در پی برنامه افزایش تولید محصولات اساسی کشاورزی که طی دو سال گذشته در دستور کار دولتمردان قرار داشت، واردات گندم از سال آینده ممنوع شد که به نظر میرسد وزارت جهاد کشاورزی به خودکفایی در تولید گندم یا همان خوداتکایی رسیده است و دیگر نیازی به گندم خارجی ندارد.
از 24 مرداد سال 1392 که محمود حجتی در مجلس با اعلام برنامهها و اخذ 177 رای موافق وزیر جهاد کشاورزی دولت یازدهم شد و کابینهاش را چید، برنامه افزایش تولید در محصولات اساسی و استراتژیک بهویژه در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت و از حجتی که پیشازاین نیز سابقه خودکفایی گندم را در سالهای پایانی دولت اصلاحات داشت، انتظار میرفت که گندم و گندم کاران ایرانی را که به خاک سیاه نشسته بودند دوباره به جشن خوداتکایی امیدوار کند و دیگر گندم خارجی برای تامین نان سفرههای ایرانیان نیز نداشته باشیم. چراکه در ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم از حدود 12 میلیون تن نیاز کشور که پیشازاین در تامین آن خودکفا بودیم و حتی به صادرکننده گندم تبدیل شدیم، میزان خرید گندم به 7/4 میلیون تن رسید و بیش از هفت میلیون تن واردات گندم صورت گرفت.
اما حجتی از همان ابتدا افزایش تولید و خرید تضمینی گندم را در دستور کار خود قرار داد و کار بهجایی رسید که در سال 1393 میزان خرید تضمینی گندم به 7/6 میلیون تن و امسال به بیش از هشت میلیون تن رسید. حالا وزارت جهاد کشاورزی بهجایی رسیده که بر اساس نامه وزیر جهاد کشاورزی به وزیر صنعت، معدن و تجارت دیگر نیازی به واردات گندم در سال آینده ندارد.
از سال آینده نیازی به واردات گندم نیست
به گفته سید جمال مدرسی مدیرکل دفتر ساماندهی و توسعه تجارت معاونت بازرگانی وزارت کشاورزی طی نامه وزیر جهاد کشاورزی به وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به میزان تولید، واردات و ذخایر کشور، از سال آینده نیازی به واردات گندم نیست و ثبت سفارش آن ممنوع میشود. وی دراینباره به ایسنا، گفت: «برنامهریزی وزارت جهاد کشاورزی بهگونهای است که تا سال 1396 به خودکفایی در تولید گندم خواهیم رسید اما علت اعلام ممنوعیت واردات گندم طی سال آینده، کافی بودن میزان موجودی گندم کشور با توجه به میزان تولید، واردات و ذخایر کنونی است و با توجه موجودی گندم تا بهار سال 1396 نیازی به واردات این محصول استراتژیک نداریم.»
البته بر اساس ابلاغ جدید سازمان توسعه تجارت به گمرک، در سال آینده نیازی به واردات گندم نیست و نباید ثبت سفارشی در این خصوص صورت بگیرد و واردات گندم توسط کارخانههای آرد مشروط به صادرات است. بهگونهای که اعلامشده که یا در قالب ورود موقت معادل آرد صادرشده مجاز به واردات گندم هستند یا دولت باید مابهالتفاوت خرید گندم داخل و خارج این کارخانجات صادرکننده را با تصویب شورای اقتصاد تقبل کند. در پایان این بخشنامه نیز اعلامشده که کلیه ثبت سفارش کالاهای اساسی شامل گندم، شکر خام و روغن خام، باید در محدودههای زمانی سهماهه انجام شود و حداکثر زمان قابل تمدید آن یک ماه باشد.
همچنین در همین زمینه معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به خودکفایی 85 درصدی تولید گندم در سال زراعی گذشته (1395 - 1394) گفت تضمین خوداتکایی 100 درصدی در این محصول وجود دارد.
عباس کشاورز که در نشست معاونین و مدیران ارشد وزارت جهاد کشاورزی با معاون اول رییسجمهور سخن میگفت همچنین افزود: «آب جدید برای کشاورزی نداریم و باید تقاضای آن را مدیریت کنیم که در این راستا باید سطح زیر کشت گندم آبی 600 هزار هکتار کاهش پیدا کند که در سالهای گذشته در این راستا حرکت کردیم.»
وی افزود: «در این راستا علیرغم کاهش سطح ضریب خوداتکایی گندم در سال زراعی 92-93 از 64 درصد به 85 درصد در سال زراعی 93-94 رسید.»
خودکفایی گندم و وابستگی ذرت و جو
گفتنی است در سفر اخیر رئیسجمهور به پاریس نیز محمود حجتی، وزیر کشاورزی گفته بود که ایران قصد دارد در آینده با افزایش میزان محصول گندم خود در تولید این کالا به خودکفایی برسد، اما همچنان به واردات ذرت و جو وابسته خواهد بود.
ایران در سالهای اخیر یکی از واردکنندگان عمده گندم در جهان بوده است. حجتی در مجمع تجاری ایران و فرانسه گفت، واردات سالانه گندم ایران در سال جاری که تا ماه مارس ادامه دارد به 5/1 میلیون تن کاهشیافته و کشور امیدوار است تا در سال آینده به خودکفایی در تولید گندم برسد.
دولت اوایل ماه جاری اعلام کرد در حال بررسی کاهش 2 میلیون تنی حجم ذخایر گندم استراتژیک خود و رساندن آن به 3 میلیون تن است تا در هزینههای ذخیرهسازی گندم صرفهجویی نماید.
حجتی بدون اشاره به طرح کاهش حجم ذخایر گندم کشور گفت: «تولید گندم داخلی از بهبود شیوههای آبیاری و تکنولوژی مربوط به بذرها منتفع خواهد شد.»
وزیر کشاورزی در ادامه صحبتهایش در این سفر افزوده بود، با توجه به میزان سطح زیر کشت گندم، مشکل ما بیشتر مربوط به میزان محصولی است که برداشت میشود ما امیدواریم با افزایش میزان برداشت محصول به خودکفایی برسیم.
حالا باید دید که بنا بر گفتههای وزیر کشاورزی و معاونین وی، کشاورزان و سفرههای ایرانیان چه زمانی گندمهای خارجی را دیگر نمیبینند و جشنهای خودکفایی گندم بازهم تکرار میشود؟