبزی و میوه و ورزشکردن را زیاد کنیم. اما پیادهروی تنها شامل گردش در خیابان نمیشود. ما آن نوع پیادهروی را درست میدانیم که ضربان قلب را بالاتر ببرد و گردش خون را سریعتر کند. وقتی پیادهروی قرار است به سلامتی کمک کند که پمپاژ خون سریعتر شود. این مهمان ناخوانده بیسروصدا به خانه شما میآید ولی وزرش تا 80 درصد خطر مرگ بر اثر آن را کاهش میدهد.»
صحت در پایان اظهار کرد: « پیشنهاد من این است که گهگاه این تست را انجام دهید. اگر سنتان از 30 بیشتر است، سالی یک بار و اگر بالای 45 سال دارید، اگر چاق هستید و شکم بزرگی دارید یا در خانوادهتان فرد مبتلا به دیابت وجود دارد حتما سالی یک بار آزمایش قند بدهید.»
او با طرح این سوال که چرا من نمی گویم بر اساس برخی علائم متوجه بیماری تان می شوید؟ گفت: « دیابت هیچ علامتی ندارد و نمیتواند با برخی علائم ظاهری به این نتیجه رسید که شما دیابت ندارید.» اگر شما مبتلا به قند خون بالا شدید سالی یک بار آزمایش دادن دیگر فایده ندارد بلکه حداقل باید هفتهای 3 بار قند ناشتا و قند 2 ساعت پس از خوردن غذا را آزمایش کنید. سپس این اعداد را باید یادداشت و به دکتر نشان دهید.»
در پایان سخنرانی این بازیگر و کارگردان نامآشنا کشور درباره دیابت از حضار آزمایش قند خون رایگان گرفتهشد.