بهطور کلی، بیماریهای راههای هوایی، مانند آمفیزم، برونشیت، آسم و سیستیک فیبروزیس، دومین علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان هستند. بیش از 35 میلیون آمریکایی، از بیماریهای مزمن تنفسی رنج میبرند. حال، محققان رویکرد جدیدی را در پیش گرفتهاند که میتواند در آینده، به ارتقای روشهایی برای کاهش بعضی از این صدمات منجر شود. یافتههای این تحقیق که در نشریه معتبر Nature Medicine به چاپ رسیده، نشان میدهد شاید بتوان از سلولهای بنیادی برای ترمیم بافت آسیب دیده ریه استفاده کرد.
تحقیق مذکور با این ایده شروع شد: سلولهای بنیادی خاص که بهطور طبیعی در ریهها مقیم هستند، بسیار شبیه سلولهای بنیادی مستقر در مغز استخوان هستند. در واقع، در هر ارگانی، سلولهای بنیادی، به جای توزیع در سراسر بافت، در قسمت ویژهای تمرکز پیدا میکنند که به تمامی مواد مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. شناخت این ویژگی پیشنهاد میکند که شاید بتوانیم از دانش تکنیکهای موجود برای پیوند سلولهای بنیادی مغز استخوان به منظور ترمیم بافت ریه استفاده کنیم.
پیوند مغز استخوان بر پایه دو اصل اساسی نهاده شده: توانایی سلولهای بنیادی برای مهاجرت از خون به منطقه مناسب و پاکسازی اولیه منطقه به منظور آماده کردن آنجا برای سلولهای بنیادی پیوند زده شده. محققان از این ایده استفاده کردند تا شاید بتوانند این اصول را برای معرفی سلولهای بنیادی جدید به ریهها به کار گیرند. اما قبل از آن، آنها نیاز داشتند تا منبع سلولهای بنیادی ریه را که برای پیوند مناسب باشند، بیابند.
محققان برای غلبه بر این مشکل، از سلولهای بنیادی جنینی 20 تا 22 هفته استفاده کردند. بررسی آنها نشان داد این زمان، موقع مناسبی برای درو کردن سلولها است، یعنی زمانی که سلولهای جوانتر روند تمایز را کامل نکرده و سلولهای قدیمی نیز کمتر قادر به بازسازی ریه هستند. این تیم تحقیقاتی، سپس یک سری آزمایشهایی را انجام دادند که در آنها، محفظههای سلولهای بنیادی ریه پاکسازی شده و سپس، سلولهای بنیادی جدید به مدلهای موشی با بافت ریه آسیب دیده تزریق شدند. سلولهای بنیادی جنینی ریه راه خود را از درون خون به سوی ریه پیدا کرده و در مکان مناسب قرار گرفتند. تا 6 هفته بعد، این سلولها به بافت طبیعی ریه تمایز پیدا کردند. به این ترتیب، ریههای آسیب دیده در موش بهبود پیدا کرده و تنفس آنها بهطور قابل توجهی بهتر شد. در قدم بعدی، این گروه تحقیقاتی درصدد تعیین دوزهای مناسب داروها هستند که برای پیشگیری از رد پیوند سلولهای بنیادی لازم است تا بتوان پیوند را با موفقیت انجام داد. در هر صورت، با این روش، میتوان بانکی از بافت ریه تهیه کرد که بتواند منبع خوبی از سلولهای بنیادی جنینی ریوی باشند. این بانک، بدین معناست که منبع آمادهای از سلولها برای ترمیم آسیب ریه در بیماریهای شدید ریوی وجود دارد.
Medica- Xpress