امید به زندگی در زنان ایرانی هفتاد و هشت و چهار دهم سال و در مردان ایرانی هفتادوسه و هشت دهم سال
روز گذشته نشست خبری سخنگوی وزارت بهداشت در محل ستاد این وزارتخانه برگزار شد.
ایرج حریرچی در این نشست با اشاره به این که امید به زندگی در بدو تولد یعنی میانگین سالهایی که انتظار میرود یک نوزاد زنده بماند، افزود: «امید به زندگی در سالهای قبل از انقلاب 54 سال بوده و حتی در دهه 40 شمسی بین 45 تا 50 سال بوده است. ولی با کمال افتخار اعلام میکنم که هم اکنون امید به زندگی در زنان ایرانی 4/78 سال و در مردان ایرانی به 8/73 سال افزایش یافته است.» وی گفت: «افزایش 25 سال امید به زندگی در طی بیش از چهار دهه، پیشرفت بسیار چشمگیر و شاخص خیره کنندهای است که ناشی از بهبود زیر ساختهای اقتصادی و اجتماعی و نیز اقدامات حوزه سلامت در چند دهه گذشته بوده است.»
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه گفت: «نکته قابل توجه این است که شاخص امید به زندگی سالم ایرانیان یعنی امید به زندگی با سلامت خوب حدود 65 سال است و این بدین معنی است که ما انسان سالم که محور توسعه و پیشرفت کشور است را در بازه زمانی طولانیتری به صورت مولد و کارآ در دسترس داریم. البته این سن امید به زندگی سالم در تصمیمات کشوری بر سن بازنشستگی و فراغت از کار هم تاثیر قابل ملاحظهایی دارد.»
حریرچی افزود: «طی دهههای گذشته رتبه ما درشاخص امید به زندگی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان بین 100 تا 110 بوده است که هم اکنون به رتبه 63 صعود کرده است.» وی با بیان این که یک هدف بسیار مهم دیگر حوزه سلامت، کاهش مرگ و میر زودرس است، گفت: «تا همین اواخر مرگ قبل از 50 سالگی مرگ زودرس تعریف میشد. تا دهه هفتاد شمسی و قبل از آن بیش از 80 درصد موارد مرگ ایرانیان زیر 70 سالگی بود و حدود ده درصد و حداکثر 20 درصد ایرانیان تا بالای 70 سال عمر میکردند. اما با پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی درمانی اخیر در کشور، هم اکنون نزدیک به 50 درصد ایرانیان (یعنی 47درصد کل) یا 51 درصد زنان و 43 درصد مردان ایرانی بیش از 70 سال عمر میکنند.»
حریرچی همچنین گفت: «البته این شاخص از طرف دیگر هم قابل بررسی است. در سال 1395 از 360 هزار مرگومیر اتفاق افتاده در کشور، 219 هزار در مردان و 141 هزار در زنان ایرانی رخ داده است که 193 هزار یا 53 درصد کل مرگها قبل از 70 سالگی رخ داده است که 124 هزار مرگ مربوط به مردان و 69 هزار مرگ مربوط به زنان در زیر 70 سالگی بوده است و این بدین معنی است که همه باید تلاش کنیم تا موارد مرگ و میر زودرس قبل از 70 سالگی را کاهش دهیم.»
چه نسبتی از درآمد ناخالص ملی باید صرف سلامت شود؟
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به این که یکی از سوالات مهم در حوزه سلامت این است که در اینحوزه، چه نسبتی از درآمد ناخالص ملی هزینه شود و کدام بیماریها باید در اولویت قرار گیرند، افزود: «علم اقتصاد به ما میگوید که چگونه منابع محدود را برای نیازهای نامحدودمان مصرف کنیم و حوزه سلامت از این قاعده مستثنی نیست.»
حریرچی در ادامه با بیان این که اقدام درمانی باید اثربخش باشد و موجب افزایش طول عمر یا افزایش کیفیت عمر شود و از سویی دیگر به بیمار ضرر نزند، گفت: «اقدام درمانی بابد مقرون به صرفه باشد و گفته میشود نیم برابر تا سه برابر سرانه تولید ناخالص ملی هر کشور را میتوان برای یکسال عمر با کیفیت هزینه کرد.»
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این که تولید سیگار در ایران در طول زمان افزایش داشته است، افزود: «تولید خودرو گرچه برای برخی افراد نفع اقتصادی دارد، اما برای کل کشور نفع اقتصادی ندارد، زیرا با احتساب آلودگی هوا و بیماریهایی که به همراه دارد و همچنین هزینههای مستقیم سلامت و سالهای ازدست رفته عمر به اقتصاد ملی ضربه میزند.»
فقط سه محصول تراریخته میتواند وارد کشور شود
سخنگوی وزارت بهداشت، گفت: «در خصوص واردات محصولات تراریخته در جایی غیر از وزارت بهداشت تصمیمگیری میشود. در مورد محصولات کشاورزی، وزارت کشاورزی تصمیمگیری میکند که آیا محصول اجازه ورود دارد یا خیر و با توجه به ملاحظات آن محصول، مرجع مورد نظر باید پاسخ بدهد.»
حریرچی با بیان این مطلب گفت: «تنها سه محصول تراریخته شامل روغن سویا، کلزا و ذرت میتواند وارد کشور شود. البته در برخی موارد دانه این سه محصول برای روغنگیری وارد کشور میشود و در برخی موارد هم به صورت روغن مایع وارد کشور میشود.» وی با بیان این که در داخل کشور، کشت محصول تراریخته در مقیاس محصول فراگیر نداریم، افزود: «محصولات موجود در بازار به صورت دورهای بررسی میشوند که آیا از محصول تراریخته استفاده میشود یا خیر و به آنچه مجوز داده میشود، سالم است.»
