اماس شایعترین بیماری غیرواگیر عصبی محرکی بزرگسالان در سرتاسر دنیا شناخته میشود. در هر سنی میتوان به اماس مبتلا شد، اما نتایج تحقیقات و شواهد نشان داده است، افراد بیشتر در سنین بین 20 تا 40 دچار این بیماری میشوند. انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد که شدت وضعیت بیماران را مشخص میکند. دانشمندان هنوز به نتیجه مشخصی از اینکه چه چیزی باعث وجود اماس در فرد میشود و یا چرا جلوگیری از شدت یافتن بیماری تا این اندازه دشوار است، نرسیدهاند. با این همه خبر خوب این است که تمامی افراد مبتلا به اماس لزوماً ناتوان نمیشوند و طول عمر یا نزدیک به طبیعی دارند.
هنوز به طور قطعی نمیتوان گفت چه میزان بیمار مبتلا به اماس در دنیا وجود دارد. اما با نگاه به آخرین آمار گفته میشود در دنیا به شکل تقریبی حدوداً 5/2 میلیون بیمار مبتلا وجود دارد که نزدیک به 400 هزار نفر از آنها در کشور ایالات متحده آمریکا هستند.
آمارها همچنین نشان داده است که کانادا بیشترین میزان مبتلایان به اماس را در دنیا دارد. این در حالی است که در آمریکا هر هفته نزدیک به 200 بیمار جدید مبتلا به اماس گزارش میشوند. در ایالتهای جنوبی این کشور از بین هر 100 هزار نفر، 57 تا 78 بیمار اماس وجود دارد. این رقم در ایالتهای شمالی به 110 تا 140 بیمار در هر 100 هزار نفر افزایش پیدا میکند. تحقیقات نشان داده است که در دمای هوای سردتر امکان بروز بیماری اماس در افراد بسیار بیشتر میشود.
غیر از مردم کشور کانادا و ایالتهای شمالی آمریکا، مردم کشورهای شمالی اروپا و اسکاندیناوی نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند. همانگونه که آمار بیماران مبتلا در کشور کانادا 291 بیمار در هر مبتلا است، در سن مارینو در ایتالیا، 250 و در کشور دانمارک 227 بیمار در هر 100 هزار نفر وجود دارد. شواهد نشان میدهد تغییر و جابهجایی این افراد به کشورها و مناطقی با هوای گرمتر، احتمال ابتلا به بیماری را کاهش نمیدهد. از سوی دیگر، مردم کشورهای آفریقایی و آسیایی و بومیان آمریکا در معرض کمتر خطر ابتلا هستند.
این در حالی است که به شکلی عجیب کودکانی که در دوران کودکی خود از منطقه کمخطر به پرخطر مهاجرت میکنند، به اندازه بومیان منطقه در معرض ریسک ابتلا قرار دارند.
خلاف این شرایط هم صادق است و کودکانی که از مناطق سردسیر به گرمسیر مهاجرت کردهاند، کمتر از اعضای بزرگسال خانواده خود امکان ابتلا به اماس را دارند.
همانطور که پیش از این گفته شد، هنوز دانش نتوانسته است دلیل مشخصی برای آنچه باعث بروز اماس میشود، پیدا کند.
یکی از فرضیههای اصلی در این زمینه، بخش انتقال ارثی آن است که با یک عامل محیطی یا ویروسی ترکیب شده است.
افرادی که به بیماریهای خودایمنی، خصوصاً دیابت نوع یک، بیماریهای تیروئیدی و یا التهاب روده دچار هستند بیشتر از افراد سالم در معرض خطر ابتلا به اماس قرار دارند.
پژوهشهای دیگری نیز خبر از ارتباط معنادار بین احتمال بروز بیماری اماس در بیمارانی که به بیماریهای عفونی مانند تبخال و آبلهمرغان دچار هستند، میدهد. با این همه باید در نظر داشت خود اماس واگیردار نیست.
از بین انواع بیماریهای اماس باید گفت 85 درصد بیماران مبتلا، از نوع عود-بهبود (RRMS) رنج میبرند و 50 درصد این بیماران هم پس از گذشت یک دهه از بیماری خود، نوع پیشرونده-ثانویه (SPMS) مبتلا میشوند. اما تنها 10 درصد از مردم به بیماری پیشبرنده-اولیه (PPMS) در دوران اولیه ابتدایی تشخیص داده میشوند و 5 درصد آنان هم بیماری پیشرونده-عود (PRMS) یا مشکل تحرک دارند که کمیابترین نوع این بیماری است.