مفصل زانو در معرض فشارهای زیادی است. این مفصل بزرگترین مفصل بدن است که طی فرآیند استراحت و فعالیت فشارهای زیادی را تحمل میکند. طی روند طبیعی پیری و کهنسالی مفصل به تدریج تخریب میشود.
وقتی غضروف مفصلی زانو به هر علتی تخریب شود، حرکت مفصل دردناک شده و مفصل دچار خشکی و محدودیت حرکتی میشود. در این وضعیت میتوان با تعویض مفصل زانو نه تنها حرکات مفصل را بهتر کرد، بلکه درد بیمار را نیز از بین برد. عمل مفصل زانو برای دو دسته از افراد ضرورت دارد. یکی برا افراد مسن مبتلا به ساییدگی و آرتروز پیشرفته زانو و نیز برای افراد جوانی که بر اثر آسیبهای ورزشی دچار پارگی رباط و مینیسک زانو شدهاند. چنین آسیبهایی به بروز درد، ناتوانی و افت عملکردی شخص بستگی دارد. البته، بیشک، عمل جراحی تعویض مفصل زانو میتواند، باعث کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی شود. در اعمال جراحی تعویض مفصل زانو، علاوه بر مسائل تکنیکی، انتخاب صحیح بیمار، انجام ارزیابیهای قبلاز عمل جراحی و انجام آزمایشهای کافی برای کاهش عوارض حین و بعداز انجام عمل جراحی نیز اهمیت دارد. چنانچه جراحی تعویض مفصل زانو با موفقیت انجام شود، در 95 درصد موارد عارضهای نخواهد داشت. البته بدترین عارضه این اعمال، عفونت سپس عوارضی مانند، لخته شدن خون، کاهش نیافتن درد و شکستگیهای اطراف مفصل بیمار است، که با انتخاب صحیح بیمار و روش مناسب این عوارض نیز به حداقل خواهد رسید. عمل جراحی تعویض مفصل زانو، از موفقترین اعمال جراحی است اما قبلاز انجام آن عمل باید مسائل پزشکی بیمار از جمله عدم ابتلای وی به بیماریهایی چون قند و کلسترول کنترل نشده، مشکلات و نارساییهای قلبی، ریوی کلیوی، فشارخون، عفونت دهان و دندان و نیز عفونتهای سیستم تناسلی مورد بررسی قرار بگیرد، چراکه بیماران مبتلا به این بیماریها، نامزدهای مناسبی برای جراحی مفصل زانو نیستند. در مورد بیمارانی که وزن بالایی دارند، نیز باید بررسیهای کافی انجام شود. شهرنشینی و سبک زندگی باعث شده است که بیماری اسکلتی افزایش پیدا کند و دراین میان مشکلات زانو از مواردی است که به نوعی افراد جامعه به آن درگیر میشوند. طبق آمار جهانی 80 درصد بیماران از جراحی زانوی خود راضی هستند. گاهی با به کارگیری بهتری روشها و انجام یک جراحی بینقص، میزان رضایت تا حدود 90 درصد افزایش پیدا میکند. مفصلهای مصنوعی با برندهای گوناگونی وجود دارد. بعضی از انواع طراحیها در گذشته، پاسخ خوبی به درمان نداده بود، که به تدریج از سیستم خارج شد اما به طورکلی اکثر مفصلهای مورداستفاده استاندارد است، لذا این تکنیک جراحی است که بیمار را راضی نگه میدارد.
کیوان احدی
عضو انجمن جراحی زانو