هر شخصی در زندگی خود با مشکلاتی روبهرو میشود که برای رفع آنها نیاز به کمک دارد. برای مثال، یک شخص ممکن است در طول زندگی خود دچار مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب، غصه، سوءمصرف مواد مخدر، بیماریها، مشکلات در روابط عاطفی و ... شود. در این شرایط ممکن است برای حل مشکل خود از خانواده، دوستان، انجمنهای خودیاری یا متخصصهای سلامت ذهنی کمک بگیرد. بعضی از افراد نیز از کتاب برای حل مشکل خود بهره میبرند. این افراد بر این عقیده هستند که خواندن یک کتاب جذاب باعث تسکین آنها میشود و برای آنها مفید است. بهطورکلی، خواندن کتاب یکی از شیوههای درمانی است که به آن «کتابدرمانی» میگویند.
در این شیوه درمانی از کتاب خاصی استفاده نمیشود، بلکه خواندن هر کتابی میتواند تاثیر مثبت روی فرد داشته باشد. بهعبارتدیگر، در این نوع درمان خواندن کتابهایی پیشنهاد میشود که خواندن آنها کمک بیشتری را برای فرد در حل مشکلش فراهم میآورد، حال این کتابها میتوانند کتابهای تصویری، کتابهای صوتی، رمانهای تصویری یا کتاب تمرین باشد. علاوه بر این، در این نوع از درمان میتوان از ادبیات داستانی یا ادبیات غیرداستانی استفاده کرد.
دو استاد دانشگاه دولتی اورگان به نامهای پهرسون و مکمیلن شدیدا بر این اعتقاد هستند که ادبیات باعث کمک به مردم میشود. این دو استاد بر اساس این اعتقاد خود پروژه کتابدرمانی را در دانشگاه میشیگان مرکزی آغاز کردند. در این پروژه آنها مزایای کتابدرمانی را در موارد زیر خلاصه کردند:
باعث گریز موقتی از مشکلات میشود.
خودآگاهی و بینشهای شخصی را افزایش میدهد.
ارزشهای افراد را روشن میسازد.
باعث افزایش احترام فرد به خود و دیگر هویتها و چشماندازهای فرهنگی میشود.
باعث پروراندن همدلی برای خویشتن و دیگران میشود.
باعث راحتی، امید و اطمینان خاطر میشود.
این احساس را به افراد میدهد که آنها تنها افراد جهان نیستند که چنین تجربههایی را دارند.
باعث تسکین استرس و اضطراب میشود.
باعث تشویق افراد برای تغییر میشود.
دانش و مهارتهایی را در اختیار فرد قرار میدهد که به او کمک میکند چگونه از عهده سختیهای و تجربهها برآید (برای مثال، باعث بهبود مهارتهای فردی میشود و فرد میتواند عزتنفس خود را تقویت کند).
اگر به دنبال این هستید که برای مدتی خودتان را از دست مشکلها خلاص کنید، توصیه میشود که خودتان را مشغول خواندن کتابی کنید که برای شما جذاب است. علاوه بر این، میتوانید کتابهایی را بخوانید که به مشکل شما اشاره میکنند، حال این کتاب میتواند یک کتاب داستانی یا کتابهای خودیاری باشد که حمایت، بینش و تشویق لازم را برای شما فراهم میآورد. برای پیدا کردن کتابهای خودیاری (کتابهایی که مربوط به مشکل شما هستند و در حل مشکل حکم خودآموز را دارند) میتوانید به کتابفروشیها یا فروشگاههای اینترنتی کتاب مراجعه کنید و این کتابها را بخرید. علاوه بر این، درمانگر شما نیز میتواند در انتخاب نوع کتاب به شما کمک کند. باوجوداین، مهم نیست که چگونه از وجود یک کتاب خاص مطلع میشود، بلکه مهم این است که خواندن کتاب موردنظر بتواند باعث احساس خوبی در شما شود و در حل مشکل به شما کمک کند. یک کتاب خودیاری زمانی مفید و موثر خواهد بود که به مطالب درون آن اعتقاد داشته باشید.
اگر دوست دارید که خودتان را غرق در ادبیات کنید، ابتدا باید نوع ادبیاتی را که به آن علاقهمند هستید مشخص کنید. برای مثال، ممکن است به شعر، رمان (هر نوعی) یا کتاب فکاهی علاقهمند باشید. پیدا کردن چنین کتابهایی که بتوانند به مشکل شما اشاره کنند کمی وقت میبرد. برای پیدا کردن چنین کتابهایی نیز میتوانید به کتابفروشیها و فروشگاههای اینترنتی کتاب مراجعه کنید و کتاب موردنظر خود را بیابید. علاوه بر این، میتوانید برای پیدا کردن چنین کتابی از یک دوست یا درمانگر خود کمک بگیرید.
اگر از مطالعه لذت میبرید، به شما پیشنهاد میکنیم که کتابدرمانی را امتحان کنید. اگرچه کتاب جایگزینی برای حمایت دوستان و اعضای خانواده و همچنین کمک متخصصها نیست، اما مطالعه به شما کمک میکند که از بسیاری از مشکلات زندگی عبور شوید. علاوه بر این، مطالعه باعث فرصتهایی برای کسب بینشهای شخصی، یادگیری مهارتهای جدید، احساس بهتر، بهبود کیفیت زندگی و روابط شخصی میشود.
کتاب تاثیر مثبتی در کیفیت زندگی فرد و احساس خوشحالی او دارد، اما این نتیجهگیری به این معنا نیست که فرد دارای یک مشکل خاص باید از کتاب بهعنوان جایگزینی برای درمانها مربوط به مشکلات خود استفاده کند. بهعبارتدیگر، خواندن کتاب یک عامل کمکی در حل مشکل فرد است و گاهی از اوقات مشکل فرد آنقدر شدید است که خواندن کتاب تاثیر چندانی ندارد و فرد باید برای برطرف کردن مشکل رفتاری یا احساسی خود به یک روانشناس و دیگر متخصصین سلامت ذهنی مراجعه کند.