یکی از نکات مهم در امر نسخهنویسی، رعایت تجویز میزان داروی موردنیاز بیمار، جهت بیماری فعلی وی است چراکه تجویز مقدار زیادی از یک یا چند دارو در یک نسخه میتواند مشکلات قانونی برای پزشک ایجاد کند.
به مثال زیر توجه کنید:
فردی به علت افسردگی به پزشک مراجعه میکند و پزشک برای وی داروهای لازم ازجمله داروهای ضدافسردگی سه حلقهای را تجویز میکند.
در مراجعه بعدی پزشک ضمن معاینه مجدد بیمار، دوز داروهای تجویزی را تنظیم کرده و نسخه دیگری برای بیمار مینویسد.
بیمار به دلیل فاصله زیاد محل سکونت خود با مطب پزشک درخواست میکند که تعداد داروهای تجویزی برای وی بهگونهای باشد که حداقل برای مدت سه ماه کفایت کند لذا پزشک برای بیمار از هر یک از داروهای مورد لزوم 300 قرص را نسخه میکند.
بیمار متعاقب گرفتن داروها به قصد خودکشی اقدام به مصرف تمامی آنها بهصورت یکجا میکند و براثر شدت مسمومیت فوت میکند.
خانواده بیمار از پزشک به دلیل تجویز تعداد زیاد دارو، خارج از حد متعارف که میتواند عاملی موثر درشدت مسمومیت ناشی از خودکشی و درنتیجه مرگ بیمار باشد شکایت میکنند .
درنهایت تجویز دارو با مقادیر خارج از میزان علمی و متعارف برای چنین بیماری باعث ایجاد مشکلاتی برای پزشک در مراجع قانونی میشود و ...
لذا چنین به نظر میرسد که پزشک باید همیشه به زمینه suicide و احتمال اقدام به آن در بیمار توجه داشته باشد و داروها و خصوصاً داروهای خطرناکتر را به میزان بیش از نیاز و خارج از حد متعارف برای بیمار نسخه نکند.
این نکته را حتی برای داروهای بهظاهر کمخطرتر که بهطور شایع جهت بیماران تجویز میشود نیز باید رعایت کرد برای مثال تجویز 10 یا حداکثر 20 عدد قرص استامینوفن برای یک بیمار سرماخورده کافی است و تجویز 50 یا 60 عدد قرص استامینوفن در یک نسخه برای چنین بیماری جز ذخیره شدن دارو در منازل افراد و یا مصرف بیجا و خودسرانه آن و یا استفاده از دارو در موارد اقدام به خودکشی چیز دیگری در بر نخواهد داشت پس پزشک باید با توجه به وضعیت هر بیمار و نیاز وی، تعداد معقولی از دارو را برای وی نسخه نموده و از نوشتن نسخههایی با تعداد داروی خارج از حد متعارف اجتناب نماید .
کامران آقاخانی
متخصص پزشکی قانونی ، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران