پیشرفت در زمینه آشنایی با ژنها و اعمال تغییرات در آنها این امکان را برای دانشمندان فراهم کرده تا برای مقابله یا پیشگیری از بیماری، مواد ژنتیکی فرد را تغییر دهند. ژندرمانی، شیوه درمان آزمایشی است که برای مقابله با بیماری، ماده ژنتیکی (D.N.A یا R.N.A) را به سلولهای فرد میشناساند. استفاده از ژندرمانی برای درمان انواع مختلف سرطان و بیماریهای دیگر در پژوهشهای بالینی در دست بررسی است.
چگونه ژندرمانی را در درمان سرطان مطالعه میکنند؟ در حال حاضر، پژوهشگران در حال مطالعه در مورد روشهای مختلفی برای معالجه سرطان با استفاده از ژندرمانی هستند. در بعضی از این روشها سلولهای سالم هدف قرار میگیرند و توانایی آنها برای مقابله با سرطان تقویت میشود. روشهای دیگر، سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهند تا آنها را نابود یا از رشد آنها جلوگیری کنند. در ادامه، توضیحاتی راجع به بعضی از فنون ژندرمانی که اکنون مورد بررسی قرار دارند، ارائه شده است.
در یک روش، پژوهشگران ژنهای نابود شده و تغییر داده شده را با ژنهای سالم تعویض میکنند. بعضی از ژنهای تغییر داده شده یا از بین رفته منجر به بروز سرطان میشوند. به همین دلیل میتوان برای درمان سرطان از تعویض نسخههای فعال این ژنها استفاده کرد.
همچنین پژوهشگران در حال بررسی راههایی برای تقویت واکنش دفاعی بیمار به سرطان هستند. در این روش، از ژندرمانی برای تحریک توانایی طبیعی بدن برای حمله به سلولهای سرطانی استفاده میکنند. در یک روش که هنوز در دست بررسی است، پژوهشگران از بیمار مقدار اندکی نمونه خون میگیرند و به هر سلول ژنهایی تزریق میشود که سلول را وادار به تولید پروتئینی مخصوص میکنند.
دانشمندان در حال تحقیق در مورد تزریق ژنها به سلولهای سرطانی هستند تا به این وسیله آنها را نسبت به شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا سایر روشهای درمانی حساستر کنند.
در تحقیقات دیگری، پژوهشگران سلولهای بنیادی تشکیلدهنده خون را از بدن خارج و به آنها ژن تزریق میکنند تا آنها را نسبت به عوارض جانبی مربوط به دوز بالای داروهای ضد سرطان مقاومتر کنند. سپس مجددا این سلولها را به بدن بیمار تزریق میکنند.
در یک روش دیگر، پژوهشگران ژنهای «انتحاری» را به سلولهای سرطانی بیمار تزریق میکنند. سپس نوعی پیشدارو را که نوع غیرفعال داروی سمی است، به بیمارمیدهند. پیشدارو در سلولهای سرطانی که از این ژنهای انتحاری دارند، فعال شده و موجب نابودی آنها میشود.
یک پژوهش دیگر بنا دارد با استفاده از ژن درمانی از قابلیت تولید رگهای خونی جدید در سلولهای سرطانی جلوگیری کند.
در شماره آینده، روش انتقال ژنها به سلولها توضیح داده خواهند شد.
web MD