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه افزود: «مسئولیت وزارت بهداشت، حفظ و تامین سلامت است و محصولی را که ما تایید میکنیم، یعنی از سلامتش مطمئن هستیم.»
حریرچی همچنین گفت: «بر اساس نظر مراکز علمی معتبر دنیا، در اکثر نظامهای اقتصادی شامل حوزههای صنعت، گردشگری، بهداشت و درمان و سایر حوزهها، حدود 20 تا 30 درصد منابع، دچار استفاده غیربهینه میشوند.» وی افزود: «در کشور ما مانند کشورهای دنیا، وزارت بهداشت، بیمهها و شورای عالی بیمه، در مورد بسته بیمه پایه سلامت تصمیمگیری میکنند و در این بستهها باید همه مردم و بیمهشدگان بهرهمند شوند و مجموعه اقدامات آن باید هزینهاثربخش و مطابق با اقتصاد آن کشور باشد.»
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به این که در چند دهه گذشته، بسته بیمه پایه سلامت نسبت به منابع در اختیار وزارت بهداشت و بیمهها، گستردهتر بوده است و باید ببینیم که منابع موجود، پاسخگوی نیازها هستند یا خیر، گفت: «در چند دهه گذشته و به ویژه از زمانی که نقش بیمهها بیشتر شده، با معضل تاخیر در پرداخت بیمهها روبرو هستیم.» حریرچی همچنین گفت: «در سراسر دنیا، مردم، پزشکان و وزارتخانههای بهداشت، علاقهمند هستند که خدمات بیشتری تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. اما دو درخواست وجود دارد. یکی اینکه کیفیت خدمات مناسب باشد و دیگری اینکه تعداد خدمات آن معقول باشد.»
وی افزود: «ممکن است خدمتی در بسته بیمه پایه قرار گیرد اما پاسخگوی نیاز درمانی یک کشور نباشد. به عنوان نمونه یکی از کشورهای بزرگ آسیا، خدمات دیالیز را فقط سه ماه پوشش میدهد در حالیکه این خدمات در ایران، رایگان است و با کمک خیرین حتی هزینههای رفت و آمد بیمار پرداخت و به بیمار و همراهش، غذا ارائه میشود.»
سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه گفت: «هیچ محدودیتی خوشایند نیست و افرادی که اقدام به محدودسازی خدمات میکنند، به عواقب آن توجه نمیکنند.»
گلایه از تامین اجتماعی
حریرچی در ادامه با بیان این که یکی از گلههایی که از تامین اجتماعی داریم این است که نباید تفاوتی بین پزشکان، پرستاران و پیراپزشکان وزارت بهداشت و تامین اجتماعی وجود داشته باشد، افزود: «پرداخت اصل حقوق و کارانه در بیمارستانهای تامین اجتماعی به روز و تاخیر آن، 45 روز است اما در بیمارستانهای دولتی که به مردم، کارگران و نیازمندان خدمات ارائه میدهند، کارانه با تاخیر 10 تا 14 ماه پرداخت میشود که این کار عادلانه و درستی نیست.»
وی همچنین افزود: «یکی از اشکالات ما به تامین اجتماعی این است که درمان مستقیم و بیمارستانهای ملکی این سازمان، بسیار گرانتر از درمان بیمارستانهای دولتی اداره میشوند.»
سخنگوی وزارت بهداشت در پایان گفت: «در پرداخت اضافه کار و کارانه پزشکان، پیراپزشکان و پرستاران بیمارستانهای دولتی دچار مشکل و تاخیرهای طولانی مدت هستیم اما تامین اجتماعی در پرداخت به پرسنل درمانی خود تاخیری ندارد در صورتیکه مطالبات پرسنل درمانی دانشگاههای علوم پزشکی، مطالبات خود از تامین اجتماعی را با تاخیر چهارده ماهه دریافت میکنند و این کار عادلانه نیست.»
سخنگوی وزارت بهداشت در مورد ادعای فوتی در اثر سرمازدگی در مناطق زلزله زده، گفت: «در برخی از موارد، افراد بیمار در این مناطق با تاخیر مراجعه کردهاند و در دو ماه اخیر، ۵ کودک به دلیل بیماریهای مختلف در بیمارستان بستری شدند که سه کودک همچنان با حال عمومی خوب در بیمارستان بستری هستند.»
ایرج حریرچی ضمن بیان این مطلب گفت: «ممکن است حتی کودکان در مناطق غیرزلزلهزده نیز دچار سرماخوردگی و در بیمارستان بستری شوند اما در فضای مجازی اینگونه موضوعات بزرگنمایی میشود.»
سخنگوی وزارت بهداشت علت فوت کودک ساکن در مناطق زلزلهزده را اختلال ژنتیکی مادرزادی بیان کرد و گفت: «این موضوع مربوط به آذرماه بود اما متاسفانه در بهمن ماه در فضای مجازی منتشر میشود که به خلاف، آن را منتسب به سرمازدگی میکنند.»
وی افزود: «کودک دیگری که بستری بود به دلیل سرماخوردگی و عفونت ریه مراجعه کرده بود که اقدامات درمانی لازم و مناسب برای وی انجام و از بیمارستان ترخیص شد.»
حریرچی با تاکید بر این که وزارت بهداشت، در شهر سر پل ذهاب و شهرهای زلزلهزده همجوار، پزشک و تسهیلات بیشتری نسبت به گذشته در این مکانها فراهم کرده است، افزود: «اقدامات درمانی لازم به مراجعین مراکز درمانی ارائه میشود و اگر فردی با تاخیر به مراکز درمانی مراجعه کرده است، موضوعی جدا است.»