دبیر علمی پنجمین همایش علمی سالانه سلامت روان و رسانه، برپایی این سری همایشها از سوی کرسی یونسکو در آموزش سلامت دانشگاه علومپزشکی را، گام مهمی در انگزدایی از بیماران روانی خواند و گفت: «پرداختن به موضوع سلامت روان، امری بدیهی است که کرسی یونسکو در 5 سال گذشته با کمک انجمنهای علمی به خصوص انجمن علمی روانپزشکان به خوبی به آن پرداخته است.»
محمدباقرصابری ظفرقندی افزود: «برای برگزاری این نشستها از اوایل سال در هر ماه جلساتی با حضور اعضای کمیته علمی، اجرایی همایشها برگزار میشود و اعضای برجسته از فرهیختگان و صاحبنامان حوزه جامعهشناسی، روانپزشکی، روانشناسی و رسانه در آنها حضور دارند که ماحصل این جلسات، نشستهای سالانه سلامت روان و رسانه است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود، در توضیح فضای روانی موجود در جامعه نسبت به بیماریها و اختلالات روانی، گفت: «در حال حاضر شاهد آن هستیم، که نزدیک 25 درصد از افراد هر جامعه در طول زندگی خودشان از اختلالات روانی رنج میبرند و بخش زیادی از این افراد نیاز به مراقبت و درمان از نوع دارویی و غیر دارویی دارند، اما متاسفانه بیش از 50 درصد افرادی که نیاز به درمان دارند، از ترس انگخوردن یا به دلیل عدم دسترسی به خدمات درمانی برای درمان مراجعه نمیکنند.»
وی با تاکید بر نقش رسانه در موضوع انگ زدن به بیماران روانی یا انگزدایی از آنان، تصریح کرد: «بدیهی است که تنها بخش کوچکی از مسئولیت سلامت روان برعهده نظام سلامت است و همه گروههای علمی، آحاد جامعه و دستگاهها باید برای ارتقای سلامت روان، به خصوص بهداشت روان و پیشگیری از بیماریهای روانی بکوشند.»
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «البته کارشناسان حوزه سلامت روان باید توجه داشته باشند که توزیع خدمات درمانی روانپزشکی اعم از متخصص و خدمات بیمارستانی روانی در کشور، مناسب نیست و تمرکز آنها در شهرهای بزرگ باعث شده است که بین نیازهای جامعه و خدمات درمانی شکاف ایجاد شود.»
صابری ظفرقندی، در پایان با تاکید بر لزوم توجه بیش از پیش وزارت بهداشت به ایجاد دسترسی آسان و ارزان به خدمات درمانی روانپزشکی، اظهار کرد: «دلیل آسیبهای اجتماعی که در حال حاضر شاهد آنها هستیم، پایین بودن سطح سواد روان مردم جامعه، حتی در بین کارشناسان و متخصصان است. چنانچه در مواقعی شاهد هستیم، حتی متخصصان برجسته حوزههای مختلف برخورد سالمی که از آنان انتظار میرود را با همکاران و فرزندان خود ندارند و اینجاست که رسانهها باید برای ارتقای سواد سلامت روان به کمک مردم بشتابند.»
کارگاه سلامت روان برای روزنامهنگاران
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، با اشاره به نقش مهم سلامت روان در تحقق اهداف این سازمان جهانی، گفت: «اگر بخواهیم تنها 2 هدف مهم برای سازمان جهانی یونسکو به عنوان یک سازمان بینالمللی آموزشی، فرهنگی و علمی تصور کنیم، چیزی جز صلح و توسعه را نمیتوانیم، نام ببریم. تا جاییکه سازمان یونسکو تمام توانش را در جهت تحقق این دو هدف به کار برده است و به این دلیل است که کشورهای مختلف دنیا امکانات زیادی را برای صلح و توسعه هزینه کردهاند.»
محمدرضا سعید آبادی در توضیح معنای صلح، به عنوان یکی از اهداف اصلی سازمان یونسکو اظهار کرد: «معنای صلح مد نظر یونسکو، صلح مبتنی بر مذاکرات دولتها و اعتمادات جهانی نیست، بلکه صلحی است که در ذهن و اندیشه انسانها باید صورت بگیرد. اگر جنگ ابتدا در تفکر افراد ایجاد میشود و سپس به وقوع میپیوندد، تفکر صلح هم اول باید در اندیشه تکتک افراد جامعه ایجاد شود و بنابر تعریف یونسکو باید صلح ذهنی و صلح اندیشه در افراد ایجاد کنیم.»
وی در ادامه در خصوص مفهوم توسعه نیز گفت: «همچنین مفهوم توسعه فقط توسعه اقتصادی نیست، بلکه مفهوم آن توسعه پایدار است که حداقل 3 رکن دارد. رکن اول توسعه پایدار، توسعه اقتصادی و امکانات مادی، رکن دوم آن پایداری زیستمحیطی و تاکید بر مسئولانه بودن رفتار افراد در قبال محیطزیست و رکن سوم آن توسعه فردی، اجتماعی و فرهنگی و توجه به ظرف فرهنگی و اجتماعی است که توسعه پایدار باید در درون آن شکل بگیرد. پس از آن باید به این مهم بیاندیشیم که انسانهایی که میخواهند در این ظرف توسعه را ایجاد کنند، باید دارای چه ویژگیهایی باشند و در حال حاضر چهقدر سلامت اندیشه دارند.»
وی در ادامه با تاکید بر اهمیت سلامت روان در تحقق دو رکن صلح و توسعه در جوامع مختلف بیان کرد: «بر اساس تعاریفی که ذکر شد، میتوان به اهمیت سلامت روان و دلیل تاکید سازمان جهانی یونسکو بر تحقق این مفهوم پی برد. چنانچه این سازمان در سال 2014 روز جهانی جوانان را به نام روز جهانی جوانان و سلامت روان نامگذاری و برپایه آن برنامهریزی کرد.»
سعیدآبادی در پایان از امــکان برگــزاری کارگاههای آموزشی در حوزه سلامت روان برای روزنامهنگاران، با حضور متخصصین سازمان یونسکو خبر داد و گفت: «در سلامت روان حیطه مسئولیت جامعهشناسان و فیلسوفان و اقتصاددانان و متخصصین رسانه هم مطرح است که یک تفکر نظاممند سبب میشود سریعتر در بحث سلامت روان به هدف خود نزدیک شویم. سازمان جهانی یونسکو و کمیسیون ملی یونسکو در ایران برنامهای را تحت عنوان مدیریت دگرگونیهای اجتماعی مطرح میکند و در این حوزه بحث مدیریت روان، سلامت روان و توسعه و ناهنجاریهای اجتماعی و ریشههای آن و مدیریت دگرگونیها را که از لوازم مدرنیته است. تعامل معناداری باید بین حوزههای مختلف علمی در موضوع سلامت روان اجتماع صورت گیرد.»
ملیکا بهزادی