سپید: اثر ایمونولوژیکی تاکرولیموس (Tacrolimus)، برای اولین بار در سال ۱۹۸۷ در پیوند آلوگرافت قلب موش صحرایی آشکار و به زودی بهعنوان یک داروی مهم جایگزین سیکلوسپورین، به جامعه پزشکی معرفی شد. تاکرولیموس نسبت به سیکلوسپورین، کمتر باعث دفع پیوند شده و خطر مقاومت به استرویید و دفع وسکولار کمتری دارد. تاکرولیموس به صورت کپسولهای ۵ و ۱، ۵/۰ میلیگرمی و فرم تزریق وریدی ۵میلیگرم در لیتر موجود است. هر چند که تاکرولیموس در پیوند کلیه اعضا مورد آزمایش قرار گرفته، تاکنون فقط استفاده از آن در درمان اولیه پیوند کبد و کلیه مورد تایید قرار گرفته است. این دارو برای اولین بار در سال ۱۹۸۹ در پیوند کلیه تجویز شد. در حالی که اغلب گزارشها،مصرف هم زمان این دارو با کورتیکوستروییدها را توصیه میکنند، تاکرولیموس در دفع پیوندهای مقاوم به استرویید نیز کارآیی فراوانی از خود نشان داده است. در جدیدترین مطالعه انجام شده روی ۴۱۲ بیمار، اثر تاکرولیموس یک سال پس از پیوند و شانس بقای پیوند معادل سیکلوسپورین بود؛ در حالی که تعداد و شدت بیوپسیهای حاکی از دفع حاد پیوند در مصرف تاکرولیموس به میزان کمتری مشاهده شد. پس از ۳ سال باز هم بقای پیوند در هر دو گروه یکسان بود، ولی میزان مشکلات ناشی از پیوند که منجر به مرگ بیماران میشد در گروه دریافتکننده تاکرولیموس کمتر ازمصرفکنندگان سیکلوسپورین بود.