اداره جلسات را برعهده گرفت
اولین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام، بعد از گذشت 27 روز از درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیس فقید مجمع، دیروز به ریاست آیتالله موحدیکرمانی تشکیل شد. هاشمیرفسنجانی از ابتدای دوران ریاستجمهوری خود در سال 1368 تا زمان درگذشت، ریاست این نهاد را برعهده داشت و عملا مجمع تشخیص مصلحت نظام با نام او گره خورده بود. در جلسه دیروز حسن روحانی، رئیسجمهور، حضور نداشت؛ اما علی لاریجانی و صادق آملی لاریجانی، روسای قوه مقننه و قضاییه، حضور داشتند. در مدت توقف جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام، جلساتی به ریاست محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، با محوریت کمیسیون نظارت و با موضوع بررسی مغایرتهای مصوبات مجلس در زمان بررسی برنامه ششم توسعه کشور با سیاستهای کلی نظام برگزار شده بود. موحدیکرمانی فعلا به صورت موقت ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده دارد و حکمی هم برای وی از سوی مقاممعظمرهبری صادر نشده است. در هفتههای اخیر، جریانهای سیاسی مختلف چهرههای متفاوتی از قبیل حسن روحانی، علیاکبر ناطقنوری، علیاکبر ولایتی، محسن رضایی و علی لاریجانی را بهعنوان جانشین احتمالی آیتالله هاشمیرفسنجانی در ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح کرده بودند. به گفته فرزند موحدیکرمانی، وی تا ششم اسفندماه و معرفی ترکیب جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام اداره جلسات این نهاد را برعهده خواهد داشت. برخی فعالان سیاسی معتقدند با درگذشت آیتالله هاشمیرفسنجانی، احتمالا بسیاری از فعالیتهای مجمع تشخیص مصلحت نظام محدود خواهد شد و این نهاد، صرفا به مسوولیت اولیه خود در جهت رفع اختلافات مجلس و شورای نگهبان بر سر تصویب قوانین خواهد پرداخت. موحدیکرمانی از ائمهجمعه موقت تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری است که پس از درگذشت آیتالله مهدویکنی عهدهدار دبیرکلی جامعه روحانیت مبارز تهران شد و حال پس از درگذشت آیتالله هاشمیرفسنجانی، بهطور موقت به جانشینی او در مجمع تشخیص مصلحت نظام انتخاب شده است. در ابتدای جلسه دیروز، آیتالله موحدی کرمانی با ابراز تاسف از رحلت جانسوز آیتالله هاشمیرفسنجانی و تسلیت این ضایعه اسفبار به مردم و اعضای مجمع، گفت: «از اینکه جای ایشان را در جلسه خالی میبینم، کوهی از غم بر دل من نشسته است. بهویژه برای شما اعضای مجمع که سالهای سال با ایشان انس داشتید و از نظرات و دیدگاههای ارزشمند ایشان در موضوعات مختلف بهرههای فراوان بردهاید.»
جای هاشمی خالی بود
محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از اولین جلسه مجمع با بیان اینکه «جای خالی آیتالله هاشمی احساس میشد»، گفت: «آیتالله هاشمی هیچگاه از جایگاه ریاستی خود برای برتری یک دیدگاه سیاسی استفاده نکرد.» عارف در یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «امروز اولین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از ارتحال آیتالله هاشمیرفسنجانی برگزار شد. حقیقتا جای خالی ایشان در مجمع تشخیص مصحلت احساس میشد و به نظرم همه اعضای محترم مجمع حتی کسانی که شاید با آیتالله هاشمیرفسنجانی اختلاف دیدگاهی داشتند؛ خلاء وجودی ایشان را احساس کردند. نقش آیتالله هاشمی بهعنوان محوریت وفاق و همدلی در این نهاد مهم مشورتی باید ادامه پیدا کند. در تمام مدتی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام با آقای هاشمی همکاری میکردم، هیچگاه ندیدم ایشان بخواهد از جایگاه ریاستی خود برای برتری یک دیدگاه سیاسی استفاده کند؛ چرا که مجمع تشخیص مصلحت نظام جایگاهی برای دخالت دادن گرایشات سیاسی نیست و تاکنون نیز این گونه بود و امیدوارم با همین خط و مشی ادامه پیدا کند.»
