روشهای متفاوتی برای ارزیابی درد وجود دارند که در اینجا روشهای معتبر و ارزشمند شرح داده میشوند.
اندازهگیری درد بر اساس قضاوت یا مشاهده پزشک: تغییرات تنفسی و علائم قلبی عروقی و تغییرات ظاهر بیمار و حرکات وی در اثر درد ایجاد میشوند. این علائم برای بررسی درد اختصاصی نیستند. این روش معمولا در بررسی درد در اطفال استفاده میشود. لازم به ذکر است یکی از اشتباههای رایج در بخش اورژانس، قضاوت در مورد شدت درد بیمار براساس علایم حیاتی (بویژه ضربان قلب) است. پژوهشهای اخیر نشان دادهاند ارتباط مستقیمی میان شدت درد بیمار و تغییرات فشارخون و ضربان قلب وجود ندارد.
اندازهگیری درد بر اساس گزارش بیمار: روشهای مختلفی وجود دارد که به کمک آنها شدت درد توسط خود بیمار مشخص میشود. براساس سطح سواد و فرهنگ بیمار، میزان همکاری و سطح هوشیاری و توجه وی ممکن است استفاده از یک روش بر دیگری ارجح باشد.
دو روش زیر شایعترین روشهای بررسی شدت درد در بخشهای اورژانس هستند.
Numeric Rating Scale (NRS)
در این روش یک معیار 11 تایی از صفر تا 10 استفاده میشود. این معیار به دو روش گرافیکی (مثلا خطکش 10 سانتیمتری مدرج) و کلامی وجود دارد. در روش کلامی به شخص گفته میشود که صفر به معنای عدم وجود درد است و درد، یک تا ده بتدریج افزایش مییابد و ده به معنای حداکثر درد متصور توسط بیمار است. بیمار در این روش درد خود را به صورت عدد گزارش میکند. در روش گرافیکی بیمار درد خود را روی خطکش نشان میدهد.
(VAS) Visua- Analogue Scale
یک خط یا خطکش 100 میلیمتری است که فقط دو سر آن علامت زده شده و به بیمار میگوییم سر صفر به معنای عدم وجود درد و سر 100 حداکثر درد متصور برای بیمار است. در این روش بیمار میزان درد خود را روی خط یا خطکش علامت میزند و میزان درد با اندازهگیری محل علامت تا صفر به میلیمتر گزارش میشود. در بیشتر منابع 13 میلیمتر (بعضی منابع 11 میلیمتر) تغییر در درد از لحاظ بالینی ارزشمند و از لحاظ آماری معتبر است. اندازهگیری به روش VAS نیازمند توانایی، شنوایی، بینایی، و مهارت ادراکی است ولی در صورت انجام، یکی از معتبرترین روشهای گزارش درد در پژوهشهای اورژانس است.