کمتر از دو ماه است که از تابستان فاصله گرفتهایم و دیگر خبری از روزهای پر حرارت، نیست. آفتاب گستره اقتدار خودش را رفتهرفته ازدستداده و خورشید تنها بخش ضعیفی از گرمای خود را بهزحمت تا سر گونههای ساکنین نیمکره شمالی این سیاره خاکی میرساند. همه این موارد برای بسیاری از شهروندان، مملو از نشاط و آسودگی و فرصتی برای پویایی و دوری از کلافگیهای تابستانه است. شهروندانی که هرروز صفحات شخصی خود را در شبکههای مجازی مملو از عکسهای پاییزی میکنند و از الان برای گرفتن سلفی با برف زمستان 94 نقشه میکشند اما از سوی دیگر با ورود اولین تودههای سرمای پاییزی قشر اجتماعی کوچک اما بسیار آسیبپذیری در گوشه گوشه پایتخت و سایر شهرهای کشور به وحشت افتادهاند. قشری خاکستری که معمولاً کسی چندان از نام و نشان آنها نمیپرسد و تنها با ذکر یک عبارت همه آنها را زیر یک معنی واحد میبرند. «کارتنخوابها» عنوانی است که همزمان هم معرف این قشر از افراد آسیبپذیر است و هم معرف یک معضل عمیق اجتماعی. معضلی که روزبهروز در حال رشد و ریشه دواندن است. گروهی از جامعه که هرروز به جمعیت آن افزوده میشود، اکنون با فرارسیدن فصل سرد انتظار رخ دادن حوادث و بحرانهای مختلفی را میکشند. در حال حاضر برخی منابع تعداد تقریبی کارتنخوابهای پایتخت را حدود 20 هزار نفر در سراسر کشور اعلام کردهاند. این در حالی است که این آمار بهطور رسمی در سال 86 نزدیک به 2 هزار نفر بوده است. افراد بیسرپرست و یا بد سرپرست، معتادان، بیماران روانی، افراد دارای معلولیتهای روانی یا جسمی و بعضاً کارگران فصلی ازجمله تشکیلدهندگان این قشر اجتماعی آسیبپذیرند که روزبهروز نیز بر تعداد آنان افزوده میشود.
زنان کارتنخواب، معضلی مضاعف
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.چندی پیش رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران در اظهاراتی ضمن ابراز نگرانی از افزایش بسیار زیاد کارتنخوابهای پایتخت در خصوص علل افزایش این پدیده گفته بود: «تورم بالایی که به جامعه تحمیلشده است خود مسبب بزرگی برای افزایش کارتنخوابی در پایتخت است؛ چراکه عدهای از شهروندان با بضاعت مالی اندک نتوانستند هزینه لازم برای تامین مسکن خود را تهیه کنند و بهناچار به خیابانها پناه آوردند.» مسئله مهمی که فاطمه دانشور بار دیگر در گفتوگو با «سپید» تاکید و تصریح میکند، این است که: «با این رشد فزاینده کارتنخوابها در پایتخت، سازمانهای ذیربط نتوانستند زیرساختهای لازم را برای سامان بخشیدن به اوضاع آنها افزایش دهند. واقع بیتدبیریها و سوء مدیریت موجود درگذشته رویهم انباشتهشده است و متاسفانه مسئولان بهجای اینکه بایستند و این مشکل را حل کنند، تنها از این معضل فرار میکنند.» از سوی دیگر آمارها نشان میدهند رشد زنان کارتنخواب نیز در طی سالیان اخیر شکل فزایندهای به خود گرفته است که این مسئله خود بعد دیگری از افزایش نگرانیها را در خصوص این معضل اجتماعی رقم میزند.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.براساس آمارهای اعلامشده از سوی رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر، بیش از دو هزار زن کارتنخواب در پایتخت وجود دارند. این در حالی است که محلهای نگهداری یا بهاصطلاح گرمخانههای مختص زنان ظرفیت 150 تا 200 نفر را بهطور طبیعی دارند. معضلی که سبب شده در کنار آمار کارتنخوابها، بیخانمانی زنان نیز به دغدغه مسئولان بدل شود. یکی از چالشهای جدی دیگر در خصوص این زنان که اخیراً خبرساز نیز شده است بارداریهای بعضاً مکرر برخی از آنان و تولد فرزندانی معتاد و یا ناقل ویروسهای خطرناکی چون اچ آی وی و هپاتیت است. مسئلهای که برای حل آن البته گاهی طرحهای ناپختهای مانند عقیمسازی دائمی زنان کارتنخواب به اذهان مسئولین خطور میکند که بیشتر شبیه پاک کردن صورتمسئلهاند تا حل معضل. طرحهای کارشناسی نشدهای که البته با واکنش بهموقع فعالین این حوزه منتفی نیز شده است.
