سمانه جعفری
بیست و سومین کنگره جراحان ارتوپدی ایران با شعار آگاهی از اخبار و تازههای ارتوپدی جهان و انتقال تجربهها آغاز شد. این کنگره از تاریخ 13 تا 17 مهرماه با حضور تمامی متخصصان ارتوپدی از سراسر کشور و 11 سخنران از کشورهای آمریکا، ایتالیا، سوئد، اتریش، فرانسه، انگلستان، امارات متحده عربی، هلند، کره، چین به ریاست غلامعلی عکاشه، رئیس انجمن ارتوپدی کشور در مرکز همایشهای بینالمللی برج میلاد در حال برگزاری است.
برخورد با جامعه پزشکی مطلوب نیست
غلامعلی عکاشه، رئیس هیات مدیره انجمن جراحان ارتوپدی کشور در گفتگو با خبرنگار سپید درخصوص مشکلاتی در حوزه ارتوپدی وجود دارد، گفت: « جامعه ارتوپدی با دو دسته مشکل مواجه است. یکی مشکلات تکنیکی و استفاده از تکنولوژی و دیگری برخوردی است که اقشار غیرپزشک و مسئولان جامعه پزشکی با متخصصان ارتوپد دارند. که تمام این مشکلات در ارتباط با مسائل اقتصادی و مالی است. بدون شک اقتصاد میتواند، پایه تمام روابط اجتماعی باشد که اگر بنیانگذاری آن خوب نباشد، ممکن است روابط اجتماعی اعم از علمی اخلاقی و رابطه گفتمانی دچار مشکل میشود. چنانچه یک اقتصاد سالم تعریف شده و مطابق با موازین واقعی حاکم بر جامعهای باشد،( و آن جامعه، جامعه ارتوپدان کشور باشد) بسیاری از مسائل حل میشود. »
وی ادامه داد: «در بخش علمی انجمن ارتوپدی چیزی کم نداریم. در حد توان در آموزشها دخالت میکنیم. در کنگره امسال 700 جراح ارتوپد شرکت دارند و این حضور به منزله تبادل علمی و بهرهگیری از آخرین تکنولوژی روز دنیا است. لذا رابطهها خوب است. در زمینه استفاده از تکنولوژی و واردات تجهیزات ارتوپدی نیز در در کشور در شرایط خوبی قرار داریم. اما در بخش رابطه بین پزشکان با جامعه و جامعه با پزشکان و مسئولان با انجمن و پزشکان نواقصی وجود دارد که منجر به گله شده است. »
اعتماد به پزشکان در رتبه دوم جهانی قرار دارد
عکاشه با بیان اینکه یکی از بزرگترین معضلات جامعه جهانی همیشه وضعیت جامعه و سلامت آن و ارتباط بین بیمار و پزشک بوده است، گفت: «در یک آمار جهانی، بیشترین اعتمادی که از ایجاد رابطه با قشری ایجاد میشود، در رتبه اول به جامعه روحانیت(چه مسلمان و چه غیرمسلمان) و در رتبه بعدی به پزشکان اختصاص دارد. در برخی مواقع نیز اعتماد به پزشک از دیگر گروههای مرجع پیشی میگیرد، چراکه پزشکان ممکن است، خصوصیترین معاینهها را برای بیمار خود انجام دهند. این دیوار اعتماد باید به قدری قوی باشد که بیمار با خاطری آسوده نزد پزشک مراجعه کند. چنانچه اعتمادها دچار تزلزل شود، بیمار و پزشک متضرر میشوند.متاسفانه در سالهای اخیر رسانههای عمومی و تصویری و همچنین افرادی که متولی امر سلامت هستند و باید روابط بین پزشک و بیمار را تقویت میکردند، بر ایجاد فاصله مابین این دو قشر کمک کردند. خوشبختانه وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به این موضوع که بسیاری از افراد درصدد هستند تا رابطه بین پزشک و بیمار را ازبین ببرند، واقف هستند. لذا ایشان در جهت اصلاح این مساله حرکت کرده و در رسانهها نیز به دفاع از حقوق پزشکان پرداخته است. چنانچه اعتماد به جامعه پزشکی متزلزل شود، حتی مسائل اقتصادی هم جوابگوی آن نخواهد بود.»
