یکشنبه شب بود که وزیر بهداشت از آمادگی برای انجام طرحی خبر داد که در قالب «بسیج ملی مقابله با کرونا» و با مراجعه خانه به خانه ۳۰۰ هزار اکیپ مجهز و غربالگری بیماران، قرار است کرونا را شکست دهد.
سعید نمکی درباره این طرح گفت: «ما در این حرکت به عنوان یکی از کشورهای پیشتاز منطقه شرق مدیترانه و برای اولین بار در جهان، به جای اینکه بنشینیم ویروس به سراغ ما بیاید، به سراغ پیشگیری از ابتلا به این بیماری خواهیم رفت.»
وی گفت: «تک تک منازل مردم را سر خواهیم زد و موارد مشکوک را در اسرع وقت شناسایی خواهیم کرد و اگر مورد مشکوکی شناسایی شود به مراکز درمانی ارجاع داده خواهد شد.»
بلافاصله بعد از اعلام این طرح، مخالفین و موافقین شروع به اظهارنظر درباره جزئیات آن کردند. البته که تعداد مخالفان به مراتب بیش از موافقان بود.
موافقان طرح خطاب به مخالفان گفتند: «اینهمه انتقاد و گلایه کردید که چرا نشستهاید که کرونا به سراغ ما بیاید، اما الان که وزارت بهداشت در یک حرکت ضربتی میخواهد به جنگ کرونا برود، فریاد بر آوردهاید که چرا با پای خود به سراغ ویروس میروید؟؟»
برخی دیگر گفتند: «وقتی عده زیادی از مردم علیرغم این همه آموزش، هنوز در رعایت اصول اولیه بهداشتی مشکل دارند و عدهای هم با سماجت در مقابل یادگیری و بهداشت مقاومت میکنند، ضررشان به همه جامعه میرسد. بنابراین بهترین کار همین است که سراغ یکبهیک مردم برویم و برای هرکس نسخهای متناسب با خودش بپیچیم.»
طیف میانه مخالفان و موافقان هم البته بیکار ننشستند. عدهای اصل طرح را زیر سوال نبردند و گفتند حالا که مصمم به انجام این کار هستید، پس لطفا کار را درست انجام دهید. پیشنهاد یکی از پزشکان این بود که اکیپها به منازل مردم مراجعه کنند ولی مطلقا وارد فضای بیماریابی و غربالگری و هرگونه تماس فیزیکی با مردم نشوند و فقط آموزش را در دستور کار خود قرار دهند.
اما مخالفان هم کم ننوشتند. عدهای این طرح را با طرح تحول سلامت قاضیزاده هاشمی مقایسه کردند و گفتند: «مثل همان طرح، خلقالساعه و کارشناسینشده است و بدون اینکه اول در یک منطقه کوچک یا لااقل یکی دو شهر پایلوت شود، به یکباره کل کشور را نشانه رفته است.»
بعضیها هم با تکرار عبارات وزیر بهداشت که این طرح را «اولین طرح» و ایران را «پیشتاز» خوانده بود، کلا طرح را «نمایشی تبلیغاتی» نام نهادند.
یکی از متخصصان عفونی ضمن «خام و نیازمند بررسی بیشتر» خواندن این طرح گفت: «به نظر میرسد انگیزههای روانشناختی این طرح به درستی بررسی نشده است. آیا ابعاد این طرح در مشورت با روانپزشک یا مددکار اجتماعی به تایید رسیده است؟»
اما انتقاد اصلی مخالفان این است که چنین طرحی به جای اینکه ویروس را قلعوقمع کند، تازه آن را منتشر کرده و از این خانه به آن خانه جابهجا میکند.
یک نفر نوشته بود فرض کنیم که این اکیپها قرار باشد نهایتا با دستکشی که در دست دارند، فقط زنگ آیفون خانهها را به صدا دربیاورند و بروند. من که وقتی تصورش را میکنم، باز هم بدنم میلرزد.
عده دیگری، این کار را باعث سرازیر شدن هرچه بیشتر بیماران به بیمارستانها عنوان کردند.
بعضی دیگر گفتند: «حالا اگر آمدید و به یک خانه مراجعه کردید و گفتید که همه اعضای این خانه سالم هستند و روز بعد از اینکه رفتید، یک نفر از اعضای آن خانه به کرونا مبتلا شد، چه میشود؟ ویروس را ریشهکن کردهاید؟»
ناگفته نماند که در این میان، آنها که نگاه امنیتی به موضوعات دارند، نگرانیهایی از قبیل سوءاستفادههای احتمالی و مراجعه فرصتطلبانی با لباس وزارت بهداشت به در منازل مردم را هم گوشزد کردند. پلیس هم در این زمینه هشدارهای لازم را ارائه کرد.
اما روز گذشته یکی از نمایندگان مجلس، اساسا این طرح را انجامنشدنی خواند. حسینعلی شهریاری گفت: «طرح بیماریابی خانه به خانه کرونا در کشور شدنی نیست و پیگیریها از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان میدهد، قرار نیست چنین طرحی اجرا شود.»
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: «از نظر من، اجرای چنین طرحی امکانپذیر و شدنی نیست، میلیونها خانوار در کشور داریم. چطور اکیپهای وزارت بهداشت میخواهند تک به تک به خانههای مردم مراجعه کنند. اجرای چنین طرحی شدنی نیست و اجرا نمیشود، بنابراین مردم نگران انتقال ویروس کرونا از طریق اکیپهای بیماریابی و سوء استفاده افراد فرصت طلب نباشند، واقعا اجرای چنین کاری شدنی نیست.»
بههرحال وزارت بهداشت سخت در تلاش است تا با بهرهگیری از توان نیروهای بسیج و کارشناسان بهداشتی کشور، این طرح خانه به خانه را به انجام برساند. باید منتظر بمانیم و ببینیم که نتییجه این اقدام چه میشود. فقط میتوان امیدوار بود که به نظرات کارشناسان و صاحبنظران در این زمینه، توجه شود.
شعیب شاهزمانی