قبل از انقلاب هم دید بازتری داشت
محمد هاشمی، برادر رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز دیروز در گفتوگویی که در آستانه سالروز پیروزی انقلاب منتشر شد؛ عنوان کرد: «آیتالله هاشمی نقش بیبدیلی در انقلاب و دوران نهضت مبارزه داشتند. وقتی امام در سال 40 مبارزات را شروع کردند، ایشان به عنوان یکی از شاگردان و یاران کنار معمار کبیر انقلاب قرار گرفتند. آیت الله هاشمی بارها دستگیر و شکنجه شدند او و دیگران مبارزه با نظامی را آغاز کرده بودند که تا دندان مسلح بود وبسیار بیرحمانه با مبارزین برخورد میکرد؛ هدف اصلی ایشان هم ریشهکن کردن حکومت شاهنشاهی بود که سالها فضایی خفقان را بر کشور حاکم کرده بود.» وی افزود: «رئیس فقید مجمع در آن زمان هم دید بازتری نسبت به دیگر همقطاران خود داشتند. در سالهای 40 کتاب امیرکبیر را نوشتند که قهرمان مبارزه با استعمار بود و چند سال بعد کتابی را تالیف کردند به نام «سرگذشت فلسطین» یا «کارنامه سیاه استعمار» که مقدمه 16 صفحهای آن بحث
بین المللی و منطقهای را مطرح میکردند و اینکه ملت فلسطین زیر جنایات اسرائیل قرار دارند آن هم با حمایت دولت آمریکا که با ایران رابطه بسیار نزدیکی داشت. در آن سالها دولت ایران برای اسرائیل منابع نفتی و انرژی را تامین میکرد و تالیف چنین کتابی برای آنها سنگین بود. آیتالله هاشمی در زمانی علیه اسرائیل صحبت میکرد که حکومت کشور رابطه خوبی با دولت رژیم صهیونیستی داشت.» وی با بیان اینکه «امام(ره) به آیتالله هاشمی اعتمادی داشتند که کمتر میتوان مثال زد»، یادآور شد: «اگر ایشان صحبت و یا نظری را بیان میکردند امام آن را میپذیرفت. بههرحال، در دوران مبارزه آیت الله هاشمی از آن دست افرادی بودند که در کنار امام حضور داشتند، بعد از پیروزی انقلاب نیز بسیاری از امور به دست ایشان سپرده شد. امام به آیتالله هاشمی بسیار اعتماد داشتند حتی در پاریس که میخواستند شورای انقلاب اسلامی را تشکیل دهند؛ امام خواهان این بودند که ایشان به پاریس برود اما در آن زمان آقای مطهری مطرح کردند آیتالله هاشمی در ایران بسیار کار دارد، او باید مبارزه و نهضت را در داخل کشور زنده نگه دارند اگر او به پاریس بیاید بسیاری از امور عقیم میماند. به همین دلیل امام پذیرفت که آیتالله هاشمی در کشور بماند و آقای مطهری پیغامها را به ایشان برساند.» وی درباره نقش آیتالله هاشمیرفسنجانی در تجمیع نیروها بعداز انقلاب نیز گفت: «آیتالله هاشمی در فرهنگ سیاسی ما مشهور به این هستند که وزنه تعادل بودند به این معنی که با افراط و تفریط مقابله میکردند و به اصطلاح در جهتی گام برمیداشتند که شیوه اعتدال بود و مردم را دعوت میکردند که در این طریق مشق کنند و این شیوه را پیش بگیرند و تجربه نشان میدهد که این طرز فکر بسیار موفق بوده است.»