ریشه اولین خلافها نداشتن انگیزه است
رئیس انجمن ارتوپدی ایران گفت: «در مبحث اقتصاد سالم باید بگویم، تاکید ما براین نیست که هر پزشکی در هر منطقهای، هر میزان پول که میخواهد، دریافت کند. بلکه این میزان باید تعریف شده باشد؛ اما پزشک این اجازه را دارد که از صد بیمار پولی دریافت نکند. اما آیا نباید اجازه دفاع از حقوق خود را هم داشته باشد؟ مثلا چند روز پیش یک مورد جراحی تعویض مفصل لگن داشتیم که مدت زمان آن 9 ساعت به طول انجامید. حقالزحمه این جراحی در تمام دنیا 10 هزار دلار است. بنابراین برای ما نیز مقدور نیست که جراحی را با یک میلیون تمام کنیم. این در شرایطی است که بیمار راضی به پرداخت مبلغ بوده و هم پزشک راضی به انجام یک جراحی سخت است. این همان دیوار اعتماد است. حال اگر به پزشک بگویند که باید از بیمار فلان مقدار پول بگیری، ظلم به پزشک است! ریشه اولین خلافها نه تنها در کشور ما بلکه در تمام دنیا نداشتن انگیزه است. بخش اقتصاد نیز یکی از انگیزههای زندگی مردم است. بنابراین باید اقتصاد سالم به درستی تعریف شود. در جامعه ارتوپدی هم باید این اقتصاد به درستی تعریف شود. بیشتر از دستگاهای دیگر نیز ما از خلاف پزشکان در سراسر کشور خبر داریم. از اینرو واگذاری بخشی از اختیارات در این حوزه از سوی نظام پزشکی توانسته ما را در رسیدن به اهداف خود یاری کند. چنانچه این اختیار را داشته باشیم که در نظام سهمبندی سهمیه پزشکان مختلف از درآمد ممکلت نقشی داشته باشیم، مطمئنا زیادهخواهی نخواهیم کرد.» عکاشه درخصوص تازههای علم ارتوپدی گفت:
«علم ارتوپدی هر تازهای داشته باشد، اعم از تکنیک و یا علمی که ما را به تکنیک رهنمون میکند، جزو 10 کشور پیشرفته از لحاظ ارتوپدی در دنیا است. از نظر استفاده از وسایل مدرن، تجربه و هم به روزرسانی دانش ارتوپدی در سطح مطلوبی قرار داریم. جلسات علمی ما هر ماه و هر فصل در تهران و شهرستانها تکرار میشود. در محیطهای کاری و مطبهای ما نیز آموزشها جریان دارد. امکان اینکه به روش یا تجهیزات جدیدی در نقطه ای از جهان دسترسی نداشته باشیم، وجود دارد. اما با حضور مهمانان خارجی در کنگرهها علوم تازه آنه به ما منتقل میشود.» وی با اشاره به اینکه شایعترین مشکل ارتوپدی در کشور حاصل حوادث و تصادفات رانندگی و عوارض بعداز آن است، ادامه داد:« طبق آمار رسمی سالی 20 هزارنفر در تصادف کشته میشوند. چنانچه به ازای هر تصادفی 3 نفر آسیب ببینند، آمار سالیانه آن بین 75 تا 100 هزار نفر دچار عوارض ناشی از تصادف میشوند. عدد واقعی تعداد آسیبدیدگان تصادفها 10 تا 20 درصد آنها ناتوان شده و از زندگی عادی محروم میشوند. حاصل معلولیتهای جسمی، خستگی ذهنی و ناتوانی عملکردی است. با این اوصاف جامعهای با داشتن 50 تا 60 هزار آسیبدیده تصادفی با 10 درصد آمار معلولیت، جمعیتی بین 5 تا 6 هزارنفری از آنها را تشکیل میدهد. برای جلوگیری از این موضوع پزشک هدف اول نیست. بلکه اصلاح قوانین رانندگی، کنترل شدید و رعایت آنها و همچنین کنترل اتومبیلها و جادهها از لحاظ سلامت و امنیت راهکار اولیه است. بهکارگیری این اصول آمار 20 هزارنفری از کشتگان تصادفات را به 2 هزار نفر و آمار معلولان این تصادفات کاهش چشمگیری خواهد داشت.» وی گفت: «بعداز تصادفات آرتروز رتبه دوم مشکلات ارتوپدی در سطح کشور را دارد. آرتروز در دنیا و در درمانهای ارتوپدی شیوع فراوانی دارد. آرتروز زانو و لگن رواج بیشتری داشته و لزوم توجه به ورزش و توجه به سلامتی را بیشاز پیش افزایش میدهد. عوارضی که متوجه ناحیه لگن است، جدی است. »
بیمهها همیشه عقب هستند!
