در هیچ‌‌جای دنیا هماتولوژیست‌ها مجاز به دخالت در تومورهای توپُر نیستند
دبیر انجمن رادیوتراپی با ارسال نامه‌ای به «سپیدآنلاین» درخصوص اختلافاتی که میان این دسته از پزشکان با هماتولوژیست‌ها ایجاد شده، توضیحاتی ارائه داد. متن نامه به این شرح است:
با سلام و سپاس از فعالیت شما زحمتکشان در امر اطلاع‌رسانی خصوصا اخبار مرتبط با سلامت؛
پیرو چاپ مطلبی در شماره 848 روزنامه سپید مورخ 5/4/1395 با عنوان «بیمارانی اسیر درد و سرگردان در راهروهای اختلاف» که گزارشی میدانی از وضعیت بیماران مبتلا به سرطان در ساری که به واسطه انحصارطلبی مدیریت حاکم بر دانشگاه علوم‌پزشکی ساری از دریافت درمان علمی مناسب و در شان خود محروم مانده و لب به اعتراض گشوده بودند، همکاران «هماتولوژیست» اقدام به ارائه و چاپ جوابیه‌ای در مورخ 14/4/1395 نمودند که مملو از اطلاعات خلاف واقع در مورد رشته تخصصی و خدمتگزار «رادیوتراپی و انکولوژی» بود. لذا خواهشمند است نسبت به چاپ جوابیه انجمن رادیوتراپى انکولوژى عنایت فرمایید.
رادیوتراپی و دارودرمانى (شیمى‌درمانى، هورمون‌درمانى، تارگت‌تراپى و...) ابزارهای درمان غیرجراحی سرطان هستند و این دو روش درمانی برحسب نوع و گستردگی بیماری می‌توانند با هم و گاه به تنهایی در درمان این بیماری موثر باشند؛ ولی نقش رادیوتراپی در مقایسه با دارو براى درمان سرطان چنان پررنگ است که نام رشته تخصصی سرطان (انکولوژی) را در بسیاری از کشورها تحت‌الشعاع خود قرار داده و عملا رشته «انکولوژی» را رشته «رادیوتراپی» می‌خوانند.
شایان ذکر است که در ایران متخصصین «رشته رادیوتراپی» اولین و تنها متخصصانى بودند که از 40 سال قبل مدیریت سرطان را به عهده داشته و شیمی‌درمانی را به‌عنوان بخشى از درمان سرطان در کمال فروتنی و بدون هیچ‌گونه تبلیغاتی در مراکز درمانی همگام با دیگر روش‌های انکولوژی درمان سرطان انجام می‌دادند. اما از دهه 60 شمسی، تازه‌واردانی به نام «فوق‌تخصص خون» به‌دلیل کمبود تعداد متخصصین رادیوتراپى انکولوژى مبادرت به انجام شیمی‌درمانی تومورهای بدخیم نموده و با جدایی «شیمی‌درمانی و رادیوتراپی» در درمان‌های خود ضربه مهلکی را به علم انکولوژی و سلامت بیماران مبتلا به سرطان در کشور وارد ساخته‌اند. همچنین این پزشکان به‌طور غیرقانونى نام «فوق‌تخصص خون» را در مهرها و سربرگ‌هاى مطب خود به «خون و سرطان بالغین» و گاها مدیکال انکولوژیست! تغییر داده‌اند و متاسفانه وزارت بهداشت هم با فشار این گروه از پزشکان، چشم خود را بر روى این خطاى آشکار بسته و با این چشم‌پوشى، ناخواسته به آن دامن زده است.
در هیچ کشورى در دنیا هماتولوژیست مجاز به دخالت در تومورهای توپر نبوده و در اثبات این عدم صلاحیت توجه مخاطبان را به توصیه سازمان ملی سرطان http://rrp.cancer.gov/programsResources/lowIncome/iran.htm و http://rrp.cancer.gov/programsResources/human_resources_needed.htm که مرجع بسیاری از کشورهای جهان در سیاست‌گذاری کلان درمان سرطان است جلب می‌کنم که به صراحت بیان شده است: «به‌دلیل ایجاد هزینه‌های غیرضروری و گزاف داروهای شیمی‌درمانی و نیز درمان‌های القایی متخصصان مدیکال انکولوژی (هماتولوژیست‌ها را دخیل در درمان سالید تومور نمی‌داند) در کشورهای در حال توسعه (شامل ایران) دولت‌ها بهتر است نسبت به تربیت متخصصان رشته clinical/radiation oncology که قادر به تجویز همزمان شیمی‌درمانی و رادیوتراپی هستند، اقدام کند.»
