واقعیت این است که دونرخی بودن ارز درواقع یارانه به واردات و رقبای تولیدکننده داخلی است؛ نهتنها به واردات رسمی، بلکه با این نرخ ارز ما به قاچاق هم یارانه میدهیم. دونرخی بودن ارز همیشه مسئله اصلی فعالان اقتصادی بوده است. حالا هم که ارز مسافرتی حذف شده است، فعالان اقتصادی چشم امید بیشتری به پایان عصر دونرخی بودن ارز دارند. البته که احتمالا تکنرخی شدن ارز در ابتدا با مسائل و مشکلاتی ازجمله گران شدن محصولات وارداتی همراه خواهد بود، اما اوضاع با مدیریت درست، قابل کنترل است.
به گزارش سپید، ناصر ریاحی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو از تکنرخی شدن ارز و اثرات آن بر اقتصاد سخن گفت.
حذف ارز مسافرتی کمکی به تکنرخی شدن ارز میکند؟
به گمان من ارز مسافرتی و حذف آن حجم زیادی از مصرف ارز در کشور را دربرمی گیرد. چراکه هم رقم آن کم است (300 دلار) و تنها یک بار در سال پرداخت میشد. از طرفی همه ایرانیهایی که میتوانند به خارج از کشور بروند، از این ارز استفاده نمیکنند. اما بههرحال اگر حذف ارز مسافرتی، گامی بهسوی حذف ارز دونرخی باشد، اقدام خوبی است. اصولا من مخالف پرداخت سهمیه و یارانه در هر خدماتی هستم. امیدوارم ارز تکنرخی شود، چراکه دونرخی بودن آن واقعا در حال نابود کردن اقتصاد است.
تکنرخی کردن ارز شامل واردات دارو هم میشود. آیا این مسئله میتواند چالشی در بازار دارو و گران شدن آن ایجاد کند؟
خیر، دارو بهخصوص داروهای حیاتی و مهم تحت پوشش بیمه قرار دارند. بنابراین این ماجرا تفاوتی نمیکند. دولت میتواند آن پولی که برای ارز دولتی کنار میگذاشت را به بیمهها بدهد و این ماجرا حل شود. اما تکنرخی شدن نهتنها روی دارو، بلکه روی هیچ چیز دیگر تاثیر ندارد و بهمراتب برای تولید و واردات بهتر است. در این سمت، ایران به قدیمی بودن صنعت داروییاش افتخار میکند، اما به دلیل نرخ ارز پایین امکان صادرات نداریم. همچنین باید یادمان باشد، اجزای هر صنعت و تجاری را با ارز آزاد میپردازیم؛ از دستمزد گرفته تا هر موضوع دیگر. بهطور مثال در ایران حداقل دستمزد و قیمت تمام شده یک ماه کارگر ساده برای کارفرما، حدود 500 دلار تمام میشود. در بررسی کشورهایی که رقیب ایران هستند، مانند هند، ترکیه، امارات و ... دستمزد کارگر ساده بین 100 تا 200 دلار است. به دلیل همین ارز ارزان، مسافرت در هر کشوری ارزانتر از سفر داخلی در ایران تمام میشود.
اثرات دونرخی بودن ارز چیست؟
واقعیت این است که دونرخی بودن ارز، درواقع یارانه به واردات و رقبای تولیدکننده داخلی است. نهتنها به واردات رسمی، بلکه با این نرخ ارز، ما به قاچاق هم یارانه میدهیم. درحالیکه اگر نرخ ارز واقعی باشد، حتی قاچاق هم دیگر توجیه اقتصادی ندارد. به این ترتیب تولیدکننده داخلی هم نفس میکشد و رانت از بین میرود. من اطلاعات دقیقی ندارم، اما با این نرخ ارز، برخی افراد از کشور سرمایه خارج میکنند. قیمت ملک را در کشورهای مختلف با هم مقایسه کنید؛ قیمت ملک در تهران از 80 درصد پایتختهای اروپایی گرانتر است -پاریس، لندن و نیویورک را باید جدا کرد. اگر نرخ ارز دو برابر این میزان بود، قیمت ملک نصف این میزان میشد. به این شکل معادلات در هر سطحی درست میشد. دارو هم متاثر از همین مسائل است. با این تفاوت که دارو و سلامت مشکلی برایش به وجود نمیآید. چراکه 90 تا 95 درصد آن را بیمهها میدهند. بهطور مثال دو برابر شدن ارز، 5 درصد از قیمت دارو را افزایش میدهد؛ آن هم پولی است که دولت میتواند از فروش ارز به دست آورد و به بیمهها بدهد. بنابراین مشکلاتش را حل کند و یارانه و بدهیهایش را بپردازد.
اتاق بازرگانی تهران