خبرها از زمستانی سخت حکایت میکنند
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.در اواخر مهرماه بود که نامهای ارسال شد از طرف چیتچیان، وزیر نیرو خطاب به برخی از دستگاهها و ارگانهای دولتی در خصوص پدیده النینو بر روی درگاه خبرگزاریها قرار گرفت. نامهای با این مقدمه که «طبق گزارشهای واصله، در فصول پائیز و زمستان پیشِرو بهدلیل بروز النینوی قوی، احتمال وقوع زمستان بسیار سرد و بارشهای زیاد در ایران وجود دارد. در این صورت، احتمال رویآوری به گرمایش توسط برق، افزایش خواهد یافت.» پدیدهای که یکی از مهمترین و شاخصترین رویدادهای محیط زیستی کشور است و منجر به ظهور نابهنجاریهای بزرگ آب و هوایی در بسیاری از نقاط جهان میشود. مسئلهای است که در صورت وقوع و البته در صورت عدم مدیریت صحیح و بهموقع پدیده کارتنخوابها در زمستان پیش رو ممکن است منجر به بروز یک فاجعه انسانی تلخ و اسفبار گردد. فاجعهای که علاوه بر اسفناکی تبعات منفی اجتماعی یا حتی بینالمللی را نیز برای جامعه و دولت به بار خواهد آورد.
گرمخانهها تنها یک متولی دارند
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.گرمخانهها عنوان محلهایی است که پس از زمستان سال 82 و مرگ عدهای از کارتنخوابها براثر سرما توسط شهرداری تهران و شهرداریهای برخی از شهرستانها در نقاطی از شهر بنا گردید. محلی که کارتنخوابها و افراد بیسرپناه میتوانند در آن شب را به صبح رسانده و از موهبت یک وعدهغذای گرم و احتمالاً استحمام بهرهمند شوند. اتفاقی که در ابتدا قرار بوده با همکاری دستگاههای مختلف ازجمله استانداری، بهزیستی و حتی نیروی انتظامی به همراه شهرداری تاسیس و اداره شوند اما ظاهراً همه ارگانهای مربوطه از انجام وظایف شانه خالی کرده و شهرداری بهتنهایی موظف به گرداندن این گرمخانهها شده است. گرمخانههایی که ظرفیت بسیار پایینی در برابر حجم افراد نیازمندی که به آنها مراجعه میکنند دارند و همین مسئله سبب شده تا با جای دادن افراد تا سطح چند برابر بیش از ظرفیت واقعی از ارائه بسیاری از خدمات استاندارد به مراجعهکنندگان بازبمانند.
کارتنخوابها هم باید خوب بخوابند
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.بههرحال فصل سرما از راه رسیده و تا فرارسیدن روزهایی که میتوانند آبستن بحران باشند راه درازی باقی نمانده است. از همین رو دستگاههای ذیربط تا حدی به تکاپو افتادهاند که تا حد امکان از تبعات این معضل بکاهند اما در کنار همه اینها نمیتوان از نقش و وظیفه اجتماعی شهروندان و تاثیر بسزایی که در این راستا میتواند داشته باشد نیز چشم پوشید. به همین سبب اخیراً کمپینی بانام «اینجا جای خواب نیست» باهدف جمعآوری کارتنخوابهای شهر تهران در پایتخت راهاندازی شد.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.مسئول کمپین «اینجا جای خواب نیست» در بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها در گفتوگو با «سپید» بیان میکند که آسمان تهران نباید سقف هیچ بیخانمانی باشد. هرچند باور داریم، کارتنخوابها و بیخانمانهای شهر، مجرم نیستند. حسین شکاری بابیان اینکه شهرداری تهران مسئول جمعآوری و ساماندهی کارتنخوابها و افرادی که شب را در پارکها و خیابانها میگذرانند نیست، یادآوری میکند: «سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران با راهاندازی این کمپین سعی دارد علاوه بر زیباسازی فضا و چهره شهر، مکانی را برای اسکان این افراد راهاندازی کند.»
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.وی متذکر میشود که امضاکنندگان این کمپین ایماندارند، با همراهی و همدلی همه شهروندان و مسئولان پایتخت، هیچ معتاد و کارتنخوابی رنج سرمای امسال را احساس نخواهد کرد. چراکه کارتنخوابها و معتادان آسیبدیدگانی هستند که به هر دلیل، سرپناه خود را ازدستدادهاند و اکنون وظیفه انسانی ماست که در کنار کمک به آنها برای ترک بیماری، سرپناهی کوچک و گرم برای آنها فراهم کرده و اینگونه غمی از غمهای فراوان آنها را کم کنیم.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد که طبق مقررات، کودکان ۱۰ سال به بالا نمیتوانند در مدرسه ثبتنام کنند؛ البته آمار ۱۵ تا ۱۸ هزار کودکی که تاکنون به مدرسه نرفتهاند به این معنی نیست که آموزش پذیر سالم و در دسترس ما هستند، بلکه ممکن است بخشی به دلیل معلولیت ذهنی، جسمی، خروج از کشور و غیره تاکنون به مدرسه نرفته باشند.بههرحال چه بخواهیم و چه نخواهیم، زمستان کمکم از راه میرسد و برخی نگراناند که مبادا بعضی مسئولان آنقدر حرارت انتخابات روبهرو به عرقشان انداخته باشد که از یخ زدن هموطنانشان بر سنگفرشهای شهر غافل شوند. آنهم در شرایطی که ال نینو در راه است.