مرگ و میر کودکان از سال 1990 نصف شده است، اما این میزان با اهداف سازمان ملل متحد برای کاهش دو سومی مرگ کودکان هنوز فاصله دارد. باوجوداین کاهش امیدوارکننده، بر اساس گزارشی که بهتازگی چاپ شده است، هنوز میلیونها کودک در روزها و هفتههای نخستین تولد درخطر مرگ قرار دارند. هرچند در سال 2015، جهان برای اولین بار توانست، جلوی مرگ 6میلیون کودک را براثر ابتلا به بیماریهای درمانپذیر بگیرد، گزارش یونیسف، صندوق کودکان ملل متحد، بانک جهانی، سازمان بهداشت جهانی و اداره اقتصادی- اجتماعی ملل متحد حاکی از آن است که هنوز روزانه 16هزار کودک براثر ابتلا به بیماریهایی مانند ذاتالریه و اسهال جان خود را از دست میدهند.
از هر 12 کودک در کشورهای زیر صحرای آفریقا، یک کودک جان خود را از دست میدهد و این رقم در مقایسه با آمار یک کودک در هر 147 کودک در کشورهای پیشرفته، آمار بسیار بالایی است. کشورهای هند، نیجریه و پاکستان 40درصد از آمار مرگ کودکان زیر 5 سال را به خود اختصاص دادهاند و آنگولا، چاد و سومالی بالاترین میزان مرگ این کودکان در دنیا را دارند.
هرچند آمار مرگ کودکان زیر 5 سال از سالانه 7/12میلیون در سال 1990 به 9/5میلیون در سال 2015 رسیده یعنی تقریبا نصف شده است، اما این رقم هنوز با اهدافی که سازمان ملل در «هدف توسعه هزاره» ترسیم کرده که این آمار تا سال 2015 باید به دوسوم برسد، فاصله دارد. 62 کشور توانستهاند در فاصله سالهای تعریف اهداف هزاره تا سال 2015، میزان مرگ کودکان زیر 5 سال خود را به دوسوم کاهش دهند، اما این میزان در 74 کشور دنیا نصف است.
نینا شوالبی، رئیس سلامت صندوق کودکان ملل متحد، عقیده دارد، برای رسیدن به اهداف توسعه هزاره، باید مراقبتهای بهتر قبل از تولد برای مادران پیشبینی و نیز ماماهای کارآزمودهتری در زمان زایمان به کار گرفته شوند. گزارشها میگویند، در سال 2014، 36میلیون زن بدون حضور ماماها آموزشدیده وضع حمل کردهاند. موضع دیگر درباره مرگ کودکان زیر 5 سال، نابرابری است. احتمال مرگ کودکان زیر 5 سالی که در مناطق فقیرتر یا روستایی به دنیا میآیند یا مادران بیسوادی دارند، بیش از کودکانی است که در مناطق شهری و ثروتمندتر و در خانوادههای تحصیلکرده به دنیا میآیند. بهبود وضعیت آب آشامیدنی و ایجاد فرصتهای اقتصادی و آموزشی برای زنان و کودکان نقش موثری در تعدیل آمار مرگ کودکان زیر 5 سال دارد. حساسترین برهه برای زنده ماندن کودک، دوره پیش از تولد یا 28 روز نخست تولد است. تقریبا نیمی از تلفات کودکان زیر 5 سال مربوط به یک ماه نخست تولد است و سالانه یکمیلیون کودک در روز اول تولد میمیرند.
لیندا آرنولد، نماینده بخش کودکان آکادمی آمریکا در سلامت بینالمللی کودکان، میگوید: «برای از میان برداشتن نابرابریها هنوز راه درازی باقی مانده است. باید اقداماتمان را هم بیشتر و هم سریعتر کنیم.» افزایش واکسیناسیون علیه بیماریهای سل، هپاتیت B و کزاز توانسته به کاهش میزان مرگ کودکان کمک کند، هرچند که این اقدامات در مناطق مختلف به صورتی متفاوت انجام شده است. بهعلاوه، مصرف خوراکی نمک و روی در کودکان مبتلا به اسهال و استفاده از پشهبند برای جلوگیری از انتقال مالاریا هم مهم بودهاند.
به نظر کارشناسان، اگر آهنگ کاهش مرگ کودکان زیر 5 سال به همین منوال پیش برود، تا سال 2035 ، کودکانی که در مناطق محروم جهان متولد میشوند، بهاندازه کودکان بهدنیاآمده در کشورهای پیشرفته شانس رسیدن به 5 سالگی را دارند. این اتفاق برای بار اول است که در تاریخ بشر ممکن است، محقق شود.
بر اساس این گزارش، میزان مرگ کودکان در ایالات متحده از سایر کشورهای پیشرفته بالاتر است؛ از هر 1000 کودک، 7 کودک تا پیش از رسیدن به 5سالگی در این کشور میمیرند. زایمان زودهنگام دلیل مرگ 25درصد از کودکان در آمریکا است و 14درصد نیز براثر بیماریهای مادرزادی از دنیا میروند. گزارش «کودکان را نجات دهید» نیز حاکی از آن است که بین میزان مرگ کودکان فقیر و ثروتمند در برخی شهرهای آمریکا مانند کلیولند و دیترویت بیش از کشورهای درحالتوسعه است.
منبع:Newsweek
ترجمه: مرجان یشایایی