غرب نباید مسائل خاورمیانه را به موضوع هستهای ایران گره بزند. بسیاری از کشورهای منطقه زرادخانههای تل آویو را مهمترین تهدید امنیتی خاورمیانه میدانند. هرگونه تلاش برای ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح هستهای، بدون از بین رفتن سلاحهای هستهای تل آویو معنا نخواهد داشت.
تیم مذاکراه کننده هستهای ایران سخت برای لغو فوری تحریمهایی که اقتصاد این کشور و بیش از همه چیز بخش صادات نفت و انرژی آن را هدف گرفته است، تلاش میکند اما طرف آمریکایی در این مذاکرات تمایلی به لغو فوری تحریمها ندارد و میگوید تحریمها باید تدریجی و مرحله به مرحله لغو شوند.
گفته می شود مذاکره کنندگان به فرمول هایی برای لغو تحریم ها دست یافته اند، با این وجود هنوز هم مشکلات و مسائلی هست که اجازه پیشرفت کار را نمیدهد. یکی از این مسائل اختلاف ایران و غرب بر سر برداشته شدن تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران و لغو تحریمهای سازمان ملل علیه برنامه موشکی ایران است.
البته این تنها مساله باقیمانده نیست. خیلی مسائل دیگر هم هست که باید همچنان مورد چانه زنی و گفت و گو قرار گیرد تا بتوان به یک توافق دست یافت. طبق گفته دیپلماتها، سختترین مساله که تیمهای مذاکراهکنندگان هفت کشور از همان آغاز این دور از گفتوگوها از حدود 20 ماه پیش با آن روبرو هستند و گویا هنوز هم حل نشده است، موضوع چگونگی و میزان بازرسیهای بین المللی از برنامه های هسته ای صلح آمیز ایران است.
براساس تفاهمی که در ماه آوریل در شهر لوزان میان ایران و گروه 1+5 حاصل شد، قرار شد ایران بخشی از فعالیتهای هستهای خود را محدود کند و میزان ذخایر سوخت هستهای خود را کاهش دهد زیرا غربیها این تصور را داشتند که اگر ایران به روند تولید سوخت با غنای بالا ادامه دهد، میتواند ظرف مدت یک سال به سوخت لازم برای تولید سلاح هسته ای دست یابد.
آمریکا میخواهد که تمام تاسیسات هستهای ایران در تمام نقاط این کشور حتی تاسیسات نظامی ایران مورد بازرسی قرار گیرد اما ایران موضوع فعالیتهای نظامی خود را از موضوع برنامههای هستهای اش جدا میداند و آیتالله خامنه ای رهبر ایران به صراحت اعلام کرده است که این کشور هرگز موضوع بازرسی از مراکز و تاسیسات نظامی را نخواهد پذیرفت.
با وجود مسائل و اختلافاتی که هنوز روی میز مذاکره میان ایران و غرب وجود دارد، احتمال توافق بر روی مسائل باقیمانده زیاد است و اگر یک توافق نهایی حاصل شود، گام بلندی در جهت کاسته شدن از تنشهای 36 میان ایران و آمریکا خواهد بود. چنین توافقی برای هر دوطرف حکم یک بازی بُرد را خواهد داشت و به عبارتی یک توافق بُرد – بُرد میان ایران و آمریکا خواهد بود.
باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا برای دستیابی به توافق با ایران، با مخالفت شدید داخلی از سوی مخالفان افراطی در کنگره و مخالفت خارجی از سوی تل آویو و برخی اعراب مواجه است. خانم هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق آمریکا درباره توافق احتمالی با ایران گفته است که موضوع هسته ای این کشور، تنها مساله میان ایران و آمریکا نیست حتی اگر توافقی در این زمینه حاصل شود، هنوز هم مسائلی میان دو کشور وجود خواهد داشت.
نویسنده این مقاله معتقد است باید توجه داشت که غربیها نباید مسائل و مشکلات خاورمیانه را به موضوع هسته ای ایران گره بزنند. از نظر کشور های منطقه خاورمیانه، مهم ترین تهدید امنیتی این منطقه، زرادخانههای رو به رشد رژیم تلآویو است و هرگونه تلاش برای ایجاد خاورمیانه ای عاری از سلاح هسته ای، بدون از بین رفتن سلاحهای هسته ای تل آویو معنا نخواهد داشت.
امضای توافقنامه جامع میان ایران و شش قدرت بزرگ جهان، یکی از اصلی ترین موانع پیش روی عادی شدن روابط تهران و واشنگتن را از سر راه خواهد برداشت و حتی باعث هموار شدن مسیر گسترش روابط ایران با بسیاری از کشورهای جهان به ویژه در زمینه همکاری های مربوط به انرژی خواهد شد.