با همکاری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و دستگاههای ذیربط، اجرای فاز نخست برنامه جدید مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه چند وقتی است که آغازشده است و عملاً گمرک و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وارد ماجرا شدهاند. با اجرای کامل این برنامه، باید منتظر ارزانی گوشی تلفن همراه در بازار باشیم نه گرانی، چراکه قرار است تعرفه واردات هم از ۷ درصد فعلی به صفر درصد (حذف تعرفه واردات) کاهش یابد. موضوع کاهش تعرفه واردات گوشی تلفن همراه در کارگروهی در ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در حال نهایی شدن است و بهاحتمالزیاد، بهزودی در دستور کار رسمی این ستاد هم قرار خواهد گرفت. تسهیل تجارت (اصلاح تعرفه، کاهش موانع تعرفهای، کاهش زمان و هزینه واردات و اصلاح فرآیندهای مرتبط)، اقدامات فنی (رجیستری، سامانه معاملات و ثبت IME|)، ساماندهی (صدور فاکتور رسمی، امور نمایندگی و خدمات پس از فروش و ...)، مبارزه فراگیر و اطلاعرسانی در برنامههای اجرایی این طرح گنجاندهشده است. بر همین اساس، رجیستری (امکان ردیابی و رهگیری) و حذف تعرفه واردات از اجرای برنامه مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه به شمار میرود.
درواقع، با ثبت گوشیهای تلفن همراه امکان ردیابی و رهگیری از طریق ثبت شناسه یکتا و ایجاد امکان کنترل آن با خط خریداریشده و شماره ملی مشخص استفادهکننده میسر خواهد شد. رجیستری یکبار در سال ۸۵ اجرا شد ولی به دلیل عدم همکاری یکی از اپراتورها و مسائل دیگر موفق نبود اما در برنامه جدید، ایرادات قبلی رفع و در آن گنجاندهشده است. فرآیند مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه هم بدینصورت است که گمرک در لحظه ورود گوشی کد شناسایی یکتا را ثبت میکند و آن را در اختیار سازمان تنظیم مقررات میگذارد. این سازمان نیز این کدها را به اپراتورها میدهد تا آنها فقط اجازه فعال کردن این گوشیهای تلفن همراه را داشته باشند. هماکنون بخشهایی از این برنامه اجرایی شده و فقط آن بخشی که «گوشی قاچاق خاموش میشود»، مانده و قرار است بهزودی و با همکاری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و دستگاههای ذیربط کلید بخورد. البته تدابیری هم برای بخش کالای همراه مسافر در برنامه مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه اتخاذشده بهنحویکه اگر کالای همراه مسافر گوشی تلفن همراه است، در لحظه فعال شدن پیامی دریافت میکند که با پرداخت عوارض و دریافت کد میتواند از آن استفاده کند. نکته قابلتوجه اینکه هماکنون حجم قاچاق سالیانه تلفن همراه ۱.۸ میلیارد دلار برآورد میشود. درواقع، نیاز بازار گوشی تلفن همراه ۱۴ میلیون دستگاه در سال برآورد شده که از این تعداد، ۲ میلیون دستگاه واردات رسمی و حدود یکمیلیون دستگاه هم تولید داخل است و مابقی نیاز بازار به شکل قاچاق وارد کشور میشود.
آمارهای رسمی گمرک ایران نشان میدهد که در سال ۹۳ حدود ۶۸۰ میلیارد ریال کشفیات گوشی تلفن همراه قاچاق داشتهایم.