محمد رازی، عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران با انتقاد نسبت به استفاده ابزاری از پوشش بیمهای در کشور گفت:
«کسانیکه مسئول بیمههای پایه میشوند، به دلیل پایین بودن خدمات آنها بیمههای مکمل را مونتاژ میکنند. با فرض در نظر گرفتن بیمه مکمل اگر هزینه جراحی عضوی 15 میلیون تومان باشد، بیمهها تنها 5 میلیون آن را میپردازند. بنابراین همیشه عقب هستند. با این شرایط باز هم بیمهها توان پرداخت هزینهها را ندارند.» رازی ادامه داد: «بیمهها در دنیا با خود پزشک قرار داد میبندند و بر سر نرخی به تفاهم میرسند. در حالیکه در کشور ما تفاهمی وجود ندارد و تعیین نرخ اجباری است و نباید زور و اجبار در ارائه خدمات وجود داشته باشد.» عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران تصریح کرد:«موضوع مهمتر این است که بیمهها با پول مردم کاسبی میکنند و پول پزشکان و بیمارستانها را یک سال دیرتر به آنها میدهند. این موضوع موجب میشود تا پزشکان و بیمارستانها تمایلی به کار کردن با بیمهها نداشته باشند.»
طرح تحول شبیه مسکن مهر است!
رازی با انتقاد نسبت به طرح تحول سلامت گفت:« طرح تحول سلامت چیزی شبیه مسکن مهر دیده میشود و این طرح مانند طرح مسکن مهر است. در طرح مسکن مهر دولت بودجه عمومی را برای خانهدار کردن مردم گذاشت اما آنچه مناسب بود ارائه نداد. طرح تحول سلامت نیز از بودجه عمومی استفاده شده است و با اینکه این بودجه از پول مردم است، اما متاسفانه به نحو خوبی از آن استفاده نشده است.»
رازی تصریح کرد: «اکنون بیمارستانهای ما تجهیزات درمانی ندارند. در حالیکه یکی از نکاتی که در طرح تحول سلامت نسبت به آن تاکید میشود، رایگان بودن هزینههای بستری و عملهای جراحی است. ما نیاز به تجهیزات داریم و نقاشی ساختمانها و تعویض کفپوش مراکز درمانی جوابگوی نیازهای مردم نیست. بعد از اجرای طرح تحول سلامت و رایگان شدن عملهای جراحی مردم به مراکز درمانی هجوم آوردند. بیمارستانها نیز پروتزهای مورد نیاز عملهای جراحی را از شرکتها خریداری کردند، اما چون این طرح بدون برنامهریزی انجام شده بود، با کمبود بودجه مواجه شدند. بنابراین اکنون در حال سختگیری بیشتری در اجرای طرح تحول سلامت هستند.»
ارتوپدها پیشقراول خدمترسانی پزشکی
با اطلاع ازاینکه رئیس سازمان نظام پزشکی در جمع جراحان ارتوپدی حضور پیدا کرده، شنونده سخنان وی نیز شدیم. زالی با تاکید بر اینکه سطح ارائه خدمات ارتوپدی در کشور از استاندارد قابل قبولی برخوردار است، گفت:
«امروزه سطح علمی ارتوپدی در کشور به نقطه بالایی رسیده است. و آینده ارتوپدی کشور به مراتب نسبت به گذشته روشنتر خواهد بود.» زالی با گلایه از بی مهری و بی انصافی هایی که درحق جامعه ارتوپدی کشور رخ داده است، ادامه داد:« اما این جامعه سخت کوش، لذت و شیرینی ارائه خدمات به مردم را با هیچ چیز عوض نکردند. لذا مردم نیز قدرشناس دست شفابخش همکاران ارتوپد هستند. نقش بی بدیل همکاران ارتوپد در دوران دفاع مقدس را پررنگ کرد.» رئیس سازمان نظام پزشکی ایران در ادامه به چالش های حوزه ارتوپدی اشاره و موضوع تعرفه ها را مطرح کرد و گفت: «با توجه به اینکه خدمات ارتوپدی در شرایط غیرمترقبه و تروما ارائه می شود، بنابراین لازم است که نگاه متفاوتی به تعرفه های این رشته پزشکی داشته باشیم. بسیاری از خدمات جراحان ارتوپدی در شرایطی به بیمار ارائه می شود که ریسک خطر آن بالاست. تبلور ارائه خدمات متفاوت و حساس ارتوپدی که جهان آن را پذیرفته، اما در ایران مشاهده نمی شود، باعث گلایه و دلخوری همکاران ارتوپدی در کشورمان شده است که به نظر بنده درست است.»