در واکنش به سخنان روز گذشته وزیر بهداشت در جلسه علنی شورای شهر مبنی بر آمادگی وزارتخانه متبوعش برای واگذاری امکانات و تجهیزات حوزه بهداشت و سلامت تهران به مدیریت شهری پایتخت، ابتدا به ساکن باید به این مهم توجه کنیم که چرا شهرداری به مباحث سلامت ورود پیدا کرده است. دلیل آن نیز تنها به دلیل تغییر نگرش به حوزه سلامت و بهداشت در سالهای اخیر بوده به طوریکه در تمام دنیا نهادهای اجتماعی به ویژه شوراها و شهرداریها به حوزه بهداشت و سلامت شهروندان ورود پیدا کردهاند و دولتها تصدی کمتری نسبت به این موضوع دارند. با آغاز به کار قالیباف، شهردار کنونی تهران شاهد شکلگیری اداره کل سلامت در زیر مجموعه معاونت اجتماعی بودیم. مرکزی که به صورت تخصصی اقدام به رصد وضعیت بهداشت در سراسر شهر تهران کرد و دستاوردش نیز تاسیس خانههای سلامت محور در محلههای تهران شد به طوریکه امروز شمار این خانهها به مرز 400 مرکز رسیده است. دستاورد مهمی که نشان داد تامین حقوق شهروندان نیاز اساسی شهر تهران و مدیریت شهری آن است که از این طریق موضوع مهم و اصلی بهداشت و ارتقا شاخصهای کیفی و کمی سلامت شهروندان مورد تاکید قرار گرفت. از سویی دیگر دستگاههای مسئول و حتی دولت نیز به مباحث حوزه سلامت نگاه جدیتر و حتی موشکافانهتری انداختند تا با مشارکتهای معنیدار مردم و مسئولان، معضلات حوزه درمان بیش از گذشته فرصت برطرف داشته باشند. ماحصل این مهم نیز شکلگیری کانونهای درآمدزای مردمی بود همچون خانههای سالمندان، مادر و کودک و غیره که هماکنون در پایتخت بیش از 200 هزار عضو فعال دارند و از مسیر این مراکز، زمینه آموزشهای همگانی به منظور تقویت حوزه پیشگیری پیش از درمان فراهم شده است. چرا که دستگاههای متولی حوزه سلامت دریافتند به تنهایی قادر به پاسخگویی نیاز شهروندان نیستند و ماحصل این دستاورد نیز تشکیل کمیسیون سلامت در شورای چهارم تهران شد. تا جائیکه امروز شاهد آن هستیم که سلامت به نخستین مطالبه مسئولان و مردم بدل شده و همه دستگاهها خود را موظف به آن میدانند که بهداشت عمومی را در کنار سایر مطالبات مردمی پاسخ دهند.
از سویی دیگر با گسترش شبکههای سلامت و اهتمام دولت به توسعه عدالت سلامتی در تمام نقاط کشور، مدل بسیار نوینی از خدمات بهداشتی شکل گرفت که به توصیههای سازمان جهانی بهداشت در حوزه کاهش و حذف نابرابریهای سلامتی منجر شد. به طوریکه بر اساس اعلام بیانیههای مختلف سازمان جهانی بهداشت، چه در بیانیه سال 2010 که دولتها را مکلف به آن دانست که به تنهایی در زمینه بهداشت فعالیت نکنند و شوراها و شهرداریها را به مشارکت بطلبند و چه در بیانیه ریو 2012، نهادهای اجتماعی موظف شدند تا دستگاههای متولی بهداشت را در زمینه ارتقا شاخصهای کیفی و کمی سلامت شهری یاری کنند. از همین رو معتقدم پیشنهاد روز گذشته وزارت بهداشت میتواند منجر به تغییر وتحول وضعیت سلامت در شهر تهران شود و آرامش شهروندان پایتختنشین را بیش از پیش تامین کند.
محمد گلمکانی
عضو شورای عالی نظام پزشکی و مدیر سابق اداره کل سلامت شهرداری تهران