لذا انجمن رادیوتراپى و انکولوژى با در نظر‌گرفتن این توصیه‌هاى بین‌المللى، هزینه‌هاى بالاى درمان دارویى سرطان در کشور که از دلایل عمده آن می‌توان آموزش نصفه نیمه سرطان‌هاى غیرخونى در دوره کوتاه فوق‌تخصص خون را نام برد و شیفت هزینه‌هاى درمان سرطان از درمان‌هاى موثر همچون رادیوتراپى به دارو، به جد پیگیر عدم دخالت هماتولوژیست‌ها در درمان سرطان‌هاى غیرخونى شده لیکن متاسفانه علی‌رغم شواهد بسیار و توصیه‌های مراکز مرجع جهان تاکنون به پیگیرى‌هاى این انجمن که متولی درمان غیرجراحی سرطان در کشور است، جواب شایسته‌ای داده نشده است.
مطلب دیگر اینکه ظاهرا مبحث «نام رشته تخصصی» (هرچند که به نظر نگارنده، نام رشته اهمیت زیادی ندارد و مسئله‌ای که از نام مهم‌تر است، محتوای آموزشی رشته و توان علمی و عملی برای درمان بیماران است) بسیار مورد علاقه پزشکان هماتولوژیست است و در این زمینه به کرات به نامه سازمان نظام پزشکی استناد می‌کنند. یادآور می‌شویم که سازمان نظام پزشکی در پاسخ استعلام نظام پزشکی یکی از شهرستان‌ها اقدام به اظهارنظر در مورد عنوان و نام رشته‌ها کرده بود که بلافاصله وزارت بهداشت به سازمان نظام پزشکی تذکر کتبی داده و اعلام نمود که با توجه به بازنگری در کوریکولوم هر دو رشته از اظهارنظر در مورد نام رشته‌ها پرهیز نماید (شماره 505/195 مورخ 20/4/94). تصویر نامه به دفتر روزنامه ارسال گردید. همچنین با مراجعه به سایت بورد داخلى آمریکا که سیستم این کشور مورد تایید همکاران هماتولوژیست است درمی‌یابید که بورد هماتولوژى کاملا متفاوت از مدیکال انکولوژى است و هیچ ربطى به سرطان‌هاى سالید (غیرخونى) ندارد. http://www.abim.org/certification/exam-information/hematology/exam-dates.aspx
طول مدت تحصیل رشته «clinical or radiation oncology» در دنیا 5-4 سال (رجوع کنید به سایت‌های دانشگاهی انگلستان و اروپا) و در ایران، 4 سال است (رجوع کنید به دفترچه انتخاب رشته دستیاری رشته رادیوتراپی) که تماما اختصاص به سرفصل‌های سرطان و انکولوژی دارد. نکته ظریف ماجرا اینجاست که همکاران «هماتولوژیست» که ما را متهم به کوتاه بودن مدت تحصیل در انکولوژی می‌نمایند، خودشان در طول مدت تحصیل کوتاه خود! در کسوت نوابغی ظاهر می‌شوند که تمامی رفرانس‌های «هماتولوژی » و «پیوند مغز استخوان» و «انکولوژی» را می‌آموزند! و برای توجیه دیگران، 4 سال تحصیل در رشته تخصص داخلی، که ارتباط زیادی به انکولوژی ندارد را به دوره تحصیل فوق‌تخصصی خود اضافه کرده و ادعای تحصیل 7 ساله در انکولوژی می‌کنند. شاهد دیگر همین بس که تمامی سوالات ارتقا و بورد در 4 سال رشته «رادیوتراپی» در مورد انکولوژی است ولی سوالات ارتقا و بورد «هماتولوژیست‌ها» بین 3 بحث هماتولوژی و پیوند مغز استخوان و انکولوژی تقسیم شده است که آن هم بیشتر شامل سرطان‌های خون است و عملا آشنایی کلی، عمومی و ناقصی را در درمان «تومورهای بدخیم» دارند.
امید است که پزشکان خون تلاش خود را به درمان بیماری‌هاى خون و سرطان خون معطوف کرده و با تدبیر صحیح وزارت بهداشت و در جهت حفظ سلامت بیماران، این پزشکان از دخالت در درمان سرطان‌هاى توپر (غیرخونی) منع گردند.
دکتر احمد عامرى، دبیر انجمن رادیوتراپى انکولوژى
