صفحات رشد نام بافتهایی صفحهای شکل است که در انتهای بعضی از استخوانهای بدن قرار داشته و مسئول رشد طولی استخوانها هستند. این صفحات میتوانند بهدنبال ضربه آسیب دیده و دچار شکستگی شوند.
آسیبهای صفحه رشد میتوانند به علت زمین خوردن یا ضربه مستقیم به اندام ایجاد شوند. گاهی هم این آسیبها به علت استفاده مداوم و نادرست از اندام بهوجود میآید. مثلا یک ورزشکار ژیمناست جوان که ساعتها روی یک میله نامناسب ورزش میکند یا یک دونده ماراتن میتواند به صفحه رشد خود آسیب وارد کند. گرچه آسیبهای صفحه رشد اغلب بهدنبال ضربه ایجاد میشوند، آسیب به آن میتواند به علت عفونت هم ایجاد شود که در اثر آن رشد صفحه رشد دچار اختلال خواهد شد.
علل دیگری که میتوانند موجب آسیب صفحه رشد در کودکان شوند، عبارتند از:
بدرفتاری با کودکان Child abuse
عدم توجه و مراقبت کافی از کودکان یا آزار کودکان از علل مهم آسیب صفحه رشد بهدنبال ضرباتی است که به این قسمت آسیبپذیر سیستم اسکلتی وارد میشود.
سرمازدگی
سرمازدگی میتواند موجب آسیب به صفحه رشد انگشتان و در نتیجه اختلال رشد آنها شود. این کودکان ممکن است در بزرگسالی انگشتان کوتاه پیدا کنند. آسیب به غضروف مفصل و آرتروز زودرس هم از دیگر عوارض سرمازدگی در کودکان است.
رادیوتراپی و شیمیدرمانی: رادیوتراپی و شیمیدرمانی که در سرطانها به کار میرود، میتواند موجب آسیب صفحه رشد شود.
اختلالات عصبی
کودکانی که به علت مشکلات کارکرد اعصاب دچار اختلال حس میشوند یا بالانس عضلانی آنها به هم میخورد مستعد آسیبهای صفحه رشد بهخصوص در مچ پا و زانو میشوند.
ژنتیک
بعضی بیماریهای ژنتیکی با تاثیر بر صفحه رشد موجب اختلال در عملکرد آن و رشد ناهماهنگ استخوان میشوند.
بیماریهای متابولیک
بعضی بیماریهای متابولیک مانند بیماریهای هورمونی یا نارسایی کلیه میتوانند در درازمدت روی رشد استخوان تاثیر بگذارند.
شایعترین نوع آسیبهای صفحه رشد آنهایی هستند که به طور حاد و بر اثر ضربه به اندام بهوجود میآیند. این آسیبها را شکستگیهای صفحه رشد مینامند. شایعترین محلهای آسیب صفحات رشد در استخوانهای بازو، ران و ساق ایجاد میشود.
طبقهبندی معمول شکستگیهای صفحه رشد، طبقهبندی سالتر هاریس Salter harris classificatio- است. طبق این تقسیمبندی شکستگیهای صفحه رشد را به پنج دسته تقسیم میکنند.
آسیب صفحه رشد نوع دوم، شایعترین نوع شکستگی صفحه رشد است. در این نوع، خط شکستگی از صفحه رشد و متافیز عبور میکند. قسمتی از صفحه رشد سالم بوده و قسمتی دیگر از آن شکسته است. در جایی که صفحه رشد سالم است قسمتی از متافیز اتصالش را با صفحه رشد حفظ میکند.
اخیرا نوع ششم آسیب صفحه رشد هم تعریف شده که بهصورت کنده شدن و از بین رفتن قسمتی از اپیفیز و صفحه رشد و متافیز است. این نوع از شکستگی معمولا بر اثر ضربات شدید و زخمهای باز مثل برخورد گلوله تفنگ یا تصادف اتومبیل بهوجود میآید و نیاز به اعمال جراحی متعدد داشته و عوارض زیادی دارد.
مهرداد منصوری
ارتوپد