در دو شماره گذشته، در مورد سرطان تیروئید، انواع آن و بعضی عوامل خطر صحبت شد. در ادامه، دیگر عوامل خطرزا و علائم آن توضیح داده میشوند.
سابقه خانوادگی ابتلا به گواتر یا غدههای روده بزرگ: تعداد کمی از افرادی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به گواتر (تورم تیروئید) بوده و دارای غدههای کوچک متعدد تیروئید هستند، در خطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید قرار دارند. همچنین، تعداد کمی از کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به غدد متعدد درون روده بزرگ یا راستروده (پولیپهای خانوادگی) داشته باشند، در معرض خطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید خواهند بود.
سابقه فردی مشکل تیروئید: احتمال ابتلای افراد مبتلا به گواتر یاغدههای خوشخیم تیروئید، به سرطان تیروئید نسبت به دیگران بیشتر است.
زن بودن: از تعداد کل 1538 مورد سرطان تیروئید در ایران 1135 مورد آن مربوط به زنان است.
سن بالای 45 سال: بیشتر مبتلایان به سرطان تیروئید، بیشتر از 45 سال دارند، و بیشتر مبتلایان به سرطان تیروئید آناپلاستیک سنشان بالای 60 سال است.
ید: ید مادهای است که در صدف و نمک یددار یافت میشود. دانشمندان در حال بررسی ید بهعنوان یکی از عوامل خطرزای احتمالی مربوط به سرطان تیروئید فولیکولار هستند. میزان بسیار پایین ید در رژیم غذایی خطر ابتلا را به سرطان تیروئید فولیکولار افزایش میدهد. هرچند، بررسیهای دیگری نشان دادهاند که میزان بسیار زیاد ید در رژیم غذایی نیز میتواند خطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید را افزایش دهد. برای اینکه قطعا مشخص شود که ید یک عامل خطرزا است یا نه، بررسیهای بیشتری لازم است.
داشتن یک یا چند عامل خطرزا به معنای ابتلای قطعی فرد به سرطان تیروئید نیست. بیشتر کسانی که دارای عوامل خطرزا هستند، هرگز به سرطان مبتلا نمیشوند.
علائم بیماری: معمولا سرطان تیروئید در مراحل اولیه موجب بروز علائمی نمیشود، اما با رشد سرطان علائم احتمالی آن عبارت است از: غدهای در جلوی گردن، گرفتگی یا تغییرات در صدا، تورم غدد لنفاوی ناحیه گردن، اختلال در بلع یا تنفس، دردی در گلو یا گردن که از بین نمیرود.
هر چیز در اغلب موارد، این علائم ناشی از سرطان نیستند و دلیل آن معمولا عفونت، بزرگی خوشخیم غده تیروئید، یا دیگر بیماریها هستند. در صورتیکه چنین علائمی در فردی بروز کرد و پس از دو یا چند هفته از بین نرفت، باید جهت تشخیص و درمان، هرچه زودتر به پزشک مراجعه کند.
تشخیص: اگر علائمی در شما بروز کرد که نشانه سرطان تیروئید بود، پزشک به شما کمک میکند تا مشخص شود که این علائم ناشی از سرطان هستند یا دلایل دیگری دارند. پزشک، از شما سابقه پزشکی فردی و خانوادگیتان را جویا میشود سپس یک یا چند آزمایش از آزمایشهای زیر را هم برای شما تجویز میکند:
معاینه فیزیکی: پزشک تیروئید شما را جهت بررسی وجود توده و نیز گردن و غدد لنفاوی مجاور آن را جهت وجود غده یا تورم مورد معاینه قرار میدهد.
آزمایشهای خون: پزشک ممکن است میزان هورمون محرک تیروئید را نیز در خون اندازهگیری کند. مقادیر بسیار کم یا بسیار زیاد این هورمون به این معناست که تیروئید به خوبی کار نمیکند. اگر پزشک احتمال بدهد که به سرطان تیروئید مدولری مبتلا هستید، ممکن است میزان کلسیتونین شما را اندازهگیری و نیز دیگر آزمایشهای خون را روی شما انجام دهند.